Charles de Montesquieu (Monteskiusz)
Listy perskie
W Paryżu, drogi Rhedi, są rozmaite rzemiosła.
Tutaj usłużny człowiek zjawia się, aby za parę...
W Paryżu, drogi Rhedi, są rozmaite rzemiosła.
Tutaj usłużny człowiek zjawia się, aby za parę...
Zbytek zależy również od wielkości miast, a zwłaszcza stolicy; tak iż jest on w stosunku...
Przede wszystkim nie wiń kobiet, iż są tym, czym są; myśmy to uczynili je takimi...
Nie ma miejsca pod słońcem, gdzie by się ludzie zajmowali bardziej drugimi niż w Paryżu...
Ulica Nalewki wraz z przyległymi ulicami: Bielańską, Franciszkańską, Gęsią i Muranowską — to centrum handlu stolicy...
Szary zimowy poranek. Chłopskie wozy i platformy wielkomiejskie, przeładowane towarami, wlokły się ospale po moście...
Zapada noc, gdy stolica otwiera podwoje lokali rozrywkowych i kabaretów, gdzie aż do utraty przytomności...
Na dworze świtało. Wielkie miasto budziło się z fantastycznego snu, jakim jest obfitująca w liczne...
Ukochałem las. Ciężko żyć po miastach: zbyt wielu tam jurnych.
Czyż nie lepiej wpaść w...
Na pustyni przebywali z dawien dawna rzetelne duchy wolne jako pustyni władcy; lecz po miastach...
Ma ono w kulturze podwójne oblicze: miejsca zepsucia (Sodomy, Babilonu) gdzie ludzie, żyjący w oderwaniu od swych ,,naturalnych" korzeni, żyjący anonimowo, ukryci w tłumie, dopuszczają się bezwstydnie wszelkiego rodzaju występków (tak np. w Quo vadis Sienkiewicza). W ten sposób opisywane są przede wszystkim stolice państw. Szczególną pozycję wśród miast w polskiej literaturze zajmuje Paryż (przez wiele wieków nadający ton polityce, potem sztuce, a w końcu - modzie), Warszawa (jako miasto-buntownik i miasto-feniks), czy Petersburg (jako miasto ,,nienaturalne", powstałe dla potrzeb władcy, a nie dla mieszkańców metropolii - tak przedstawiony jest m.in. w Ustępie III części Dziadów). Miasto jest też miejscem triumfu myśli ludzkiej - w zakresie techniki, architektury, sztuki (w ten sposób widzi piękno miasta choćby Wokulski opisując Paryż).