Andrzej Kijowski
Listopadowy wieczór
Polski mesjanizm „imperialistyczny” jest dość starej daty i zrodził się chyba z polemik doby re...
Polski mesjanizm „imperialistyczny” jest dość starej daty i zrodził się chyba z polemik doby re...
W miarę jak pogarszały się interesy Polski, o jej panowaniu nad światem przestano mówić...
W miarę jak zawodziły Polaków nadzieje pokładane w słowiańskim ich oswobodzicielu, w miarę...
Pierwszy ideę tę sformułował Kazimierz Brodziński, w słynnej mowie O narodowości Polaków, wygłoszonej w...
Otóż ta intelektualna i mistyczna zarazem idea ojczyzny powstała za czasów kadłubowej niepodległości w...
W uroczystości samej nie ma nic nadzwyczajnego; wedle tego samego rytuału witano Fryderyka Wilhelma...
Polacy po trzecim rozbiorze są w stanie uśpienia; politycy chwytają wprawdzie każdą obietnicę poparcia...
W takim usposobieniu zastał Polaków Napoleon. Dodajmy do tego, że w dwóch pozostałych za...
Legenda wyrosła nie ze stosunku cesarza do Polski… Powstała jako późniejsze w świadomości narodowej...
Napoleon jest dla Polaków wielkością niezaprzeczoną bez względu na to, co im da czy...
W odróżnieniu od bardziej ogólnego motywu ojczyzny, ten motyw wskazuje fragmenty tekstów zawierające specyficzne figury, które przez wieki były używane dla określenia właśnie Polski. Szczególnie Polska pod zaborami była w naszej literaturze wciąż definiowana, dookreślana, poszukiwana. Była wszak Polska przedstawiana jako Chrystus narodów, a więc kraj, którego misją miała być powtórna chrystianizacja nardów europejskich oraz ich zbawienie w perspektywie polityczno-eschatologicznej. Stosowano wobec niej metaforę matki, niekiedy zmarłej lub cierpiącej - co miało wzbudzić poczucie obowiązku i wolę jej obrony czy wypełnienia jej testamentu. W Psalmach przyszłości Zygmunta Krasińskiego stylizowana jest na anielicę, córkę Boga. Spotyka się jednak również określenia krytyczne: Słowacki wypominał wszak Polsce, że była pawiem narodów i papugą, a więc cechowała ją nieuzasadniona duma oraz próżność z jednej strony, a naśladownictwo obcych wzorców z drugiej. Polska w stosunku do innych ojczyzn stanowi w związku z tym byt osobny a potężny.