Adam Mickiewicz
Przegląd wojska
Jeden miał żebra złamane, a drugi
Był wpół harmatnym przejechany kołem;
Wnętrzności ze krwią wypadły...
Wyszczególniliśmy na naszej liście te narodowości, z którymi powiązany był proces kształtowania się polskiej tożsamości narodowej; dlatego obok Polaka uwzględniliśmy Niemca i Rosjanina — na ich temat znajdziemy najwięcej literackich wypowiedzi.