Mikołaj Rej
Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
Aboć wezmą, abo co daj,
Tak kazał święty Mikołaj:
Bo jestli mu barana dasz,
Pewny...
Przykładów sposobu życia, który znamionuje świętość dostarczała w średniowieczu literatura hagiograficzna (należy do niej Legenda o świętym Aleksym). Wszystkie czyny świętego, wszystkie jego decyzje podporządkowane były nakazom pobożności i religii, ukierunkowane na Boga. W późniejszych epokach odnajdziemy nawiązania do niektórych elementów, które definiowały postawę świętego, takich jak miłosierdzie, poświęcenie, mistyczny, bezpośredni kontakt ze sferą nadprzyrodzoną, czynienie cudów, dar proroczy i inne. Na świętego stylizowana jest postać księdza Piotra z Dziadów Mickiewicza.