Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Epika
Józef Ignacy Kraszewski
Pogrobek
Jak we wszystkich miastach polskich i polsko-niemieckich podostatkiem było i w Lignicy Żydów, którzy wszystkim...
Józef Ignacy Kraszewski
Pogrobek
Ciężka rozmowa trwała znów długo, nim, zamiast wpuścić do środka, nie wysunął się z furty...
Agnes von Krusenstjerna
Zdarzyło się po drodze
Żyd nachylił się w jej stronę i jął szeptać uprzejmości. Miał ziemistą cerę i błogie...
Ferdynand Kuraś
Przez ciernie żywota
Szwagier matki, Józef Ordyk z Dzikowa, który jako znający miejscowe stosunki nam towarzyszył i majstrów...
Ferdynand Kuraś
Przez ciernie żywota
Jakkolwiek do szewstwa pociągu nie miałem, oddałem się przecież nauce i pracy z poświęceniem, co...
Ferdynand Kuraś
Przez ciernie żywota
W terminie tym nabyłem sporo doświadczenia; poznałem wiele dodatnich stron u Żydów pod względem współżycia...
Ferdynand Kuraś
Przez ciernie żywota
Wielki ten pożar spowodowany został przesądem jednej z gospodyń, która zakupiony od wynoszącego się do...
Ferdynand Kuraś
Przez ciernie żywota
Mając już w ręku pożyczone pieniądze, zaspokoiłem przede wszystkim Żyda-skórnika, a poczyniwszy przy tej sposobności...
Ferdynand Kuraś
Przez ciernie żywota
Wśród Żydów w miasteczku Tarnobrzegu wybuchły epidemiczne choroby, zabierając liczne ofiary. Żydzi, jak zwykle tłum...
Motyw: Żyd
Jest to motyw powiązany z innymi hasłami określającymi na naszej liście grupy stanowe w dawnym społeczeństwie (chłop, mieszczanin, szlachcic, ksiądz). Za jego pomocą zaznaczamy fragmenty, w których mowa o życiu, obyczajach i sposobie funkcjonowania Żydów w społeczeństwie. Żydzi pełnili wiele funkcji: sklepikarzy, karczmarzy, pośredników (zwanych dawniej „faktorami”), a także, mówiąc dzisiejszym językiem, zbierali surowce wtórne, skupując szmaty i złom. W czasach, w których nie było banków, Żydzi udzielali kredytów i prowadzili instytucje, które dziś nazywamy lombardami czy komisami. Wyspiański w Weselu ciekawie pokazał relacje między księdzem, Żydem, a chłopem (Czepiec).
Oczywiście Żydzi byli zarazem grupą odrębną narodowościowo i religijnie, a w społeczeństwie zajmowali miejsce wyznaczone poza główną hierarchią, pełniąc rolę jakby „drugiego mieszczaństwa”. Owa złożona sytuacja sprawia, że również w naszym zbiorze motyw ten jest wieloznaczny i wchodzi relację również z tematyką związaną z narodem, tradycją, religią (oraz motywami pokrewnymi, takimi jak pobożność, czy obrzędy). Staraliśmy się, żeby fragmenty zaznaczane z pomocą tego motywu były tymi o charakterze neutralnym; dla tych szczególnie silnie nacechowanych uprzedzeniem przeznaczyliśmy motyw antysemityzm.