Stanisław Wyspiański
Klątwa
Powiedziano
synowi, księdzu, Jegomości,
że matka?
PAROBEK
Że zjechała w gości! —
Wyście gosposiu z naszych...
Zdobędziem się na wielki czyn.
Sumienie ściga moją myśl.
Cisnę w naród, co...
Dzięki temu motywowi mamy możliwość wskazania w utworach na postaci chłopów, charakterystyczny dla ludności wiejskiej system wartości, wzory zachowań, obyczaje, wierzenia, a także sposób współistnienia z innymi klasami społecznymi (zob. też: lud).