Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Jan Kasprowicz, Krzak dzikiej róży, Towarzystwo Wydawnicze, Lwów, 1898

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Robert | www.robertvandijk.com@Flickr, CC BY 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Jan Kasprowicz, Nad przepaściami, II (Z motywów wedyckich)

Jan Kasprowicz

II (Z motywów wedyckich)

III (Waruno!...) → ← I (Miriamowi)

Spis treści

    1. Bóg: 1
    2. Ciemność: 1
    3. Duch: 1 2 3
    4. Mądrość: 1
    5. Miłość: 1 2
    6. Raj: 1
    7. Rzeka: 1 2
    8. Słońce: 1
    9. Stworzenie: 1 2
    10. Woda: 1 2

    Jan KasprowiczNad przepaściamiII[1][2]

    1
    Bóg, Mądrość, StworzenieNie było bytu, ani też niebytu…
    Nie było głębi powietrznego morza,
    Która wypełnia od szczytu do szczytu
    Bezmiar przestworza…
    5
    Cóż się ruszało i pod czyją pieczą,
    Zanim nadany kres był wszystkim rzeczom,
    Zanim przepaści stały się widzialne,
    Zanim turnice wystrzeliły skalne —
    Nieb sięgające opoki —,
    10
    Nim ląd się oddzielił od wody?
    DuchO wiecznie świeży i młody,
    Rzeka, WodaWartki, jak rzeka,
    A jak ocean, głęboki
    Duchu człowieka,
    15
    Ty, od początku do końca
    Mknący ku treści,
    W której się koniec i początek mieści:
    Gdzież miało swoje ukrycie
    To, co się kryje, ponure i senne?
    20
    W promieniach słońca,
    W wiecznym kochanku, zakochane życie,
    Gdzież miało blaski promienne?
    Nim się początek urodził z początku,
    Zanim się stało
    25
    To, co się stało; zanim w przemian wątku
    Łączyła byty łączność, dzieliła rozdzielność,
    Ni śmierć nie władła, ani nieśmiertelność,
    Nad zmrokami nocy
    Dzień jeszcze nie miał rozświtowej mocy,
    30
    Ani też białość dnia w swą brała moc
    CiemnośćTa czarna noc:
    Ciemność jedynie
    W ciemności legła głębinie,
    Próżni ogromy
    35
    W próżni przybytek miały niewidomy.
    Nad wszystkim i nad niczym było tylko Jedno,
    Wszystkiego i niczego niedosięgłe sedno,
    Spokój i tętno.
    Bezruch i ruch.
    40
    DuchO duchu ludzki, wychowan w mądrości,
    Która z Jednego w twoje wnętrze spływa
    I niegasnąca, żywa,
    Dopóki pragniesz, w twoim wnętrzu gości
    I niegasnące, żywe ryje piętno
    45
    Na twoim bycie,
    Że zwiesz się: duch,
    Że zwiesz się: życie —
    O duchu ludzki, zwrócony obliczem
    Ku onej treści,
    50
    W której się koniec i początek mieści,
    Ty wiesz, że Jedno w wszechpotężnej mocy —
    Stało nad wszystkim i niczem,
    Nad próżnią próżni i nad nocą nocy…
    A może nie wiesz?!…
    55
    MiłośćA ponad bezmiary
    Pustki i ciemni, nad bezgranicami
    Uczuło Jedno w bezmiarze
    I w bezgranicach swojego istnienia
    Palącą miłość…
    60
    Byłoż istnieniem, czego duch człowieka
    Rzeka, WodaNie umie pojąć, acz pełen jest wiary,
    Czystej, przejasnej, jak Gangesu rzeka,
    Wielka i święta,
    Pełna jest świetlanych opali,
    65
    Kiedy jej wody spromienia
    Słońce południa? Opiłość
    Narkotycznego uczucia powali,
    O Jedno, wszystkich przed tobą —
    W pobożnym żarze,
    70
    Jako pokosy zbóż,
    Wszyscy już leżą:
    Tylko się zlituj nad nami,
    Niewiadomości zdejm pęta,
    Niech twoja moc niepojęta
    75
    Będzie pojętą dla dusz!…
    I oną dobą,
    Która się stała porą por, macierzą
    I dnia i nocy i pełni i nowiu
    I gwiazd i słońca i świtów i zórz,
    80
    Miłość, StworzenieW owym bezmiernym pustkowiu,
    Gdy Jednym miłość owładła,
    Na ciemnię jasność upadła:
    Nasienie nasion, wszechnasienie ducha,
    Zapładniający żar…
    85
    I ciemnia głucha
    Zmienia się w światłość i gwar…
    Tak przyszła siła,
    Co byt z niebytem spoiła,
    Z łącznością rozdzielność,
    90
    Ze śmiercią nieśmiertelność.
    DuchO duchu ludzki, urodzony z siły,
    Co nad krawędzią mogiły
    Śród cmentarnego pola
    Zmartwychwstające postawiła życie,
    95
    Ty wiesz, że jest przedział w wszechbycie —
    Tutaj: przyroda, tam: siła i wola,
    Tutaj: spoczynek, tam dotąd: dążenie —
    O duchu ludzki, nasienie
    Duchów, idących z zwróconym obliczem
    100
    Ku onej treści,
    W której się koniec i początek mieści,
    Ty wiesz, kto stanął nad wszystkim i niczem,
    Ty wiesz, skąd wyszło stworzenie…
    A może nie wiesz?!..
    105
    Raj, SłońceOn jeden,
    Co ma w niebiosach swój Eden,
    W słonecznej skąpany ulewie,
    On, w promienistym siedzący Edenie,
    On wie sam jeden, kto wóz świata wdrożył,
    110
    On wie, skąd wszystko wzięło się stworzenie —
    Bądź On je stworzył, bądź On go nie stworzył…
    On wie sam jeden. — A może On nie wie?!…

    Przypisy

    [1]

    Z motywów wedyckich. [przypis autorski]

    [2]

    motyw wedycki (właśc. wedyjski) — motywy odnoszące się do najstarszych pism indyjskich, Wed, w których zawarte są wierzenia, traktaty filozoficzne i teologiczne, opisy obyczajów i obrzędów. [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Jeśli wciąż chcesz mieć nasze książki zawsze pod ręką — wesprzyj Wolne Lektury 1,5%!
    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Wolne Lektury to skarbnica mądrości otwarta na oścież. Tu wolno czytać wszystko. Tylko od was zależy, czy podejmiecie to wyzwanie. Tu już nic nie stoi na przeszkodzie. Wolność lektury, wolność wyboru, wolność wyobraźni – twoja wolność.

    Piotr Głowacki

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

    Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
    Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Wolne Lektury rozwijają się dla Ciebie. A co ty zrobiłeś dla Wolnych Lektur? Wesprzyj nas!

    Książka, którą czytasz, powstała dzięki darowiznom i dotacjom. Biblioteka potrzebuje stałego wsparcia. Tylko czytelnicy, tacy jak Ty, mogą uratować Wolne Lektury. Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.