ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?

 
Wpłać
Strona główna Katalog Motyw Dama

Motyw: Dama

Twórczość

Średniowiecze Renesans Barok Oświecenie Romantyzm Pozytywizm Modernizm Dwudziestolecie międzywojenne Hans Christian Andersen Artykuł Autor nieznany Honoré de Balzac Baśń Giovanni Boccaccio Tadeusz Boy-Żeleński Stanisław Brzozowski Kazimiera Bujwidowa Miguel de Cervantes Saavedra chanson de geste Uriel Waldo Cutler Julie de Lespinasse Charles Dickens Antonina Domańska Dramat Dramat romantyczny Dramat szekspirowski Elżbieta Drużbacka Epika Epos Esej Felieton Aleksander Fredro Czesław Halicz (właśc. Czesława Endelmanowa-Rosenblattowa) E. T. A. Hoffmann Humoreska Bruno Jasieński Jędrzej Kitowicz Komedia Michał Dymitr Krajewski Liryka List Antoni Malczewski Adam Mickiewicz Molière (Molier) Charles de Montesquieu (Monteskiusz) Cyprian Kamil Norwid Nowela Opowiadanie Eliza Orzeszkowa Helena Janina Pajzderska Pamiętnik Poemat Powieść powieść dla dzieci i młodzieży powieść dworna Powieść epistolarna powieść historyczna powieść kryminalna powieść obyczajowa Powieść poetycka powieść przygodowa Marcel Proust Bolesław Prus François Rabelais Reportaż podróżniczy Edmond Rostand Emilio Salgari William Shakespeare (Szekspir) Henryk Sienkiewicz Juliusz Słowacki William Makepeace Thackeray Tragedia Zofia Urbanowska Cecylia Walewska Edgar Wallace Wiersz Wiersz sylabotoniczny

Motyw: Dama

Dama, lub inaczej: kobieta z towarzystwa była często portretowana w naszej literaturze, poczynając od Krasickiego i Niemcewicza, przez Mickiewicza i pozostałych romantyków, aż po Prusa i Orzeszkową. Fakt bycia damą wyznaczany był przez szereg zakazów i nakazów dotyczących zachowania, używanego słownictwa (też: swobodnego posługiwania się francuszczyzną), zakresu zainteresowań, jakie dama może mieć oraz czynności, jakie może wykonywać, a w końcu ubioru i sprzętów, które powinny stanowić jej ,,oprawę". W literaturze znajdziemy wiele portretów dam, przy czym wśród autorów naszych lektur w przedstawieniach dam dominuje ton satyryczny, prześmiewczy i demaskatorski (przy czym główny aspekt zdaje się padać na stronę materialną — tak w Żonie modnej, jak w Lalce). Dość częste jest też charakteryzowanie damy jako obcej; wzorca osobowego damy nie da się bowiem zaliczyć do zestawu postaw przewidzianych dla kobiet, a promowanych przez polską literaturę narodową, patriotyczną (w tej optyce dama jest zbyt ,,kosmopolityczna" i swymi działaniami nie przyczynia się do zachowania substancji narodowej). Tematyka związana z postacią damy łączy z ogólnym bardzo motywem kobiety oraz z motywami, których nazwa ma końcówkę męską, ale w naszym zamierzeniu wiążą się one przede wszystkim z pozycją i funkcją społeczną: szlachcic, dworzanin. Wreszcie należy też wspomnieć o tradycyjnym w literaturze trubadurów towarzyszu damy: rycerzu.

  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.