Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna Katalog Autor
Władysław Syrokomla

Władysław Syrokomla

Gawęda ✖
Sortuj:

gawędy Władysława Syrokomli

Romantyzm Epika Liryka Alkohol Bieda Bijatyka Błądzenie Błoto Bóg Chłop Chleb Choroba Cierpienie Cmentarz Cud Czas Czyn Dar Dobro Dom Dorosłość Duch Duma Dziedzictwo Gniew Grób Grzech Gwiazda Historia Jedzenie Kaleka Kara Karczma Kłamstwo Klęska Kobieta Kochanek Kondycja ludzka Korzyść Kradzież Krew Krzywda Ksiądz Książka Kuszenie Las Lud Małżeństwo Marzenie Matka Matka Boska Mężczyzna Miasto Mieszczanin Miłość Miłość niespełniona Miłosierdzie Młodość Modlitwa Mucha Nadzieja Nauka Obcy Obowiązek Obraz świata Obyczaje Ofiara Ojczyzna Opieka Oświadczyny Pamięć Pan Patriota Pielgrzym Pieniądz Pijaństwo Pobożność Podróż Pogrzeb Pokora Pokusa Pokuta Poświęcenie Pozycja społeczna Praca Prawo Przemiana Przemijanie Przywódca Pycha Religia Rodzina Rośliny Rozczarowanie Rozstanie Rozum Rycerz Śmierć Sąd Samobójstwo Samotność Serce Sierota Słowo Sługa Spotkanie Spowiedź Starość Strój Sumienie Syn Szaleństwo Szatan Szlachcic Taniec Tchórzostwo Tęsknota Tłum Trup Ucieczka Upiór Uroda Walka Wdowa Wiara Wiedza Wierzenia Wieś Władza Wojna Wróg Wspomnienia Żałoba Żebrak Żołnierz Zabawa Zbrodnia Zbrodniarz Zdrada Zemsta Zło Zwycięstwo

O autorze

Władysław Syrokomla
Aut. Adam Szemesz, domena publiczna, Wikimedia Commons

Władysław Syrokomla

Ur.
29 września 1823 w Smolgów
Zm.
15 września 1862 w Wilno
Najważniejsze dzieła:
Margier, Urodzony Jan Dęboróg, Kasper Kaliński (Obrona Olsztyna), Janko Cmentarnik, Wielki Czwartek, Żywot poczciwego człowieka, Nagrobek obywatelowi; Chatka w lesie; Melodie z domu obłąkanych (zbiór poezji); Wycieczki po Litwie w promieniach od Wilna; Podróż swojaka po swojszczyźnie.

Właśc. Ludwik Władysław Kondratowicz, pseudonim artystyczny utworzył z drugiego imienia i nazwy herbu rodzinnego. Poeta, pisarz i tłumacz doby romantyzmu. Był piewcą swojskości (przeciwny emigracji), idei demokratycznych (lecz nie rewolucyjnych), ludowości i rdzennej kultury litewskiej. Nazywał siebie ,,lirnikiem wioskowym" (tytuł jednego z wierszy), piszącym dla ,,braci w siermiędze i braci w kapocie". Jego styl cechuje programowa prostota języka, humor, niekiedy ironia (np. w nawiązaniach do sielankowych opisów życia na wsi). Solidaryzował się z egzystencją chłopów i drobnej szlachty, krytykował egoizm ziemiaństwa. Jego poglądy na współczesne mu tematy społeczne wyrażają m.in. wiersze Hulaj dusza! i Wyzwolenie włościan.
Ważnym dokonaniem Syrokomli są przekłady łacińskojęzycznej literatury staropolskiej, m.in. Jana Kochanowskiego, Klemensa Janickiego, Sebastiana Klonowicza czy Macieja Kazimierza Sarbiewskiego - w pracy tej celem było przybliżenie rodakom spuścizny kultury polskiej. Ponadto tłumaczył również współczesną poezję rosyjską i ukraińską (Rylejewa, Lermontowa, Niekrasowa, Szewczenki), a nawet wielkich romantyków niemieckich (Króla Olch Goethego, liryki Heinego), te jednak przekłady nie są wierne i służyły raczej Syrokomli dla wyrażenia cudzym słowem tego, czego sam, w warunkach rosyjskiej cenzury, nie mógł pisać.
Cieszył się popularnością w całym kraju, nie tylko na rodzinnej Litwie i Białorusi, ale również w Warszawie, Krakowie i w Wielkopolsce, gdzie w latach 50. przyjmowano go bardzo uroczyście. Ostatnie lata niedługiego życia Syrokomli naznaczył cień zbliżającego się powstania styczniowego. W 1861 r. wracając do Wilna z Warszawy, gdzie brał udział w manifestacjach patriotycznych (po części jako współpracownik ,,Kuriera Wileńskiego"), został aresztowany i uwięziony, a następnie osadzony przymusowo w Borejkowszczyźnie. Tam stworzył niezwykle dojrzałe liryki zebrane później w zbiorze Poezja ostatniej godziny (wyd. 1862, obejmują m.in. Melodie z domu obłąkanych). Dzięki usilnym staraniom przyjaciół zezwolono na jego powrót do Wilna na kilka miesięcy przed śmiercią. Został tam pochowany na cmentarzu na Rossie, a jego pogrzeb zgromadził tłumy i sam stał się demonstracją patriotyczną doby przedpowstaniowej.

Łatwiéj to z wami wywinąć się księdze,
Bracia w kapocie i bracia w siermiędze!
Gmin...

Władysław Syrokomla, Gawędy, Litwinom
Odtąd dworszczyzny burzliwym odmętem
Płynął Szeliga przykuty do łodzi.
Już ani pytaj, jak mu się...

Władysław Syrokomla, Stare wrota
Na zamku słuckim dzielna niewiasta,
Wdowa po mężnym kniaziu Siemionie,
Stała w obronie swojego miasta...

Władysław Syrokomla, Marcin Studzieński
  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.