ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?

 
Wpłać
Strona główna Katalog Motyw Otchłań

Motyw: Otchłań

Twórczość

powieść psychologiczna Renesans Barok Romantyzm Pozytywizm Modernizm Dwudziestolecie międzywojenne Współczesność Aforyzm Ballada Charles Baudelaire Jean-Marc Bernard Stanisław Brzozowski Miguel de Cervantes Saavedra Joseph Conrad Józef Czechowicz Alfred de Musset Dramat Dramat romantyczny Dramat szekspirowski Epika Epos Esej Konstanty Ildefons Gałczyński E. T. A. Hoffmann Jan Kasprowicz Andrzej Kijowski Zygmunt Krasiński Józef Ignacy Kraszewski Bolesław Leśmian Liryka List Karol Maliszewski Tadeusz Miciński Adam Mickiewicz Friedrich Nietzsche Opowiadanie Blaise Pascal Pieśń Edgar Allan Poe Poemat Powieść powieść historyczna Powieść poetycka Marcel Proust William Shakespeare (Szekspir) Henryk Sienkiewicz Juliusz Słowacki Taras Szewczenko Tragedia Traktat Wiersz Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) Henryk Zbierzchowski Emil Zola

Motyw: Otchłań

Spojrzenie w otchłań stawia nam przed oczyma wszystko to, co najbardziej nas straszy oraz to, co najbardziej niepojęte. Najczęściej ów fundamentalny lęk wiąże się z zatratą i śmiercią. Wejrzenie takie może nieść zwątpienie w sens życia ludzkiego i historii świata, poczucie klęski i beznadziejności istnienia, przeczucie potępienia. W Sonetach krymskich spojrzenie w przepaść (którą traktujemy tu jako synonim otchłani) stawia Pielgrzyma właśnie przed tym, co niewyobrażalne i niewyrażalne. W Nie-Boskiej komedii hrabia Henryk w chwili swej politycznej klęski, zanim skoczy w przepaść, patrzy w nią i opisuje następująco:
„Widzę ją całą czarną, obszarami ciemności płynącą do mnie, wieczność moją bez brzegów, bez wysep, bez końca, a pośrodku jej Bóg, jak słońce, co się wiecznie pali — wiecznie jaśnieje — a nic nie oświeca. —”
Są to najbardziej symptomatyczne uobecnienia otchłani. Należy jeszcze wspomnieć o otchłani piekielnej, z którą wiąże się potępienie i ostateczne zatracenie nieśmiertelności duszy oraz o tej przepaści, którą Pan Cogito zostawia pod wycieraczką (to mała, prywatna przepaść, echo tych wielkich, metafizycznych).

  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.