Adam Mickiewicz
Dziady, część III
WIĘZIEŃ
Dalibóg nie pojmuję — nic, i oszaleję.
KAPRAL
Oszaleć? — Ej, Panowie, strzeżcie się, Panowie!
U...
Chociaż to wariacja, nie jest jednakże bez metody. Może byś chciał zejść, mości książę?
O rozumie wiele mówi w Satyrach Krasicki — podkreśla jego wartość, a także przeciwstawia głupocie. W romantyzmie rozum staje się przeciwieństwem serca, które reprezentuje „czucie i wiarę” (Romantyczność Mickiewicza). Romantycy przewartościowali pojęcie rozumu, przyznając wyższą rangę temu, co niedostępne poznaniu za pomocą „szkiełka i oka”. Dopiero pozytywizm stanie się kolejną epoką literacką, która mając tradycję romantyczną zapisaną w sercu (Lalka Prusa), rozumowi będzie oddawała cześć.