Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24794 przypisów.
adversitates (łac.) — przeciwności. [przypis redakcyjny]
adverso pectore (łac.) — z przodu, w pierś. [przypis redakcyjny]
ad victum (łac.) — żywność; por. wikt. [przypis redakcyjny]
advienne ce que pourra (franc.) — niech się dzieje, co chce. [przypis redakcyjny]
ad violenta media (łac.) — do gwałtownych środków. [przypis redakcyjny]
ad vitae tempora (łac.) — do zgonu. [przypis redakcyjny]
ad votum in frequentia (łac.) — do zakonnego ślubu w obecności. [przypis redakcyjny]
ad votum (łac.) — do ślubu. [przypis redakcyjny]
adwena (z łac.) — przybysz. [przypis redakcyjny]
adwent (z łac.) — okres postu przed Bożem Narodzeniem. [przypis redakcyjny]
adwersarza — przeciwnika. [przypis redakcyjny]
adwersarz — przeciwnik. [przypis redakcyjny]
adwersarz (starop.) — nieprzyjaciel. [przypis redakcyjny]
Adyg — Adyga, rzeka w płn. Włoszech. [przypis redakcyjny]
aegrotus, quamdiu animam habet, spem habet (łac.) — chory, dopóki dusza w ciele, nie traci nadziei. [przypis redakcyjny]
Aemilius — zwyciężony przez Hannibala r. 216 p.n.e. [przypis redakcyjny]
aemulabantur (łac.) — szli w zawody. [przypis redakcyjny]
Aenobarbus — Miedzianobrody, Rudobrody, przydomek Nerona. [przypis redakcyjny]
aequaliter (łac.) — równo. [przypis redakcyjny]
aeroplan (przestarz.) — samolot. [przypis redakcyjny]
aerumnarum plena est (łac.) — jest pełna trosk. [przypis redakcyjny]
Aerumnarum plenus (łac.) — pełen trosk. [przypis redakcyjny]
afekcją (forma B.lp r.ż.) — wrażliwość. [przypis redakcyjny]
afektacja — tu: chęć, żądanie. [przypis redakcyjny]
afektacja — tu: usłużność. [przypis redakcyjny]
afektacja — życzenie. [przypis redakcyjny]
afekt (daw.) — uczucie, życzliwość. [przypis redakcyjny]
afekt (daw.) — uniesienie. [przypis redakcyjny]
afektować — pragnąć. [przypis redakcyjny]
afektować — prosić. [przypis redakcyjny]
afektować — życzyć sobie. [przypis redakcyjny]
afekt — tu: skłonność. [przypis redakcyjny]
afekt — uczucie. [przypis redakcyjny]
afekty carnis (z łac.) — namiętności ciała. [przypis redakcyjny]
afekt (z łac.) — tu: uczucie. [przypis redakcyjny]
afekt (z łac.) — uczucie. [przypis redakcyjny]
afekt (z łac.) — uczucie; tu: miłość. [przypis redakcyjny]
affectus populi (łac.) — miłość ludu. [przypis redakcyjny]
afficiunt (łac.) — dotyczą. [przypis redakcyjny]
afflictio (łac.) — zmartwienie. [przypis redakcyjny]
afflictio supra afflictiones (łac.) — cios nad ciosy. [przypis redakcyjny]
afflicto afflictionem (łac.) — zadajesz rany rannemu; utrapionemu utrapienia. [przypis redakcyjny]
a fine — od końca. [przypis redakcyjny]
aflikcja — utrapienie. [przypis redakcyjny]
aflikcyja — utrapienie, zmartwienie. [przypis redakcyjny]
a fortes creantur fortibus, nec imbellem feroces progener ant aquilae columbam (łac.) — dzielni rodzą się z dzielnych; bezbronnego gołębia nie płodzą orły drapieżne. [przypis redakcyjny]
Afrani — Afranio, dworzanin ferarski, przyjaciel Ariosta. [przypis redakcyjny]
Afrodyfa (mit. gr.) — bogini miłości. [przypis redakcyjny]
afrontować — znieważać, obrażać. [przypis redakcyjny]
afrontowany — lekceważony, ośmieszany. [przypis redakcyjny]
afront (z fr.) — niegrzeczność. [przypis redakcyjny]
afrykański jeniec — tu: Jugurta. [przypis redakcyjny]
Afrykanki — perliczki, wywodzą się z Afryki. [przypis redakcyjny]
Afrykus — gwałtowny wiatr południowo-zachodni. [przypis redakcyjny]
A. F. Villemain (1790–1870) — pisarz francuski, ówczesny minister oświecenia. [przypis redakcyjny]
Agaj — Agaj-Han. [przypis redakcyjny]
Agamemnon (mit. gr.) — bohater Iliady, król Argolidy, wódz Greków w wojnie trojańskiej. [przypis redakcyjny]
Agapy — uczty pierwszych chrześcijan, uczty przyjacielskie. [przypis redakcyjny]
agaryk — gąbka modrzewowa. [przypis redakcyjny]
agaryk — gąbka z modrzewu. [przypis redakcyjny]
agaryk — [tu:] kij. [przypis redakcyjny]
aga — turecki tytuł wojskowy, oznaczający dowódcę janczarów. [przypis redakcyjny]
aga (z tur.) — naczelnik, dowódca. [przypis redakcyjny]
A gdy każdy to szczęście usiłował głosić — każdy z obecnych [usiłował głosić; Red. WL] szczęście oglądania znowu Wojewody. [przypis redakcyjny]
A gdy kto chętny (…) — Miecznik sam się zagrzebał w przepaść przez to, że „chętny w drugich obronie”, a łatwowierny równocześnie, dał się wojewodzie wyprowadzić w pole. Ale krótka będzie radość Wojewody. Sąd Ostateczny jest w niebie i nawet silna głowa (w znaczeniu esprit fort) Wojewody na myśl o tym „posępnie kiedyś się rzuci”; Niech z ust życzliwych… — Wszystkie strofy jednakowo kończą się aktem współczucia. Nawet wojewodzie życzy poeta, żeby go ktoś pocieszył wśród zgryzot sumienia, słowami: «Wróci wesołość — wróci!« Bo cierpienie uważał za godne współczucia, bez względu na to, jaka jest tego cierpienia przyczyna. [przypis redakcyjny]
A gdy kto, dążąc z dalekiej drogi — Ta ostatnia strofa jest zapowiedzią ustępu 15-go, w którym Wacław po powrocie z wyprawy na Tatarów będzie z najwyższym niepokojem pukał do pogrążonego w grobowym milczeniu domu Miecznika; Wróci gospodarz wróci: gospodarz [to] w tym wypadku oczywiście: Maria. [przypis redakcyjny]
A gdy przybył on — pisze Jan Długosz — szczęśliwie do Ziemi Świętej… — Jan St. Bystroń, Polacy w Ziemi Świętej, Syrii i Egipcie, Kraków 1930, str. 11. Ponieważ rozdział ten oparty jest przeważnie na pracy Bystronia, nie będziemy jej więcej cytować. [przypis redakcyjny]
A gdy się troski do duszy wkradną — Mowa tu o duszy Marii. Ta pierwsza strofa pieśni jak również i refren: Bo na tym świecie (…) itd. zapowiadają śmierć Marii. Pierwszych pięć wierszy strofy maluje stan jej duszy w obecnej chwili; następne, pełne współczucia, życzą, żeby przynajmniej przed zgonem ukoił ją ktoś zapewnieniem, że „spokojność wróci”. [przypis redakcyjny]
agenci — tutaj: kandydaci na obrońców lub sekretarze obrońców. [przypis redakcyjny]
agent de change (fr.) — ajent giełdowy. [przypis redakcyjny]
agere (łac.) — czynić. [przypis redakcyjny]
aggrottato (wł.) — gniewne. [przypis redakcyjny]
Agier — Eger, r. 1596. [przypis redakcyjny]
Agier — właśc. Eger, miasto i twierdza na południowych Węgrzech, dwukrotnie zdobyta przez Turków w XVI w. [przypis redakcyjny]
agitacją (forma N.lp r.ż.) — ruchem, czynnością. [przypis redakcyjny]
agitującego się — odbywającego się, odprawiającego się. [przypis redakcyjny]
agitur (łac.) — zanosi się. [przypis redakcyjny]
Aglaja — krewna Adriana V, żona markiza Malaspiny, protektora poety. [przypis redakcyjny]
Aglaura — córka Cekropsa, zazdroszcząc szczęścia swojej siostry Hersy, że ją Merkury pokochał, za karę zawiści zamieniona była w kamień. Owidiusz w Przemianach [Metamorfozach] swoich w księdze 2, tak o niej mówi: Sed genuum junctura riget, frigusque per ungues/ Labitur…/ Sic letalis hiems paulatim in pectora venit. [przypis redakcyjny]
Aglauros — właść. Agraulos, córka Kekropsa. Atena powierzyła jej (i jej siostrom) Erechteusa w zamkniętej skrzyni, której otwierać nie miały. Przekroczywszy zakaz, zobaczyły potwora: pół człowieka, pół węża i oszalawszy na ten widok, rzuciły się w morze, lub też zostały przez Erechteusa zabite. [przypis redakcyjny]
Agnieszka, Arnolf — bohaterowie komedii Moliera L'Ecole des femmes (Szkoła żon, 1662), grywanej współcześnie w teatrze narodowym. Arnolf, opiekun Agnieszki usiłuje wychować ją sobie na głupią i uległą żonę. Agnieszka okazuje się jednak tylko pozornie potulna, wywodzi bowiem Arnolfa w pole i zostaje żoną młodego Horacego. [przypis redakcyjny]
Agni (z sanskr.) — bóg ognia w mitologii staroindyjskiej. [przypis redakcyjny]
agnuszek — wizerunek baranka z ciasta do jedzenia. [przypis redakcyjny]
Agolant — dziad króla Agramanta, ojciec Galacjelli, matki Rugiera i Marfizy. [przypis redakcyjny]
Agora — miejsce zebrań ludowych w Atenach. [przypis redakcyjny]
Agramantowe chorągwie (…) zamki (…) podnosiły — podnosić czyjeś chorągwie, [tj.] przejść na czyjąś stronę. [przypis redakcyjny]
Agramant — syn Trojana, król afrykański. [przypis redakcyjny]
agréable (fr.) — przyjemny. [przypis redakcyjny]
Agrygenta — (dziś Girgenti) miasto na płd. wybrzeżu Sycylii. [przypis redakcyjny]
Agrykan — król Tartarii, ojciec Mandrykardów. [przypis redakcyjny]
agrykultura — uprawa roli. [przypis redakcyjny]
Agrymont — Aigremont-le-Duc, zamek we Francji, w departamencie de la Haute-Marne. [przypis redakcyjny]
Agryppa — znakomity wojownik rzymski, przyjaciel Augusta. [przypis redakcyjny]
Ah, ca!… (fr.) — Ach, tak!… [przypis redakcyjny]
Ah! comme je voudrais aller avec vous (fr.) — Ach, jakżebym chciała pojechać z panem. [przypis redakcyjny]
Ah! jakże to boleśnie (…) wrócić — znaczy: jakże boleśnie jest cofać się myślą do chwili, w której nieszczęście będące teraz już za nami było przed nami i było do odwrócenia, jakże boleśnie cofać się do tej chwili myślą tylko, w poczuciu, że w rzeczywistości wrócić już do niej nie można. [przypis redakcyjny]
Ah! pytaj raczej — w Korsarzu 11, 12: «Ah! ralher ask…». [przypis redakcyjny]
Ah sin' all'ore, all'ore estreme! (wł.) — Ach, aż do końca, do chwili ostatniej! [przypis redakcyjny]
Ah, si seulement c'était possible (fr.) — Jeżeli tylko będzie to możliwe. [przypis redakcyjny]
Ahura-Mazda a. Ormuzd (mit. st. irań.) — bóg światła i dobra. [przypis redakcyjny]
