Przypisy

a comprar tabacco (wł.) — na tytoń. [przypis redakcyjny]

Adesso parla! (wł.) — teraz mów! [przypis redakcyjny]

aggrottato (wł.) — gniewne. [przypis redakcyjny]

Ah sin' all'ore, all'ore estreme! (wł.) — Ach, aż do końca, do chwili ostatniej! [przypis redakcyjny]

Albergo di Europa (wł.) — hotel europejski. [przypis redakcyjny]

allegro (wł.) — wesoło, żywo. [przypis redakcyjny]

Amore nel cimento (wł.) — Miłość w niebezpieczeństwie. [przypis redakcyjny]

Anch'io sono pittore! (wł.) — „Jestem jeszcze malarzem!”. Słowa przysłowiowe, przypisywane Corregiowi… [przypis redakcyjny]

andatissimo (wł.) — spokojnie. [przypis redakcyjny]

antypast (z wł.) — przekąska. [przypis redakcyjny]

A rivederla (wł.) — do widzenia. [przypis redakcyjny]

a riveder le stelle (wł.) — aż znowu zobaczy gwiazdy. [przypis redakcyjny]

austeria (wł.) — gospoda, zajazd. [przypis redakcyjny]

Avanti, Savoya!… (wł.) — Naprzód, Sabaudio!… [przypis redakcyjny]

bajorek (z wł. bagliore) — nitka albo drucik metalowy. [przypis redakcyjny]

bandolet (z wł.) — karabinek. [przypis redakcyjny]

bargello (wł.) — szef policji miejskiej. [przypis redakcyjny]

Basta! basta! (wł.) — Dosyć! dosyć! [przypis redakcyjny]

batalia (z wł.) — tu: siła zbrojna. [przypis redakcyjny]

batalia (z wł.) — tu: siła zbrojna, wojsko. [przypis redakcyjny]

belwederek (wł.) — budynek na wzniesieniu, z którego roztacza się rozległy widok. [przypis redakcyjny]

benissimo! (wł.) — doskonale. [przypis redakcyjny]

Birbante! (wł.) — Łotrze! [przypis redakcyjny]

Bravo, figlio mio! Ma bravo davvero! (wł.) — Zuch z ciebie, mój synu, prawdziwy zuch! [przypis redakcyjny]

buona notte (wł.) — dobranoc. [przypis redakcyjny]

burlatore (wł.) — figlarz. [przypis redakcyjny]

canto (wł.) — pieśń; poeta używa wyrażeń włoskich jakby dla nadania kolorytu lokalnego utworowi. [przypis redakcyjny]

Caro Lucio (wł.) — drogi Lucio. [przypis redakcyjny]

casa (wł.) — dom. [przypis redakcyjny]

cavaliere che puzza (wł.) — szlachcic, który śmierdzi. [przypis redakcyjny]

Cenacolo Vinciano (wł.) — mowa o Ostatniej wieczerzy Leonarda da Vinci (1452–1519); słynny ten fresk (malowidło ścienne) znajduje się w klasztorze mediolańskim di s. Maria delie Grazie. [przypis redakcyjny]

Chè, chè! (wł.) — No, no! [przypis redakcyjny]

Che perfida! Oh, donna senza fide! (wł.) — Obłudnico! Och, niewierna! [przypis redakcyjny]

chiacchierata (wł.) — pogawędka. [przypis redakcyjny]

Chi va piano, va sano! (wł.) — Powoli, ale bezpiecznie! [przypis redakcyjny]

cicerone (wł.) — przewodnik. [przypis redakcyjny]

cinquecento (wł.) — XVI wiek, sztuka włoska XVI wieku. [przypis redakcyjny]

Città Dolente (wł.) — bolesne miasto; Warszawa. [przypis redakcyjny]

come corpo morto cade (wł.) — jak pada umarłe ciało. [przypis redakcyjny]

commare a. comare (wł.) — kum, kuma. [przypis redakcyjny]

comparello a. compare (wł.) — kum. [przypis redakcyjny]

con amore (wł.) — z upodobaniem. [przypis redakcyjny]

confortatori (wł.) — dosł.: pocieszający; duchowni odprowadzający skazańców na miejsce kaźni. [przypis redakcyjny]

Con fuoco! Piu di fuoco (wł.) — Z ogniem! Więcej ognia. [przypis redakcyjny]

Corpo di Dio! (wł.) — na Boga! [przypis redakcyjny]

cymara (z wł. zimarra) — długa suknia wierzchnia. [przypis redakcyjny]

Diavolo maledetto del Christo! (wł.) — Diabeł przeklęty przez Chrystusa. [przypis redakcyjny]

Dio mio! Sangue di Dio! (wł.) — Boże mój! Na krew Chrystusa! [przypis redakcyjny]

dolce far niente (wł.) — słodka bezczynność. [przypis redakcyjny]

donna (wł.) — panna, dziewczyna, [ale również: kobieta, dama (w oryginale: madonna); red. WL]. [przypis redakcyjny]

drabant (z wł.) — żołnierz ze straży przybocznej, gwardzista. [przypis redakcyjny]

duet (z wł. duetto ) — dawny ubiór kobiecy na głowę. [przypis redakcyjny]

dyzgust (z wł.) — nieprzyjemność, przykre uchybienie. [przypis redakcyjny]

dziardyn (daw., z wł.) — ogród. [przypis redakcyjny]

é tanto carina (wł.) — jest tak urocza. [przypis redakcyjny]

È una magia! (wł.) — Prawdziwy cud! [przypis redakcyjny]

eccolo (…) chi lo sa! (wł.) — Otóż to… kto to wie? [przypis redakcyjny]

eccolo (wł.) — otóż i on. [przypis redakcyjny]

ecco (wł.) — proszę, oto. [przypis redakcyjny]

e maestra mi fu l'anima mia (wł.) — a mistrzynią była mi dusza moja. [przypis redakcyjny]

E pur si muove! (wł.) — „A jednak się porusza”, słowa przypisane Galileuszowi przez późniejszą legendę. [przypis redakcyjny]

evviva l'arte (wł.) — niech żyje sztuka. Przybliżony cytat z wiersza Kazimierza Tetmajera Evviva l'arte z Poezyj, Serii II (1894): „i chociaż życie nasze nic niewarte: / evviva l'arte!”. Wiersz ten, głosząc hasło „sztuki dla sztuki”, stał się bez mała programową deklaracją polskich modernistów. [przypis redakcyjny]

Evviva! (wł.) — Niech żyje! [przypis redakcyjny]

facjata (z wł.) — środkowa część ściany frontowej. [przypis redakcyjny]

fakin (z wł. facchino) — tragarz we Włoszech, posłaniec. [przypis redakcyjny]

far niente (wł.) — bezczynność, lenistwo. [przypis redakcyjny]

fatto a pennello (wł.) — jak z obrazka. [przypis redakcyjny]

felicissima notte (wł.) — najlepszej nocy! [przypis redakcyjny]

felpa (z wł.) — tkanina jedwabna, używana dawniej do ozdoby zimowych sukien kobiecych. [przypis redakcyjny]

Figlia mia (wł.) — Córko moja. [przypis redakcyjny]

fimfa a. finfa (z wł.) — złośliwa sztuczka, oddanie pięknym za nadobne. W sztuce oblężniczej nazywano finfą podkop w celu wysadzenia nieprzyjaciela. [przypis redakcyjny]

forestier (z wł.) — cudzoziemiec. [przypis redakcyjny]

foryszter (z wł. forestiere) — cudzoziemiec. [przypis redakcyjny]

foza (z wł.) — tryb, moda, sposób. [przypis redakcyjny]

frutti di mare (wł.) — dosł. owoce morskie; drobne skorupiaki morskie jadane przez ludność włoską. [przypis redakcyjny]

furia francese (wł.) — francuska porywczość. [przypis redakcyjny]

galantom (z wł.) — elegant. [przypis redakcyjny]

galantuomo (wł.) — poczciwy, szlachetny człowiek, dżentelmen. [przypis redakcyjny]

giovinotto (wł.) — młodzieniaszek. [przypis redakcyjny]

Giudizio, figlio mio! (wł.) — Rozsądku, mój synu! [przypis redakcyjny]

giura a. congiura (wł.) — sprzysiężenie, spisek. [przypis redakcyjny]

górkiem (z wł. gorga) — trylem. [przypis redakcyjny]

gonduła (z wł.) — łódź, barka. [przypis redakcyjny]

graffito (wł.; lm graffiti) — rysunek lub napis wyryty na ścianach, kamieniach i naczyniach z okresu greckiego, rzymskiego, arabskiego lub wczesnochrześcijańskiego. [przypis redakcyjny]

Grazie! (wł.) — Dzięki! [przypis redakcyjny]

guarda e passa (wł.) — spójrz i idź dalej (cytat z Boskiej Komedii Dantego). [przypis redakcyjny]

guarda e passa (wł.) — spojrzyj i przejdź. [przypis redakcyjny]

impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie. [przypis redakcyjny]

impreza (daw., z wł.) — przedsięwzięcie, zamiar. [przypis redakcyjny]

incognito (wł., dosł.: nieznany; z łac. incognitus) — z utajeniem swego nazwiska lub godności, nieoficjalnie, nie dając się poznać. [przypis redakcyjny]

incognito (z wł.) — potajemnie, nieoficjalnie, nie ujawniając swojej tożsamości. [przypis redakcyjny]

insperacie (z wł.) — niespodzianie. [przypis redakcyjny]

Io t'amo (wł.) — Kocham cię. [przypis redakcyjny]

kalwakata a. kawalkata (z wł.) — orszak konny. [przypis redakcyjny]

kalwakata, właśc. kawalkata (z wł.) — orszak konny, gromada. [przypis redakcyjny]

kapreol (z wł.) — skok. [przypis redakcyjny]

kartacze (z wł.) — ładunki, naboje, kulki żelazne, umieszczone w puszce blaszanej i stanowiące razem z nią pocisk. [przypis redakcyjny]

kawalkata (z wł. cavalcata, z fr. cavalcade) — dziś: kawalkada; orszak konny. [przypis redakcyjny]

kinal (fr., wł.) — nazwa waleta kierowego w chapance. [przypis redakcyjny]

kluza (z wł. chiusa) — zamknięcie, więzienie. [przypis redakcyjny]