Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Leśmian, Bolesław, Łąka, wyd. J. Mortkowicz, Warszawa 1920

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Sponsor

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Marianna Czabator, Marta Niedziałkowska, Justyna Staroń, Hanna Zając.

Wydawca: Fundacja Wolne Lektury

Ilustracja na okładce: The Little Pond, Appledore, Frederick Childe Hassam, domena publiczna.

Szacowany czas do końca: -
Bolesław Leśmian, Łąka (tom), Pururawa i Urwasi

Bolesław Leśmian

Pururawa i Urwasi

[Tam na obczyźnie, gdy próżni ostoję...] → ← Wyznanie

Spis treści

    1. Ciało: 1 2
    2. Las: 1
    3. Miłość: 1
    4. Narodziny: 1
    5. Otchłań: 1
    6. Podstęp: 1
    7. Porwanie: 1
    8. Pożądanie: 1
    9. Przemoc: 1
    10. Przyroda nieożywiona: 1
    11. Rośliny: 1
    12. Rozkosz: 1
    13. Seks: 1
    14. Smutek: 1
    15. Tajemnica: 1
    16. Woda: 1

    Uwspółcześnienia:

    Pisownia joty: Indjankę > Indiankę.

    Pisownia łączna/rozdzielna: zlekka > z lekka; powierzch > po wierzch; poco > po co; niemasz > nie masz; pociemku > po ciemku; pocóż > po cóż.

    Fleksja: ciemnem > ciemnym; niem > nim; mrocznem > mrocznym.

    Spółgłoski dźwięczne/bezdźwięczne: z poza > spoza.

    Interpunkcja, np.: Stał u progu zdyszany, — > Stał u progu zdyszany —

    Inne zmiany: bądź-że > bądźże.

    Bolesław LeśmianŁąkaPururawa i Urwasi

    1
    Pururawa[1] w godzinie, gdy słońce mgły krasi[2],
    Ujrzał nimfę wód przaśnych[3] — Indiankę Urwasi.
    Ciało, WodaWynurzyła dłoń z wody, a za dłonią — głowę,
    A niedługo — popierśną[4] kibici[5] połowę.
    5
    Górowała rozbieżnej pierścieniami fali,
    Palcami z lekka pierśnych[6] tykając korali.
    Pururawa podpatrzył, jak nieśmiertelniało
    Jej obciśle przywdziane po wierzch ducha ciało.
    Pomiażdżyła mu serce miłości nagłota[7] —
    10
    Jął[8] się skradać ku bogu ruchem snu i kota.
    Porwał ją w swe ramiona ku warg swych potrzebie.
    «Ciebież tulę w objęciu? Odpowiedz, że ciebie!»
    Przemoc, PorwanieBożym wrzaskiem przeczyła rąk jego przemocy,
    Wyrywała się z ramion aż do późnej nocy!
    15
    Ale on ją pod leśnym uciszył pagórem,
    Wtłoczył żywcem do wora i przewiązał sznurem.
    Jak złodziej, pomykając jarami[9] po jarach,
    Powrócił do dom z worem wrzeszczącym na barach.
    Wiedział, co przyniósł w worze — a i po co — wiedział!
    20
    Stał u progu zdyszany — wór mu u nóg siedział.
    Świerszcz w chałupie skowronił, jaskólił i brzęczał,
    A on stał zadumany, a wór nagle klęczał.
    «Wróć mi wolę ruczajną[10], wróć stawne bezczasy!
    Więcej we mnie drga boga niż dziewczęcej krasy[11]».
    25
    «Darmo pragniesz się z wora prośbą wyszeleścić!
    Chcę boga, com go schwytał[12], raz w życiu popieścić!»
    Otchłań«Cóż ci po tej pieszczocie, co rozkosz przekracza?
    Cóż ci po tej rozkoszy, co w otchłań się stacza?»
    Pożądanie«Niech się rozkosz odmieni aż nie do poznania,
    30
    Już ja nigdy swojego nie wściągnę[13] kochania!»
    I wyłonił ją z wora na żądz swych bezdroża:
    «Nie masz wokół nikogo, oprócz nas i łoża!»
    Ciało«Oddam ci wniebowzbitą mych piersi urodę,
    Warg mych odwilż różaną i ramion dogodę[14].
    35
    Jeno[15] ukryj w pieszczocie nagość swego ciała,
    Abym ludzkich upojeń ja — bóg — nie widziała!»
    Po ciemku barwił[16] łoże we kwiaty i liście,
    W ciemnym łożu do niego polgnęła[17] biodrzyście.
    Seks, RozkoszKształt jej wgarniał w objęcia, płonął w jej upale,
    40
    A ustami wyławiał dwu piersi korale.
    «Kiedyż ty mnie podpatrzysz, jako w ciebie dyszę?»
    «Nigdy cię nie podpatrzę! Dość, że dech twój słyszę!»
    «Czemuż nie chcesz oczyma wyjść szczęściu na drogę?»
    «Po cóż jeszcze mam widzieć to, co kochać mogę?»
    45
    «Chciałbym w oczach twych odbić radość, co mózg mroczy!»
    «Bądźże mi niewidzialny, póki mam te oczy».
    I czuł, w sobie zamilkły, że bogini ciało,
    Wieczyściejąc ku niemu, chętnie namdlewało.
    I namdlewał z nim razem rozkoszy bezsiłą,
    50
    Aż namdlał w taki bezświat, że go już nie było.
    Nie było go na drogach, ni w ukryciu alej,
    Ani w nim, ni poza nim, ni bliżej, ni dalej!
    Wezbrany poza łoża miłosnego miedzą,
    Jeno poił się słodką o sobie niewiedzą.
    55
    I tak uczył się nie być od nocy do świtu,
    Aż się zbudził przy gwiazdach — bywalec niebytu.
    I ujrzał, że bogini, rozkoszą opiła,
    W mrocznym łożu jaśnistym[18] kształtem się ciemniła.
    Miłość«Ciemnij się w moją miłość, rozum mi odbieraj,
    60
    Ale w moich objęciach nigdy nie umieraj!»
    «Jeno tyle umieram, ile miłość każe,
    A spłodzę tobie syna w mych bioder pożarze».
    NarodzinyI spłodziła mu syna na polu, w południe,
    Kiedy zboże ku słońcu złoci się bezludnie.
    65
    Smutek«Bogom w oczy wsmucony jestem od spowicia,
    A weseli się we mnie życie spoza życia.
    PodstępPójdźcie ze mną do lasu nieopodal gaju,
    Pragnę zbadać twarz ojców, odbitą w ruczaju.
    Jest tam skwar w macierzance[19] i chłód w leśnym dzwońcu,
    70
    Spróbujemy we troje zanieistnieć w słońcu».
    Las, Przyroda nieożywiona, RoślinyPoszli za nim do dziwnie ruczajnego lasu,
    Gdzie czas szumi wśród liści, a liście wśród czasu.
    Poszli w skwar macierzanki, rozpełzłej samotnie,
    I zabrnęli w chłód dzwońców — i już bezpowrotnie.
    75
    TajemnicaTroje było ich w lesie: dwa i jedno ciało,
    Nikt nie wie, co się z nimi stało lub nie stało.

    Przypisy

    [1]

    Pururawa i Urwasi — bohaterowie dzieł literatury indyjskiej. [przypis edytorski]

    [2]

    krasić (reg.) — barwić. [przypis edytorski]

    [3]

    przaśny — niekwaśny, bez wyraźnego smaku. [przypis edytorski]

    [4]

    popierśny — sięgający po piersi. [przypis edytorski]

    [5]

    kibić (daw.) — talia. [przypis edytorski]

    [6]

    pierśny — piersiowy. [przypis edytorski]

    [7]

    nagłota — nagłość. [przypis edytorski]

    [8]

    jąć (daw.) — zacząć. [przypis edytorski]

    [9]

    jar — dolina, wąwóz. [przypis edytorski]

    [10]

    ruczaj (poet.) — strumień. [przypis edytorski]

    [11]

    krasa — uroda. [przypis edytorski]

    [12]

    com go schwytał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: co go schwytałem. [przypis edytorski]

    [13]

    wściągnąć (starop.) — powściągnąć, poskromić, pohamować, okiełznać. [przypis edytorski]

    [14]

    dogoda — dogadzanie. [przypis edytorski]

    [15]

    jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

    [16]

    barwić — tu: stroić. [przypis edytorski]

    [17]

    polgnąć — tu: przysunąć się. [przypis edytorski]

    [18]

    jaśnisty (gw.) — świecący, błyszczący. [przypis edytorski]

    [19]

    macierzanka — roślina o drobnych liściach i kwiatach zebranych w główki, wykorzystywana w lecznictwie, przemyśle perfumeryjnym i spożywczym. [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    1,5% podatku - to nic nie kosztuje! Wpisz
    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Wspieram, bo uważam że dostęp do wiedzy powinien być darmowy. Sam często korzystam z zasobów wolnelektury.pl więc wspieram jak tylko mogę.

    Adam Fidusiewicz

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

    Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
    Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Lubisz czytać? Pomóż nam sprawiać, by coraz więcej książek było dostępnych za darmo w polskim Internecie! Kliknij i dorzuć się!

    W 2020 roku z biblioteki Wolne Lektury skorzystało za darmo blisko 12 milionów użytkowników, jednak wspiera nas na stałe tylko mniej niż 1% czytelników. Zmień to! Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.