Zaloty → ← W malinowym chruśniaku (cykl)

Spis treści

Droga: 1
Dzieciństwo: 1
Grób: 1
Ogień: 1
Przyroda nieożywiona: 1 2
Sen: 1 2
Wspomnienia: 1
Wzrok: 1
Zwierzęta: 1 2

Uwspółcześnienia:

Pisownia łączna/rozdzielna: po za > poza; napozór > na pozór; zdala > z dala; zdaleka > z daleka; nawskroś > na wskroś; zlekka > z lekka; niewiadomo > nie wiadomo; po przez > poprzez.

Fleksja: tem > tym; samem > samym; każdem > każdym; czem > czym; wonnem > wonnym; którem > którym.

Interpunkcja, np.: i złotych i owych > i złotych, i owych

Inne zmiany: ciemno-purpurowych > ciemnopurpurowych.

Bolesław LeśmianŁąkaWspomnienie

Wspomnienia, DzieciństwoLubię wspominać te dziecięce lata,

Gdym zaniedbując całą resztę świata,

W znajome pole szedł [1] razem z pastuchem

Krów, co bezładnym swych rapci [2] rozruchem

Niską przed nami nieciły kurzawę,

Ściągając na się [3] wybiegły nad trawę

Deszcz much zielonych i złotych, i owych

Samotnie skrzących, ciemnopurpurowych,

Co dogadzając przemyślnemu skrzydłu,

Wpadają nagle w samo ślepie bydłu,

Zapatrzonemu w dal, jak w swą oborę.

Przyroda nieożywiona, ZwierzętaZawszem widywał po drodze brzóz korę

W brunatne pręgi i te same cienie

Lip na murawie, i żółtych motyli

Nagłe w powietrzu skrzydeł rozdwojenie,

I nagły w trawę zlot, gdy do badyli

Nóg się czepliwych przytwierdzają schwytem —

I przykucnięte nad stawu błękitem

Kaczki, co naszą zaoczywszy [4] trzodę,

Niezgrabnie, piersią zsuwały się w wodę —

I tłumy wróbli, co z głuchym łoskotem

Sfruwały z płotu, aby tuż pod płotem

W długi się szereg rozsypać na trawie.

Wzrok, Droga, Grób, SenI widywałem wszystko i nic prawie,

Na niewidziane znając drogę całą,

Bo odbywałem ją zarówno w sobie,

Jak poza sobą. Dziś wierzę, iż w grobie,

Gdy z mymi snami sam na sam zostanę,

Znów ją odbędę, znów na niewidziane,

W tym samym słońcu, jak we śnie przystało.

Szliśmy więc dalej, brnąc w słonecznym złocie

I ocierając zerwanym w przelocie

Łopuchem [5] mokre, przepocone czoło.

A gdyśmy wreszcie tłumnie i wesoło,

Olśnieni ciszą i połyskiem trawy,

Na otworzyste [6] wkroczyli pastwisko,

OgieńWnet rozniecone dla własnej zabawy,

Bezpożyteczne na pozór ognisko,

Co niewidzialnym pod słońce płomieniem

Drgało, za każdym widoczniejąc drgnieniem,

Kładłem żołędzie i wiśniowe liście,

Ażeby skwiercząc, dymiło się wonniej.

O, jakże kwiatom bywało przejrzyście

W mych oczach, gdzie się odbiły przestronniej,

Niżli w tej wodzie, co ciekła strumykiem

Przez nasze palce, gdyśmy w niej maczali

Chleb, w kostki tępym krajany kozikiem [7]!

Tak spożywałem go: ze wzrokiem w dali,

Jakby na zawsze, utkwionym — odruchem

Warg swych zajęty, wsłuchany półuchem

W chrapliwe, senne i parne oddechy

Krów, co mozolnie przeżuwały zioła,

Tej ociężałej doznając uciechy,

Która im każe nie patrzeć dokoła

W nic, jeno [8] przed się znieruchomić [9] pyski,

Ociekłe śliną i pachnące mlekiem.

Przyroda nieożywiona, ZwierzętaA taka cisza na ten czar pobliski

Szła z dala, jakby wiek mijał za wiekiem,

Nie czyniąc zmiany, nie tykając wcale

Pilnie ku słońcu roziskrzonych kwiatów,

Ani świegotu skowronka w upale

Południejących nieustannie światów,

Na których błękit wsparł się mimochodem.

Naówczas [10] wpodłuż [11] kładłem się na trawie,

Ażeby badać skrycie i ciekawie

Znajomą łąkę, oglądaną spodem,

Co rozumiejąc, czym jest taka chwila,

Sama przede mną swą gęstwę rozluźnia,

By mi ukazać, jak się cień motyla

Tuż za skrzydłami po kwiatach opóźnia,

I jak bąk w futro odziany tygrysie

Na złotym jaskrze [12], olbrzymiejąc [13], skrzy się,

Coraz to z innej zachodząc go strony —

I jak przez maku czerniawą purpurę

Żuk, w wonnym wnętrzu chytrze zatajony,

Prześwieca plamą ruchliwą i ciemną —

Jak chwiejna żaba, wznosząc ślepie bure

W żółtej obwódce ku niebu, woń ziemną

Pochłania krótkim a szybkim oddechem,

Co jej podgardle w miech [14] wzdyma białawy,

A pysk pozornym koślawi uśmiechem,

Jak boża krówka [15] na kończynie trawy

Z trudem swe skrzydła ku słońcu wyzwala,

Rozpoławiając sztywnego korala

Pancerz, zbyt mocno na karku zemknięty —

Jak na włochatym, szorstkim liściu mięty,

Wzdłuż rubinami wysadzana szczelniej

Lśni gąsienica, wspinając się dzielnie

Na tylnych łapkach, i dalszy kierunek

Węszy swym pyskiem, z którego wycieka

Płyn bursztynowy, jarząc się z daleka —

I jak wypełzły skądciś [16] na rabunek,

Pod kaszką [17], niby pod strzechą ze srebra,

Wisi w powietrzu, chwiejąc się na strony,

Pająk brzuchaty, na wskroś prześwietlony,

Żem widział z lekka zaznaczone żebra,

Niby misternie przeplatane cienie.

A pod tych istnień zgiełkiem i natłokiem

Czułem pierś ziemi i jej roztętnienie

100

Pod moją piersią, zdławioną urokiem.

SenI zdało mi się, że na sny radosne

Lęgnę się w słońcu wraz z tłumem owadów,

Dziw pierworodny, co z podziemnych sadów

Wypełznął, węsząc żer oczom na wiosnę!

105

I zdało mi się, że wokół i wszędzie

Z głową tak samo, jak moja, upalną,

Leżą w tym samym, co i ja, obłędzie,

Czynne w milczeniu tęsknotą chóralną,

Snem jednoczesnym objęte istoty,

110

Ukryte w trawie aż po czub swój złoty,

Olbrzymie, cudne, miłosne, złowieszcze,

Co zgodnie dysząc, w łąkę patrzą chórem

I widzą twarz mą nie wiadomo w którym

Królestwie istnień, nieznaną im jeszcze,

115

Lecz do ich twarzy podobną z brzemienia

Słońca na oczach, pełnych zapatrzenia.

I poprzez kwiaty rozmyślałem w trawie,

Czyli je spotkam tam — w świecie na jawie,

Kiedy przybiorą kształt ludzki i lice [18],

120

Aby zachować naszą tajemnicę…

I czy tych braci, co dzisiaj pokotem [19]

Mój sen zalegli [20], jako płaz przy płazie,

Gdzieś poza łąką spotkanych przelotem

Poznam po oczu odmiennym wyrazie?

Przypisy

[1]

gdym (…) w znajome pole szedł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdy szedłem. [przypis edytorski]

[2]

rapcie — paski do podwieszania szabli u pasa. [przypis edytorski]

[3]

na się — dziś popr.: na siebie. [przypis edytorski]

[4]

zaoczyć (rzad.) — zobaczyć. [przypis edytorski]

[5]

łopuch — łopian, dziko rosnąca lecznicza roślina o dużych liściach. [przypis edytorski]

[6]

otworzysty (daw.) — otwarty. [przypis edytorski]

[7]

kozik — nożyk ze składanym ostrzem. [przypis edytorski]

[8]

jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

[9]

znieruchomić (przestarz.) — unieruchomić. [przypis edytorski]

[10]

naówczas (daw.) — wówczas, w tym czasie. [przypis edytorski]

[11]

wpodłuż — dziś popr.: wzdłuż. [przypis edytorski]

[12]

jaskier — niewielka roślina o drobnych kwiatach w kolorze żółtym, białym, czerwonym lub innym, występująca na podmokłych terenach. [przypis edytorski]

[13]

olbrzymieć — znacznie rosnąć, stawać się olbrzymem. [przypis edytorski]

[14]

miech — przyrząd tłoczący powietrze; wór. [przypis edytorski]

[15]

boża krówka (pot.) — biedronka, drobny chrząszcz o czerwonym tułowiu w czarne kropki. [przypis edytorski]

[16]

skądciś (pot.) — skądś. [przypis edytorski]

[17]

kaszka (łac. Gypsophila paniculata) — roślina o drobnych białych lub różowych kwiatach, często wykorzystywana w bukietach. [przypis edytorski]

[18]

lico (daw.) — twarz; dziś popr. forma B. lm: lica. [przypis edytorski]

[19]

pokotem — jeden obok drugiego. [przypis edytorski]

[20]

zalec — o wielu osobach lub przedmiotach: wypełnić sobą jakąś przestrzeń. [przypis edytorski]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Jeśli wciąż chcesz mieć nasze książki zawsze pod ręką — wesprzyj Wolne Lektury 1,5%!
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Warto wspierać czytanie w każdej formie, możliwie dostępne dla wszystkich. I takich książek, po które warto sięgnąć

Sylwia Chutnik

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Chcesz pomóc bibliotece? Najlepszą metodą pomocy są niewielkie, ale stałe wpłaty. Kliknij i dorzuć się!

Czy wiesz, że żeby wciąż docierać do miejsc, w których nie wszyscy mają dostęp do biblioteki, potrzebujemy Twojego wsparcia? Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.