Johann Wolfgang von Goethe
Faust, część druga
PANTALIS
Kto nazwiska nie zyskał w mozole,
kto nie łaknie tego, co szlachetne —
niech się...
Powstań — chodź — wzywam cię. — Ja i straszniejsza potęga jeszcze, od której cię wybawić nie zdołam...
Robak, co wił się po ziemi, proch, co z koturnów moich zlatywał, dłużej mi się...
Wprowadziliśmy ten motyw mając świadomość, jak wielką rolę pełni pamięć w formowaniu więzi międzyludzkich, rodzinnych i społecznych. Z uwagi na tę funkcję motyw pamięci wiąże się z innymi, takimi jak dziedzictwo, naród, historia, a patrząc na rzecz od strony egzystencji jednostki, także z motywem marzenie i wspomnienia (czasem również z wyrzutami sumienia i winą).