Przypisy

niepodobnie (starop.) — nieprawdopodobnie; niepodobnie siła: nieprawdopodobnie wiele. [przypis edytorski]

niepodobny (starop.) — nieprawdopodobny; niepodobny do prawdy. [przypis edytorski]

niepodobny (starop.) — tu: nieprawdopodobny. [przypis edytorski]

nie po mału (starop.) — niemało (tj. wiele). [przypis edytorski]

niepościgniony (starop.) — niepojęty. [przypis edytorski]

niepożyty (starop.) — niepokonany, niezwyciężony. [przypis edytorski]

niepożyty (starop.) — nieubłagany, nieugięty; srogi. [przypis edytorski]

niepożyty (starop.) — tu: nieprzezwyciężony. [przypis edytorski]

nieprawdzic (starop.) — kłamca. [przypis edytorski]

nieprzebrniona (starop.) — nie do przebrnięcia. [przypis edytorski]

nieprzełomiony (starop.) — nieprzełamany, niepodzielony; tu: niezłomne, niepożyte siły. [przypis edytorski]

nieprzetrwany (starop.) — trwający wiecznie. [przypis edytorski]

nieprzyjaciel sroższy się jem wrócę (starop.) — wrócę jako [jeszcze] sroższy ich nieprzyjaciel. [przypis edytorski]

nieprzystojny (starop.) — taki, który nie przystoi (komuś); niewłaściwy, nieodpowiedni. [przypis edytorski]

Nie radby się bił (…) z ni-skiem (starop.) — nie rad biłby się z nikim; nie chciałby się z nikim bić. [przypis edytorski]

nierad czemu (starop.) — tu: niezadowolony z czego. [przypis edytorski]

nierozjęty (starop.) — nierozdzielony. [przypis edytorski]

nierzkąc (starop.) — nie tylko; nie mówiąc już o tym, że; a cóż dopiero; tym mniej; tym bardziej. [przypis edytorski]

nieścigły (starop.) — niedościgły. [przypis edytorski]

nieścigniony (starop.) — niedościgły. [przypis edytorski]

niespany (starop.) — nie śpiąc; niespany całą noc strawił: całą noc spędził nie śpiąc. [przypis edytorski]

nie spieśnie (starop.) — niespiesznie. [przypis edytorski]

niesprawiony (starop.) — nieuprawiany. [przypis edytorski]

nie stać o co (starop.) — nie zabiegać o coś; nie dbać o coś. [przypis edytorski]

niestateczny (starop.) — niestały, zmienny. [przypis edytorski]

niestatek (starop.) — niestateczność, lekkomyślność. [przypis edytorski]

niestetysz (starop.) — niestety (ew. konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż: niestetyż). [przypis edytorski]

nie tuszęć ja (starop.) — nie sądzę (konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć). [przypis edytorski]

nieubłagany (starop.) — dziś popr. forma imiesłowu przysłówkowego współcz.: nie ulegając błaganiom. [przypis edytorski]

nieuchroniony (starop.) — nieuchronny; nieuchronione wiatry: wiatry, przed którymi nie sposób się uchronić. [przypis edytorski]

nieuchronny (starop.) — taki, przed którym nie sposób się uchronić. [przypis edytorski]

nieużyty (starop.) — bezwzględny; nieubłagany. [przypis edytorski]

nieużyty (starop.) — srogi, nieubłagany. [przypis edytorski]

nieużyty (starop.) — zatwardziały. [przypis edytorski]

niewątpliwa (starop.) — to rzecz niewątpliwa; dziś: niewątpliwie. [przypis edytorski]

niewątpliwy (starop.) — nie mając wątpliwości; nie wątpiąc. [przypis edytorski]

nie waż ich sobie lekce (starop.) — nie lekceważ ich. [przypis edytorski]

niewczas (starop.) — niewygoda. [przypis edytorski]

niewczas (starop.) — niewygoda; rot wiele niewczasem zmniejszonych: rot [oddziałów wojsk] wiele pomniejszonych z powodu niewygód. [przypis edytorski]

niewczas (starop.) — niewygoda; trud. [przypis edytorski]

niewczas (starop.) — niewygoda, trud. [przypis edytorski]

niewczas (starop.) — niewygoda; z wielkiem niewczasem: w wielkiej niewygodzie. [przypis edytorski]

niewczasy (starop.) — niewygody. [przypis edytorski]

niewczasy (starop.) — niewygody, trudy. [przypis edytorski]

niewcześny a. niewczesny (starop.) — przychodzący na na czas; spóźniony. [przypis edytorski]

nie weźrzałby na co (starop.) — nie spojrzałby na co; ani spojrzałby na co. [przypis edytorski]

niewiadomie (starop.) — niespodziewanie, z zaskoczenia. [przypis edytorski]

niewidomy (starop.) — niewidoczny. [przypis edytorski]

niewidziany od inszych (starop.) — niewidzialny dla innych. [przypis edytorski]

nie więcej ociec (starop.) — już nie ojciec. [przypis edytorski]

nie wie, co czynić dalej ma wątpliwy (starop.) — pełen wątpliwości, nie wie, co ma czynić dalej. [przypis edytorski]

nie wie o niokiem (starop.) — o nikim nie wie. [przypis edytorski]

niewieści (starop.) — kobiecy; przyrodzenia niewieściego: płci żeńskiej. [przypis edytorski]

niewściągniony (starop.) — niepowstrzymany. [przypis edytorski]

nie wyimować (starop.) — nie wymieniać; nie wskazywać po imieniu. [przypis edytorski]

niewymówione (starop.) — niewypowiedziane; nie do opisania. [przypis edytorski]

niewymówione (starop.) — niewypowiedziane; tu: ogromne. [przypis edytorski]

niewytrwany (starop.) — nie do wytrzymania. [przypis edytorski]

niewytrzymany (starop.) — nie do wytrzymania; nie do powstrzymania. [przypis edytorski]

nieźrzały (starop.) — niedojrzały. [przypis edytorski]

nie zabawić (starop.) — nie pozostać długo. [przypis edytorski]

niezastąpiony (starop.) — tu: niezajęty (nikt na to miejsce nie wstępował). [przypis edytorski]

niezastanowiony (starop.) — niepowstrzymany. [przypis edytorski]

niezbyty (starop.) — nie do pozbycia się. [przypis edytorski]

nie zidzie wam nic na jego ludzkości (starop.) — nie będzie wam zbywać jego współczucia (zrozumienia itp.). [przypis edytorski]

(…) nie zjem, jeno jaje (…) (starop.) — nie zjem nic, tylko jajko. [przypis edytorski]

nieznajomy (starop.) — nieznany; tu: nierozpoznany. [przypis edytorski]

nieznany (starop.) — tu: nierozpoznany. [przypis edytorski]

nigdybym beła temu nie wierzyła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika w daw. formie czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; inaczej: nie wierzyłabym nigdy wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.); nie uwierzyłabym nigdy wcześniej. [przypis edytorski]

nigdyby (starop.) — dziś popr.: nigdy by. [przypis edytorski]

nigdziej (starop.) — nigdzie. [przypis edytorski]

nijednej (starop.) — żadnej. [przypis edytorski]

nikt go nie celuje (starop.) — nikt mu nie dorównuje. [przypis edytorski]

ni nacz (starop.) — na nic. [przypis edytorski]

ninacz (starop.) — ni na co; na nic. [przypis edytorski]

ninie (starop.) — teraz. [przypis edytorski]

ni o czem (starop.) — dziś: o niczym. [przypis edytorski]

ni o czym (starop.) — o niczym. [przypis edytorski]

niśli (starop.) — niźli; niż; tu: zanim. [przypis edytorski]

niskąd (starop.) — znikąd. [przypis edytorski]

niźli a. niżli (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]

niźlim ja (…) wyszła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zanim wyszłam. [przypis edytorski]

niźlim (…) rozpuściła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: niźli rozpuściłam; zanim rozpuściłam. [przypis edytorski]

niźli (starop.) — niż, niżeli. [przypis edytorski]

niźli (starop.) — niż. [przypis edytorski]

niźli (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]

niźli (starop.) — zanim. [przypis edytorski]

niżli a. niźli (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]

niżli (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]

niżli (starop.) — zanim. [przypis edytorski]

niżli (starop.) — zanim, zanimże (konstrukcja z partykułą -li). [przypis edytorski]

niż (starop.) — tu: nim, zanim. [przypis edytorski]

niż (starop.) — tu: zanim, nim. [przypis edytorski]

niż (starop.) — tu: zanim. [przypis edytorski]

niż (starop.) — zanim. [przypis edytorski]

niż trzeba, więcej bojaźliwy (starop.) — bardziej bojaźliwy niż trzeba. [przypis edytorski]

nizacz (starop.) — ni za co; za nic. [przypis edytorski]

ni z czegoj (starop.) — z niczego. [przypis edytorski]

nodze (starop.) — nogi. Forma „nodze” wskazuje na zastosowanie liczby podwójnej, której ślad we współczesnej polszczyźnie widać w formie: „ręce”. [przypis edytorski]

nosić co (starop.) — uważać, mieć za co; tę rzecz tako nosił: tak tę rzecz rozumiał. [przypis edytorski]