Przypisy

semen (z ukr.) — nadworny kozak z Rusi. [przypis edytorski]

serdyty (ukr.) — skłonny do gniewu. [przypis edytorski]

sicz (z ukr.) — obóz kozacki. [przypis edytorski]

simnadciat' (ukr.) — siedemnastu. [przypis edytorski]

siromacha (daw., ukr.) — wilk. [przypis edytorski]

Skaczy, wraże, jak pan każe (z ukr.) — skacz (tańcz), kanalio (wrogu), jak pan każe. [przypis edytorski]

skażu (z ukr.) — powiem. [przypis edytorski]

Skażyte ditki, wże je Demianiwka? (ukr.) — Powiedzcie, dzieci, to już Demianówka? [przypis edytorski]

skaży (z ukr.) — powiedz (raczej). [przypis edytorski]

smertny (z ukr.) — śmiertelny. [przypis edytorski]

Sochroni Bih! (ukr.) — Uchowaj, Boże! [przypis edytorski]

Sokołe jasnyj… Ty dałeko widajesz. (ukr.) — Sokole jasny, Bracie mój rodzony, Ty wysoko latasz, Daleko sięga twoja wiedza i władza. [przypis edytorski]

Sokołe jasnyj… Ty dałeko widajesz. (ukr.) — Sokole jasny, Bracie mój rodzony, Ty wysoko latasz, Daleko sięga twoja wiedza. [przypis edytorski]

sołowej (ukr.) — słowik; przen. śpiewak. [przypis edytorski]

sorok (z ukr.) — czterdzieści. [przypis edytorski]

sotka (z ukr.) — setka, sto. [przypis edytorski]

spasi Bih (ukr.) — uchowaj Boże. [przypis edytorski]

spasi Chryste (ukr.) — ratuj, Chryste. [przypis edytorski]

Spas (ukr.) — Zbawiciel. [przypis edytorski]

spaty budu (z ukr.) — spać będę. [przypis edytorski]

sumować się (z ukr.) — martwić się. [przypis edytorski]

swynojad (z ukr.) — świniożerca. [przypis edytorski]

szczob tebe o brata Semenku prosyły (z ukr.) — żeby poprosić cię o brata Semenkę. [przypis edytorski]

szczob tyje huzary (z ukr.) — żeby ci husarze. [przypis edytorski]

szczo bude (ukr.) — co będzie. [przypis edytorski]

szczob (ukr.) — żeby. [przypis edytorski]

szczob (ukr.) — żeby, żebyś. [przypis edytorski]

Szczob wam światyj Mikołaj daw zdorowla i szczastje (z ukr.) — Oby wam święty Mikołaj dał zdrowie i szczęście. [przypis edytorski]

szczob z nym poihraty (ukr.) — żeby się z nim zabawić. [przypis edytorski]

Szczo ce? (ukr.) — Co to? [przypis edytorski]

Szczo heto za Anhełyca? (z ukr.) — co to za anielica. [przypis edytorski]

Szczo? Ja, bat'ku? (z ukr.) — Co? Ja, ojcze? [przypis edytorski]

szczo panna (z ukr.) — co, panienko; słucham panienko. [przypis edytorski]

Szczo ty za duch (z ukr.) — Co ty za duch. [przypis edytorski]

Szczoż was szcze w szkoli uczyły? (ukr.) — Czegóż was jeszcze w szkole uczyli? [przypis edytorski]

Szczo z toboju? (ukr.) — Co z tobą? [przypis edytorski]

szczo (z ukr.) — co. [przypis edytorski]

taj dom stawity (z ukr.) — i dom stawiać. [przypis edytorski]

taj kazały, szczo na paniw (ukr.) — i mówili, że na panów. [przypis edytorski]

Taj słuchajte, gdy z was panów budut' trupy, budut' hłazy (z ukr.) — więc posłuchajcie, gdy z was panów będą trupy, będą głazy. [przypis edytorski]

Taj szczob (…) czarny (z ukr.) — A żeby diabły przeklęły twój dom czarny. [przypis edytorski]

ta (ukr.) — i; jak również. [przypis edytorski]

ta (ukr.) — i; również. [przypis edytorski]

Teraz, pane, Boh ze mnoju (z ukr.) — Teraz, panie, Bóg ze mną. [przypis edytorski]

Terpy, Kozacze, budesz otomanom (ukr.) — wytrzymaj, Kozacze, a zostaniesz atamanem (dowódcą). [przypis edytorski]

Terpy, synku, mohorycz bude (ukr.) — Wytrzymaj, synku, czeka cię nagroda. [przypis edytorski]

terpy (ukr.) — cierp. [przypis edytorski]

Toho nas w szkoli uczyły (…) Szist' rokiw uczyłsia (ukr.) — Tego nas w szkole uczyli. Sześć lat się uczyłem. [przypis edytorski]

Trastia ich maty mordowała (z ukr. a. białorus.) — przekleństwo: żeby cholera ich mać wzięła. [przypis edytorski]

Trastia joho maty mordowała (ukr.) — Żeby cholera jego mać wzięła. [przypis edytorski]

Trastia joho mordowała! (ukr.) — Niech go cholera weźmie! [przypis edytorski]

turma (z ukr. a. ros.) — więzienie. [przypis edytorski]

tutki (ukr., dial.) — tutaj. [przypis edytorski]

Tużu, tużu, serce bołyt (ukr.) — Tęsknię, smucę się, serce boli. [przypis edytorski]

tytar (ukr.) — tu: starosta cerkiewny, odpowiedzialny za gospodarczy aspekt funkcjonowania parafialnej cerkwi. [przypis edytorski]

U was tut budiet płocho, oczeń płocho, a na Donie spokojno, sławno (ukr.) — U was tu będzie źle, bardzo źle, a na Donie spokojnie, miło. [przypis edytorski]

widma (z ukr. відьма) — wiedźma, czarownica. [przypis edytorski]

wiedmy (z ukr.) — wiedźmy. [przypis edytorski]

Wiśniowiecki reżet i ja budu; on wiszajet i ja budu (z ukr.) — Wiśniowiecki zabija i ja będę; on wiesza i ja będę. [przypis edytorski]

wiszajut (z ukr.) — wieszają. [przypis edytorski]

wisz, hadiuka (z ukr.) — wiesz, gadzina. [przypis edytorski]

witrom (z ukr.) — wiatrem. [przypis edytorski]

wsio paniw a kniaziej (z ukr.) — wszystko pańskie i książęce. [przypis edytorski]

wspomynaty (ukr.) — wspominać. [przypis edytorski]

wykiń (z ukr.) — wyrzuć. [przypis edytorski]

wykinąć (z ukr.) — wyrzucić. [przypis edytorski]

wyreżem (ukr.) — wymordujemy. [przypis edytorski]

Wże ja teraz ne zahraju, Pany (z ukr.) — już teraz nie zagram, panowie! [przypis edytorski]

Wże prawdu każe (ukr.) — Już to prawdę mówi. [przypis edytorski]

wże (ukr.) — już. [przypis edytorski]

Wże win dobryj! (ukr.) — On jest dobry! [przypis edytorski]

Zabyw mene, synu (z ukr.) — zabiłeś mnie, synu. [przypis edytorski]

za durno (z ukr.) — za darmo; na próżno. [przypis edytorski]

zadywytsia wsij swit bożyj (ukr.) — zadziwi się cały boży świat. [przypis edytorski]

zahojdać (z ukr.) — rozkołysać. [przypis edytorski]

zaklataja (ukr.) — zaklęta. [przypis edytorski]

zamkiw dobuwaty, byty, rizaty, wiszaty! Na pohybel im, biłoruczkym (z ukr.) — zamki zdobywać, bić, mordować, wieszać. Śmierć im, białorękim. [przypis edytorski]

Zawedem posła, ałe za borodu (ukr.) — Zaprowadzimy posła, ale za brodę. [przypis edytorski]

zawieść hulankę uśpieli (z ukr.) — zdążyli zorganizować rozruchy i rzezie. [przypis edytorski]

zazula (z ukr.) — kukułka. [przypis edytorski]

zdużać (z ukr.) — dawać radę, mieć siłę, nadążać. [przypis edytorski]

z joho bude abo szczoś duże dobre, abo welike ledaszczo (ukr.) — z niego będzie albo coś bardzo dobrego, albo wielkie ladaco. [przypis edytorski]

znajte: szczo Lach, to szabla (z ukr.) — wiedzcie: co Polak, to szabla. [przypis edytorski]

znajut (ukr.) — wiedzą. [przypis edytorski]

znaju (ukr.) — znam. [przypis edytorski]

zubastaja szczuka (ukr.) — zębaty szczupak. [przypis edytorski]