Przypisy

abszejt (daw., z niem.) — odpuszczenie. [przypis redakcyjny]

Allgemeinheit (niem.) — powszechność. [przypis redakcyjny]

amalgamiert sich mit dem Herrn nicht körperlich, sondern indentificiert sich mit Ihm geistig (niem.) — nie stapia się z Panem cieleśnie, lecz jednoczy się z Nim duchowo. [przypis redakcyjny]

Ansatz (niem.) — tu: podejście, postawa, sposób bycia. [przypis redakcyjny]

banhof (z niem.) — dworzec. [przypis redakcyjny]

basarunek (z niem. Besserung) — kara sądowa za okaleczenie. [przypis redakcyjny]

basarunek ( z niem.) — grzywna sądową za obrazę. [przypis redakcyjny]

basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie; chłosta, cięgi. [przypis redakcyjny]

baserunek (z niem.) — odszkodowanie za sprawiony ból. [przypis redakcyjny]

Bite majn her (niem.) — proszę, mój panie (napisane są te wyrazy tak, jak je wymawiał służący). [przypis redakcyjny]

blachmalowy (z niem.) — nakładany blaszkami złotymi lub srebrnymi; także emaliowany [przypis redakcyjny]

borg (z niem.) — kupno na kredyt; borgowa służba: służba niepłacona gotówką, zaległy żołd. [przypis redakcyjny]

bretnal (z niem. Brettnagel) — duży gwóźdź do przybijania desek. [przypis redakcyjny]

briefträger (niem.) — listonosz. [przypis redakcyjny]

bryftrygier (z niem.) — listonosz. [przypis redakcyjny]

bulwark (z niem.) — grobla murowana, molo. [przypis redakcyjny]

bunt (z niem.) — związek. [przypis redakcyjny]

burgrabia (z niem.) — urzędnik w zamkach pełniący funkcje sądownicze i wojskowe. [przypis redakcyjny]

burg (z niem.) — gród, miasto. [przypis redakcyjny]

bursz (z niem.) — chłopak. [przypis redakcyjny]

cekhauz (z niem.) — arsenał, zbrojownia. [przypis redakcyjny]

cekhauz (z niem.) — zbrojownia, arsenał. [przypis redakcyjny]

comber a. cąber (z niem. zampern) — zabawa w tłusty czwartek. [przypis redakcyjny]

cugi (niem.) — tu: pociągnięcia. [przypis redakcyjny]

cugi (z niem.) — przeciągi. [przypis redakcyjny]

cugi (z niem.) — zaprzęgi; tu: przystrojone żałobnie konie, ciągnące karawan ze zwłokami. [przypis redakcyjny]

czapstrzyk a. capstrzyk (z niem. Zapfenstreich) — znak na bębnie albo trąbie na spoczynek nocny. [przypis redakcyjny]

dank (daw., z niem.) — [tu:] chwała. [przypis redakcyjny]

dank (z niem.) — nagroda zwycięstwa. [przypis redakcyjny]

Degen (niem.) — szpada. Sdegena jest prawdopodobnie nieużywaną już formą dialektową. [przypis redakcyjny]

dek a. deka (z niem.) — nakrycie, pokrowiec. [przypis redakcyjny]

Denken des Denkens (niem.) — myślenie myślenia. [przypis redakcyjny]

der Hauptagitator (niem.) — główny podżegacz. [przypis redakcyjny]

der Kaffee war ja immer gut… (niem.) — kawa była przecież zawsze dobra i przy obiedzie najadał się do syta… Dlaczego więc to zrobił?… [przypis redakcyjny]

„Die Dame” (niem.) — „Pani”, niemieckie czasopismo ilustrowane. [przypis redakcyjny]

die unglücklichen Polen (niem.) — nieszczęśliwi Polacy. [przypis redakcyjny]

Du lieber Gott! Es ist ja schon zehn Uhr (niem.) — Boże kochany! Jest już przecież dziesiąta godzina. [przypis redakcyjny]

dyngus (z niem.) — śmigus, oblewanie wodą w poniedziałek wielkanocny. [przypis redakcyjny]

ersatz (niem.) — namiastka. [przypis redakcyjny]

fajfer (z niem.) — grający na piszczałce. [przypis redakcyjny]

fajn (niem.) — przedni, dobry (pisownia zniekształcona). [przypis redakcyjny]

fanszlibrowy (z niem. feines Silber) — srebrny. [przypis redakcyjny]

fant (z niem.) — rzecz wartościowa. [przypis redakcyjny]

fejerwerk (z niem.) — ogień sztuczny. [przypis redakcyjny]

felcech (z niem. Feldzeichen) — pas ukośny od ramienia do biodra, służący do zawieszania broni siecznej. [przypis redakcyjny]

firnizowany (z niem.) — pokryty pokostem. [przypis redakcyjny]

fiszbin (z niem. Fischbein) — pręt rogowy z górnej szczęki wieloryba. [przypis redakcyjny]

fochy (z niem.) — tu: zaloty, figle. [przypis redakcyjny]

folga (z niem.) — wypoczynek, dogodność. [przypis redakcyjny]

forsztelacja (z niem.) — przedstawienie do stopnia, podniesienie na stopień albo urząd. [przypis redakcyjny]

fort! fort!… (niem.) — precz! precz!… [przypis redakcyjny]

foryś (z niem.) — woźnica, siedzący na jednym z przodowych koni poszóstnej karety; [pomocnik stangreta; czasem ze światłem lub trąbką dla ułatwiania bądź obwieszczania przejazdu; red. WL]. [przypis redakcyjny]

fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) — damy dworu, stałe towarzystwo królowej lub księżnej. [przypis redakcyjny]

fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) — damy dworu, stałe towarzystwo królowej lub księżnej. [przypis redakcyjny]

fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) — damy dworu, stałe towarzystwo księżnej. [przypis redakcyjny]

fryszt (z niem.) — czas wolny, wczas. [przypis redakcyjny]

fuchtel a. fukiel (z niem.) — płaz, uderzenie. [przypis redakcyjny]

gaszek (z niem.) — zalotnik, kawaler. [przypis redakcyjny]

gbur (z niem.) — chłop. [przypis redakcyjny]

gbur (z niem.) — wieśniak. [przypis redakcyjny]

Geist (niem.) — duch absolutny. [przypis redakcyjny]

gemajna (daw., z niem. gemein: zwykły) — częściej: gemajn, szeregowiec w wojsku polskim cudzoziemskiego autoramentu. [przypis redakcyjny]

gemejn (z niem.) — szeregowiec. [przypis redakcyjny]

gifrejter (z niem.) — starszy żołnierz. [przypis redakcyjny]

glanc (z niem.) — błysk, połysk. [przypis redakcyjny]

gleczer (z niem.) — lodowiec. [przypis redakcyjny]

gleit (z niem. Glied) — rząd, szereg. [przypis redakcyjny]

glejt (z niem. Geleit: konwój) — przepustka, list żelazny, dokument, zezwalający na przejazd. [przypis redakcyjny]

graf (niem.) — hrabia. [przypis redakcyjny]

Gut Morgen, Grossmutter (niem.) — dzień dobry, babciu! [przypis redakcyjny]

Gut Morgen, meine Kinder! Der Kaffee ist schon fertig… (niem.) — dzień dobry, moje dzieci, kawa jest już gotowa. [przypis redakcyjny]

Gut Morgen, meine Mutter! (niem.) — dzień dobry, moja matko! [przypis redakcyjny]

gzems, gzyms (z niem.) — poziomo biegnący występ muru. [przypis redakcyjny]

halt (z niem.) — stój! [przypis redakcyjny]

handgryf (z niem.) — chwyt przy robieniu bronią. [przypis redakcyjny]

harcopf (lub harcap, z niem.) — warkocz przy peruce. [przypis redakcyjny]

hart sei! (niem.) — bądź twardy. [przypis redakcyjny]

Herr Gott! (niem.) — Panie Boże! [przypis redakcyjny]

Herr Jesas… Aber du hast noch keinen Kaffee getrunken?… (niem.) — Panie Jezu… Ale ty nie piłeś jeszcze kawy?… [przypis redakcyjny]

hier (z niem.) — dosłownie: tu. [przypis redakcyjny]

Höchstes Glück der Erdenkinder Ist nur die Persönlichkeit!… (niem.) — Najwyższym szczęściem dziecka ziemi jest tylko osobowość!… [przypis redakcyjny]

Ignaz!… Herr Jesas… Ignaz!… Wo bist du so lange gewesen, lieber Ignaz?… (niem.) — Ignacy!… Panie Jezu… Ignacy! Gdzie byłeś tak długo, drogi Ignacy?… [przypis redakcyjny]

Ja, ja! Natürlich! (niem.) — Tak, tak! Oczywiście! [przypis redakcyjny]

jegermajster (niem.) — łowca, myśliwy. [przypis redakcyjny]

Jesas! Jesas… wie ist das schrecklich… (niem.) — Jezu! Jezu!… jakie to straszne… Ale powiedz mi, drogi Ignacy, więc po co ty właściwie poszedłeś na Węgry? [przypis redakcyjny]

jurgieltnik (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — urzędnik opłacany przez obce państwo lub korumpowany przez kogoś innego stałą pensją. [przypis redakcyjny]

kaliszan (z niem. Kalteschale) — napój chłodzący. [przypis redakcyjny]

kancerz (z niem.) — rodzaj siatki do chwytania ryb. [przypis redakcyjny]

kapik (z niem. Kappe) — kapturek, ubiór kobiecy na głowę. [przypis redakcyjny]

kinderbal (z niem.) — zabawa dla dzieci. [przypis redakcyjny]

kirys (z niem. ) — pancerz. [przypis redakcyjny]

kluba a. kloba (z niem.) — rowek na walcu, na który zakłada się linkę; wypaść z kluby: nadwerężyć się. [przypis redakcyjny]

kopersztych (z niem. Kupferstich) — miedzioryt. [przypis redakcyjny]

krambambula a. krampampula (z niem.) — rodzaj słodkiej wódki na korzeniach i cytrynie. [przypis redakcyjny]

Kriegsrecht (niem.) — sąd wojskowy, wojenny. [przypis redakcyjny]

kromrasowy (z niem.) — wełniany, tkany w określony sposób, inaczej: kamlotowy, tj. tkany z włosia kozy angorskiej; tu w ogóle: tkanina lekka z wełny. [przypis redakcyjny]

krużganek (z niem.) — kryty korytarz wzdłuż budynku od strony dziedzińca. [przypis redakcyjny]

krygsrecht (z niem.) — sąd wojenny. [przypis redakcyjny]

kryksmani (z niem.) — wojownicy. [przypis redakcyjny]

kuczer (z niem.) — woźnica. [przypis redakcyjny]