Przypisy

bacillus ridiculentus (łac.) — bakcyl śmiechu. [przypis edytorski]

bakałarz (z łac. baccalarius) — osoba posiadająca pierwszy stopień naukowy w dziedzinie sztuk wyzwolonych (łac. artium baccalaureus), czyli bakalaureat; daw. pot. nauczyciel. [przypis edytorski]

bakalarus (z łac. średniow.: baccalarius) — bakałarz (osoba, która uzyskała najniższy stopień naukowy na uniwersytecie), nauczyciel. [przypis edytorski]

banita (z łac.) — człowiek skazany na wygnanie, wygnaniec. [przypis edytorski]

banit (z łac.) — dziś popr.: banita; człowiek skazany na wygnanie, wygnaniec. [przypis edytorski]

banit (z łac.) — dziś popr. banita, wygnaniec. [przypis edytorski]

bannitus (łac.) — wygnany, skazany wyrokiem sądu na wygnanie; tu M. lm banniti. [przypis edytorski]

barbari (łac., wł.) — barbarzyńcy. [przypis edytorski]

barbarus (łac.) — barbarzyńca, człowiek nieokrzesany, niecywilizowany. [przypis edytorski]

barbarus (łac.) — barbarzyńca; przen.: człowiek nieokrzesany, niecywilizowany. [przypis edytorski]

barbarus (łac.) — człowiek prymitywny, niecywilizowany. [przypis edytorski]

beati possidentes (łac.) — szczęśliwi posiadacze. [przypis edytorski]

Beati quorum remissae sunt iniquitates (łac.) — Szczęśliwy ten, komu została odpuszczona nieprawość; Psalm 32 (31). [przypis edytorski]

Beatryks (z łac. Beatrix) — dziś popr.: Beatrycze, imię żeńskie pochodzenia włoskiego. [przypis edytorski]

beatus ille qui procul negotiis (łac.) — szczęśliwy, kto z daleka prowadzi interesy. [przypis edytorski]

beatus possidens (łac.) — szczęśliwy posiadacz. [przypis edytorski]

Beatus qui amat (łac.) — szczęśliwy, kto kocha. [przypis edytorski]

Beatus qui intelligit super egentum (łac.) — Szczęśliwy, kto myśli o biednym; Psalm 41. [przypis edytorski]

beatus qui tenet (łac.) — błogosławiony ten, kto posiada. [przypis edytorski]

beatus qui tenet (łac.) — szczęśliwy, kto posiada. [przypis edytorski]

bello et pace (łac.) — na wojnie i w czasie pokoju. [przypis edytorski]

bellum civile (łac.) — wojna domowa. [przypis edytorski]

bellum omnium contra omnes (łac.) — wojna wszystkich przeciw wszystkim. [przypis edytorski]

benedicamus (łac.) — tu: błogosławieństwo; od słów kończących łac. mszę: „benedicamus Domino (…)”, tj. niech nam Bóg błogosławi. [przypis edytorski]

Benedicat te omnipotens Deus (łac.) — niech cię błogosławi Bóg wszechmogący. [przypis edytorski]

benedicite (łac.) — błogosławione; początek modlitwy: Benedicite omnia opera Domini, tj. „Błogosławione wszystkie dzieła Pańskie”. [przypis edytorski]

Benedicite (łac.) — pobłogosławcie; pierwsze słowo i nazwa modlitwy łacińskiej odmawianej przed przystąpieniem do posiłku. [przypis edytorski]

benedicite (łac.) — pobłogosławcie (pierwsze słowo modlitwy). [przypis edytorski]

benedictio (łac.) — błogosławieństwo. [przypis edytorski]

benedictus (łac.) — błogosławiony. [przypis edytorski]

benedykcja (daw., z łac.) — błogosławieństwo. [przypis edytorski]

benefactor (łac.) — dobroczyńca, dobrodziej. [przypis edytorski]

beneficiorum (łac.) — urząd, przywilej, korzyść; tu B. lm beneficiorum: przywilejów, korzyści. [przypis edytorski]

beneficjum (z łac.) — tu: dobrodziejstwo. [przypis edytorski]

bene (łac.) — dobrze. [przypis edytorski]

benemerendi in Republica (łac.) — zasłużonemu dla Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]

bene natus (łac.) — dobrze urodzony. [przypis edytorski]

bene natus (łac.) — dobrze urodzony, szlachcic. [przypis edytorski]

bene puer! bene (łac.) — dobrze, chłopcze, dobrze. [przypis edytorski]

benissime (łac.) — doskonale. [przypis edytorski]

berdysz a. bardysz (z łac. barducium: siekierka) — broń drzewcowa piechoty; ciężki, szeroki topór o silnie zakrzywionym ostrzu, osadzony na długim drzewcu. [przypis edytorski]

bestiarii (łac.) — tu: pogromcy dzikich zwierząt. [przypis edytorski]

Bestia triumphalis (łac.) — triumfująca bestia. [przypis edytorski]

biba (pot., z łac.) — pijaństwo, popijawa. [przypis edytorski]

biba (pot., z łac.) — popijawa; pijaństwo. [przypis edytorski]

biba (z łac.) — pijak. [przypis edytorski]

biba (z łac.) — pijatyka. [przypis edytorski]

biba (z łac.) — tu: pijak. [przypis edytorski]

bibi, bibo, bibam (łac.) — piłem, piję, będę pił. [przypis edytorski]

biblia pauperum (łac.) — Biblia dla ubogich (treści biblijne przekazywane nie słowami, lecz poprzez obraz, rzeźbę itp.). [przypis edytorski]

bibosz (z łac. bibo, bibere: pić) — opój, smakosz trunków. [przypis edytorski]

bibosz (z łac. bibo, bibere: pić) — pijak. [przypis edytorski]

bibosz (z łac. bibo, bibere: pić) — pijak. [przypis edytorski]

bibosz (z łac. bibo, bibere: pić) — tu: pijak. [przypis edytorski]

bibosz (z łac.) — człowiek lubiący pić alkohol w wesołym towarzystwie; opój, pijak. [przypis edytorski]

bibosz (z łac.) — pijak. [przypis edytorski]

bibuła (z łac. bibo, bibere: pić) — pijak. [przypis edytorski]

bibuła (z łac. bibo bibere: pić) — tu: pijanica, bibosz. [przypis edytorski]

bibuła (z łac. bibo, bipere: pić) — pijak. [przypis edytorski]

bibula (łac.) — pijaczka; tu B. lp. bibulam: pijaczkę. [przypis edytorski]

bipedes (łac.) — dwunogi. [przypis edytorski]

birbant (z łac.) — pijak, hulaka, utracjusz. [przypis edytorski]

bis coctus (łac.) — dwukrotnie gotowany a. pieczony. [przypis edytorski]

bis dat, qui cito dat (łac.) — dwa razy daje, kto szybko daje. [przypis edytorski]

bis dat qui cito dat (łac.) — dwukrotnie [więcej] daje, kto daje szybko. [przypis edytorski]

bis repetita placet (łac.) — dwukrotnie powtórzone jest miłe. [przypis edytorski]

boa constrictor (łac.) — boa dusiciel. [przypis edytorski]

bombax (biol., łac.) — wełniak, rodzaj drzew występujących w tropikalnej części Afryki, Azji i Australii. [przypis edytorski]

bona fide (łac.) — w dobrej wierze. [przypis edytorski]

boni patris familias (łac.) — dobrego ojca rodziny. [przypis edytorski]

bonis consentiens (łac.) — zgodny z opinią dobrych ludzi; taką mądrość opisując, ś. Jakub zowie ją bonis consentientem: w Jk 3, 17 wg Wulgaty. [przypis edytorski]

bono publico (łac.) — dobrem publicznym. [przypis edytorski]

bonos cives (łac.) — dobrych obywateli. [przypis edytorski]

borealney (z łac.) — północny. [przypis edytorski]

borealny (z łac.) — północny. [przypis edytorski]

bos piger (łac.) — leniwy wół. [przypis edytorski]

breve (łac.) — dokument papieski niższej rangi niż bulla. [przypis edytorski]

breve (z łac.) — tu: krótkie oświadczenie. [przypis edytorski]

brevi manu (łac.) — natychmiast. [przypis edytorski]

brevi manu (łac.) — po prostu. [przypis edytorski]

brewiarz (z łac. breviarium: skrót) — używana w kościele katolickim księga zawierająca zbiór codziennych modlitw (tzw. liturgię godzin; godzinki). [przypis edytorski]

bronchia (łac.) — oskrzela. [przypis edytorski]

brucellosa (łac., med.) — bruceloza, przewlekła, zakaźna choroba bakteryjna zwierząt, dla człowieka odzwierzęca. [przypis edytorski]

bulla (łac.) — medalion z amuletem, noszony przez chłopców rzymskich. [przypis edytorski]

bursa (z łac. bursa: sakiewka) — internat; budynek mieszkalny dla studentów i profesorów. [przypis edytorski]

być pod kondemnatą (łac.) — mieć wyrok. [przypis edytorski]