Przypisy

l' 052, 199, 315 — do tych kilku słów cyfrowanych nie ma klucza ani objaśnienia. Cyfry wpisane zostały na miejsce kilku wyrazów przekreślonych (prawdopodobnie: „le Chorąży de Lithuanie”). [przypis autorski]

Łaba nakt, ponuj! (lit.) — Dobranoc panu! [przypis autorski]

łachmanda — wędrowny szmaciarz. [przypis autorski]

łachy (gw.) — szaty. [przypis autorski]

Łac. Mowa opublikowana jest rzeczą wolną. Por. krytyczną na temat recepcji tej sentencji w literaturze przedmiotu wypowiedź Leonarda Górnickiego. Jego zdaniem sentencja ta została wyrwana z kontekstu, a przez to częściowo zafałszowana. „Publiczność może co prawda powielać utwór, bo autorzy tracą nad nim kontrolę, skoro tylko on ich opuści […] ale musi jednocześnie stać na straży własnościowych, jakkolwiek mających charakter niematerialny, roszczeń autora do działa, jego dobrej sławy związanej ze stworzonym przez niego utworem. Tekst jest więc wolny (libera) na jednej płaszczyźnie, lecz stanowi własność (possessa) na innej”. L. Górnicki, Rozwój idei praw autorskich……, s. 73. [przypis autorski]

Ładny taniec, Henryczku? — zapiszczał po francusku błazen, karzeł Krassowski (…) Wszak w Paryżu na nic ci się nie przyda — A. Grabowski, Wspominki ojczyste. [przypis autorski]

Łajbegełda, właśc. Laibegelda a. Luibegelda (mit. litew.) — bóstwo sławy. [przypis autorski]

Łamię sobie głowę, jakie jest pochodzenie tego teatralnego egzemplarza? Nie chcę ani na chwilę przypuścić, aby w tej formie wyszedł spod pióra p. T. Świątka, tłumacza Elektry — w następstwie tego artykułu ogłosił p. Świątek w „Czasie” list, w którym stwierdza, iż sprawa miała się tak, jak się tego domyślałem: mianowicie, iż przed laty dopuszczono się na jego rękopisie dowolnych i nie uwzględniających miary wiersza skrótów, po czym polecono jakiejś barbarzyńskiej ręce rozpisanie ról, co wypadło tak, jak przytoczyłem. [przypis autorski]

Łatwiéj Cajusowi konno przejechać przez zatokę w Baii niż Cezarem zostać! — Suetonius, Calig. XIX [Swetoniusz, Żywoty cezarów: Żywot Kaliguli 19]: Non magis Cajum imperaturum, quam per Bajanum sinum equis discursurum. [przypis autorski]

łatwiej — właściwie, wobec konieczności absolutnej przyjęcia pojęcia Nieskończoności, nie należałoby używać słów: „trudniej” lub „łatwiej” — ale nie ma innego sposobu wyrażenia zachodzącej tu różnicy. [przypis autorski]

łebski — ogromny. [przypis autorski]

łóżku mniej więcej tego kształtu, co łoże Inków i z tego samego metalu — Łoża, krzesła, stoły Inków były ze szczerego złota. [przypis autorski]

łoni (gw.) — przeszłego roku. [przypis autorski]

łożysko (…) rzeki Santa Ana — Nazwa ta, Santa Ana, powtarza się w tej okolicy z dziwną obfitością. Prócz Anaheim jest tu Santa Ana rzeka, miasto, góry i wiatr. [przypis autorski]

Łukasiewicz, Laur i ciało, Warszawa 1971, s. 153. [przypis autorski]

łuno — w dobrej polszczyźnie i w Lindem: łuna lub łona. Autor tak zawsze używa tego wyrazu. [przypis autorski]

Łysakowski, [w:] Materiały komisji kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej…, s. 157. [przypis autorski]

łysną (daw., gw.) — błysną. [przypis autorski]

łzy Hioba — coix lacrima. [przypis autorski]

laba — odpoczynek. [przypis autorski]

L’Absence — Romance saus l'aroles. com. par (i. Kar. Ta). [przypis autorski]

Lach — rodzaj krakowiaka. [przypis autorski]

Lacki odznaczył się męstwem pod Smoleńskiem (…) — ob[acz:] Niesiecki wyd. Bobr. t. VI, s. 4. [przypis autorski]

Ladies and gentlemen — Panie i panowie! (ang.). [przypis autorski]

„La Diligence” — „New York Standard”. [przypis autorski]

ladrão (port.) — oszust; [też: złodziej; red. WL]. [przypis autorski]

ladra (wł.) — złodziejka. [przypis autorski]

Lady! across this mimic stage we see… — Lady! Przez twe występy widzimy, że sztuka nie ma granic ani mety, ani więzów. Przez swój geniusz nie znający żadnych przeszkód utorowałaś sobie drogę i potrafiłaś w naszym języku podbić serca nasze i utrzymać je w zachwycie i osłupieniu. Gdy przez cudowną sztukę czarodziejskim zaklęciem z potężnych słów, które napisał Szekspir, i z ciemnych wieków wywołujesz dawno zmarłe postacie, światy wyciągają do nich ręce, sądząc, że drugi raz zostały stworzone. Córko Sarmacji wielka! bądźże pozdrowiona w naszym kraju, za który bliscy ci bohaterowie walczyli. Ty, przyczyniając się do nowych tryumfów, nawiązujesz na nowo dawne nici i nowy blask dodajesz do kart, które już sława nakreśliła. [przypis autorski]

Lagman (…) zostawił wspomnienie o Wilnie i Trokach — [Zobacz:] Czacki O lit[ewskich] i polsk[ich] prawach, t. I, s. 8; [Michał] Baliński, Hist[oria] Wilna, t. I, s. 50. [przypis autorski]

Lajma a. Laima (mit. litew.) — Słońce [Laima jest litewską boginią losu, przedstawianą w postaci kukułki lub staruszki, jej ulubionym drzewem była lipa. Red. WL]. [przypis autorski]

lajwas (litew. laivas) — łódź, statek. [przypis autorski]

Laktancjusz, łac. Lactantius (Caecilius Firmianus) — ur. w Afryce około 250, nauczyciel retoryki, wychowawca syna Konstantyna Wielkiego, um. koło 325. Główne dzieło: Institutiones divinae. [przypis autorski]

L' altre nove inten — che occorrono, intenderete… — powtórzenie przez omyłkę przy przeniesieniu na następną stronnicę. [przypis autorski]

lamenci — lamentuje. [przypis autorski]

laranja — pomarańcza. [przypis autorski]

La Rochefoucauld (…) w życiu był raczej wszystkim niż niezdarą gryzipiórkiem — obacz Pamiętniki Retza i przykrą chwilę, jaką La Rochefoucauld zgotował koadiutorowi w parlamencie, ściskając go między dwojgiem drzwi. [przypis autorski]

Lasciate la! Lasciate la povera pazza! Non m'importa (wł.) — Zostawcie ją. Zostawcie w spokoju biedną obłąkaną! Nic mi na tym nie zależy! [przypis autorski]

Las płaczących brzóz (…) w czarnym zamku duszy — T. Miciński, W mroku gwiazd, s. 52. [przypis autorski]

latające żaby — Polypedates Reinwardtii. [nogolotka jawajska, zwana też latającą żabą jawajską, słynąca ze swojej zdolności lotu ślizgowego; red. WL] [przypis autorski]

La Tentation, Ballet — Opéra en cinq actes par Corally; musique de l’opéra par Halévy, musique du ballet par Halévy et Gide. [przypis autorski]

latiklawa — łac. laticlavia tunica, tunika bramowana purpurą, noszona tylko przez senatorów i patrycyuszów. [przypis autorski]

Latka płyną, już szósty krzyżyk zbliża się bez mała (…) Jeszcze ciągle „młodości” mej biją oklaski — Szopka krakowska „Zielonego Balonika”. Napisał Boy Taper, Kraków [1911], s. 44–47. [przypis autorski]

„Law/Public Policy Research Paper” No. 2005–7. http://ssrn.com/abstract=687963, (dostęp 11.03.2014), s. 932. [przypis autorski]

L. Bently, Copyright and the Death of the Author in Literature and Law, „The Modern Law Review”, Volume 57, Issue 6, November 1994, s. 979. [przypis autorski]

L. Bently, Introduction to Part I: the history of copyright…, s. 9, M. Rose, Authors and Owners…, s. 47, L. R. Patterson, Copyright in Historic Perspective, Vanderbilt University, 1968, s. 14; D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 48, D. Saunders, Authorship and copyright…, s. 10, Ch. May, S. K. Sell, Intellectual property rights. A critical history, London 2006, s. 93, L. R. Patterson, Copyright in Historic Perspective…, s. 9. [przypis autorski]

L. Bently, Introduction to Part I: the history of copyright, [w:] L. Bently, U. Suthersanem, P. Torremas, Global Copyright. Three hundred years since the Statute of Anne, from 1709 to cyberspace, s. 9, Ch. Geiger, The influence (past and present) of the Statute of Anne in France…, s. 127, M. Rose, Authors and Owners…, s. 48. [przypis autorski]

L. Bento, Toward an International Law of Piracy…, s. 402. [przypis autorski]

L. Dugit, Kierunki rozwoju prawa cywilnego od początku XIX wieku, Warszawa-Kraków 1938, s. 140. [przypis autorski]

L. Duguit, Kierunki rozwoju prawa cywilnego od początku XIX wieku, Warszawa-Kraków 1938, s. 126. [przypis autorski]

L. Duguit, Kierunki rozwoju prawa cywilnego od początku XIX wieku, Warszawa-Kraków 1938, s. 133. [przypis autorski]

Lebau, Korespondencje Ekonomisty. Sprawozdanie z kongresu międzynarodowego w przedmiocie własności literackiej, Ekonomista, 18 listopada 1878, s. 2. [przypis autorski]

Lebau, Korespondencje Ekonomisty. Sprawozdanie z kongresu międzynarodowego w przedmiocie własności literackiej, „Ekonomista”, 18 listopada 1878, s. 2. [przypis autorski]

le Bohum — niezawodnie ten sam Bohun, pułkownik kozacki, co w poprzednich buntach odegrał tak znaczną rolę. W r. 1664 udawał on jakiś czas wiernego sługę króla. [przypis autorski]

Leć do starosty: on śród Bohusławia poi gromady, rozstrzeliwa baby — Mikołaj Potocki, banita, starosta kaniowski i bohusławski. Jest to jedna z osób żyjących w podaniach gminu. Jego życie, bezprawia, później pokutę opowiadają w tysiącznych szczegółach. Są pieśni o nim, o jego miłostkach i okrucieństwach. Jeszcze teraz można znaleźć starców, którzy go znali osobiście; a powieść ich, lubo nie w tak dalekie przenosi czasy, ale w jakże dalekie od nas obyczaje i zdarzenia! Starosta kaniowski leży w Poczajowie i jego ciało pokazują ze szczególną atencją miejscowi księża bazyliani. On to wskutek pokuty za nabrojone w Ukrainie sprawki pyszny ten klasztor wydźwignął i nadał. [przypis autorski]

Le Chapelier's report…, ch. 1, p. 15, ang. retrieve some fruits from their work, fr. tirent quelque fruit de leur travail. [przypis autorski]

Le Chapelier's report…, ch. 1, p. 15. [przypis autorski]

Le Chapelier's report…, ch. 1, p. 21. [przypis autorski]

Le Chapelier's report…, ch. 1, p. 2. [przypis autorski]

Le Chapelier's report…, ch. 1, p. 4. [przypis autorski]

Le Chapelier's report…, ch. 1, p. 5. [przypis autorski]

Le Chapelier's report, Paris (1791), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, (dostęp 15.02.2013), ch. 1, p. 21, artykuł 1. [przypis autorski]

Le Chapelier's report, Paris (1791), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, (dostęp 15.02.2013), ch. 1, p. 3. [przypis autorski]

Le Chapelier's report, Paris (1791), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, (dostęp 15.02.2013), ch. 1, p. 21, artykuł 1. [przypis autorski]

Le Chapelier's report, Paris (1791), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), red. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, (dostęp 15.02.2013), ch. 1, p. 21, artykuł 2. [przypis autorski]

Le Chapelier's report, Paris (1791), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), wyd. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org (dostęp 5.09.2012 r), tłumaczenie za: L. Górnicki, Rozwój idei praw autorskich od początków do II wojny światowej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2006, zeszyt 3, s. 759. [przypis autorski]

Le Chapelier's report…, tłumaczenie za: L. Górnicki, Rozwój idei praw autorskich od początków do II wojny światowej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2006, zeszyt 3, s. 759. [przypis autorski]

Lechita stał się porządnym jedynie w bezładzie — „bo Polacy w niczém nie są porządni, tylko w samym nieporządku”. (Opaliński, księga III, Satyra I). Na odmalowanie epok używamy myśli i wyrażeń współczesnych pisarzy. [przypis autorski]

lechmankować — próżnować. [przypis autorski]

le Chorongi — Chorąży W. kor., Jan Sobieski. [przypis autorski]

lecino (gw.) — leć ino, leć no. [przypis autorski]

le classicisme c'est une liberté, qui se tient bien (fr.) — [klasycyzm to wolność dobrze wychowana; red. WL]; wyrażenie A. Thérive'a w Le retour D'Amazan (1926). [przypis autorski]

„Le Commercial” — nowojorski „Journal of Commerce”. [przypis autorski]

lec w dryf — zatrzymać statek na miejscu. [przypis autorski]

Lecz i krew germańska (…) germańską — Giosue Carducci: Opera di Dante (str. 46–47). [przypis autorski]

Lecz Pramżu kiedy uderzy o ziemię (…) drży ziemia z strachu i trzęsie się cała — trzęsienie ziemi. [przypis autorski]

leda (gw., daw.) — lada [byle; WL]. [przypis autorski]

Ledwie znalazłszy się na wózku, bohater nasz, wyczerpany do cna, zasnął głęboko — Para u. P. y E. 15 x 38. [Para usted Paquita y Eugenia, 15 decembre 1838: autor dedykuje ten rozdział Paquicie i Eugenii de Montijo. Eugenia de Montijo (1826–1920) została później żoną fr. cesarza Napoleona III; Red. WL]. [przypis autorski]

ledzena (reg.) — ściernisko (po kaszubsku). [przypis autorski]

Legendy te opracował niedawno Paweł Cazin w książce typowej jako wyraz stosunku przeciętnego chrześcijanina do zwierzęcia — [Paul Cazin], Bestiare des deux Testaments, Bloud, Paris 1927. Autor jest znawcą języka i literatury naszej, znakomitym tłumaczem pamiętników Paska. [przypis autorski]

Leibniz Godfryd Wilhelm — ur. 1646 w Lipsku; kształcił się w swym mieście rodzinnym, w Jenie i Altdorfie; bawił przez czas jakiś w Paryżu i Londynie, gdzie łączyły go stosunki z najwybitniejszymi uczonymi owych czasów; od 1676 r. zarządzał biblioteką książęcą w Hannowerze, został następnie (1678) radcą dworu i członkiem kancelarii prawniczej; w ścisłych i serdecznych stosunkach z domem książęcym rozwinął Leibniz ożywioną i przeróżne dziedziny życia umysłowego obejmującą działalność literacką i naukową; um. 1716 r. Główne dzieła filozoficzne: Monadologie, Principes de la nature et de la grâce, Théodicée, Nouveaux essais sur l'entendement humain. [przypis autorski]

Lejlas (z litew.) — motyl. [przypis autorski]

lekarza i przyrodnika angielskiego, Havelocka Ellisa (…) wreszcie prof. Bridela — Z dzieł Havelocka Ellisa na polski język przetłumaczona jest książka Mężczyzna i kobieta. Z dzieł Bridela Prawo kobiet i Małżeństwo. [przypis autorski]

lekceważenie już zbyt wyraźnie nieciekawych rzeczy i ludzi nie daje zadowolenia i poczucia wyższości, coś tam do zlekceważenia być musi — dlatego podziwiam czasem Słonimskiego, że tak dziką energię może rozwijać w stosunku do notorycznej tandety teatralnej. [przypis autorski]

Lekka swawola (…) daje chwilę żywej przyjemności — ukazuje miłość kobiety z nowej strony. [przypis autorski]

lekkomyślność dawnego monarchicznego charakteru — trzy czwarte dawnych wielkich panów francuskich około r. 1778 miałoby do czynienia z kryminałem w kraju, gdzie by stosowano prawo bez względu na osoby. [przypis autorski]

Lelus (mit. litew.) — Słońce. [przypis autorski]

„Le Mercure” — „New York Herald”. [przypis autorski]

„Le Moniteur” — „The New York Commercial Advertiser”. [przypis autorski]

Lepage — słynny fabrykant broni. [przypis autorski]

le Palatin de Smolensko — wojewoda smoleński, hetman pol. lit., Michał Pac. [przypis autorski]

lepidodendron — drzewowate skrytopłciowe z rodziny widłaków. Głównie znajdują się w pokładach węgla kamiennego z epoki dewońskiej. Dochodziły 30 metrów wysokości. Trzon pokryty rombicznymi nacięciami. [przypis autorski]

le Prince Boguslaus — Bogusław ks. Radziwiłł, koniuszy W. lit. [przypis autorski]

leptosomów, między którymi mogą być i typy bynajmniej fizycznie nie chorobliwe — nie będąc specjalistą w dziedzinie, której dotykam, mogę porobić jakieś błędy, które trzeba mi wybaczyć i łagodnie sprostować, nie wymyślając zaraz od nienaukowców biorących się do nie swoich rzeczy, jak to czyniono w pewnych sferach w stosunku do bezpretensjonalnej, opartej tylko na psychologicznej obserwacji książki mojej o narkotykach. Ponieważ fachowcy piszą tylko dla siebie, a ważność tematu dla ogółu jest wielka, muszą zacząć o tym pisać laicy. [przypis autorski]

les élus écoutent les hymnes des chérubins — l'expression du ravissement, si touchante sur un beau visage, peut-être parce qu'elle révèle qu'il existe quelque chose de plus beau, ne laisse fixer dans aucune image cet oubli de soi-même qu'elle peint admirablement; seul, le pinceau de Raphaël, dans le tableau de Sainte Cécile, a pu la saisir avec cette beauté que nul n'a jamais contemplée, si ce n'est en imagination. Sainte Cécile, patronne des musiciens, est représentée dans ce tableau entourée d'instruments, au moment où un écho des chants angéliques arrive à son oreille; il n'y a point de mot pour dire le saisissement, dont cette figure parait frappée: il semble que l'âme s'arrache au corps et s'unisse a chacun de ces doux accents; il semble qu'une modestie charmante comprime son essor par la pensée qu'elle n'est point digne de ce bonheur ineffable, et qu'au milieu de ces délices inconnues a son cœur, se glisse un sentiment de tristesse, à l'idée, que la musique d'ici-bas n'aura plus d'attrait pour elle. La plus grande simplicité règne dans toute la composition de ce tableau; la figure de la Sainte est moins jolie que les visages des autres vierges du même peintre; seule, cette pensée de génie rayonne depuis des siècles dans cette précieuse toile et attire à elle par un charme indicible. Ce tableau se trouve à Bologne, et les connaisseurs le mettent au rang des œuvres les plus glorieuses de Raphaël, par la poétique impression qu'il fait naître, et d'après mon opinion, c'est le plus beau que la peinture ait produit. [przypis autorski]

„Le Soleil” — filadelfijski „Saturday Evening Post”. [przypis autorski]

Lessing, jak wyraża się o. Baumgartner, „nie chciał prawdy od Boga…” — por. A. Baumgartner, S. J., Lessing's religiöser Entwicklungsgang, Freib. i. Br. [Freiburg im Breisgau] 1879, s. 155–6. [przypis autorski]

letą ka dwór (gw.) — lecą, gdzie jest dwór. [przypis autorski]

Letas — podły. [przypis autorski]

le Tinff — Tymfowie (Tomasz i Andrzej) byli dzierzawcami mennicy polskiej. [przypis autorski]

„L'Etoile” — nowojorski „Brother Jonathan”, redagowany przez Mr. Hastingsa Welda. [przypis autorski]