ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?

 
Wpłać
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Bolesław Leśmian, Łąka, wyd. J. Mortkowicz, Warszawa, 1920

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Sponsor

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Marianna Czabator, Marta Niedziałkowska, Weronika Trzeciak, Hanna Zając.

Wydawca: Fundacja Wolne Lektury

Ilustracja na okładce: Claude Monet, Île aux Fleurs near Vétheuil, domena publiczna.

Szacowany czas do końca: -
Bolesław Leśmian, Łąka (tom), Ballady, Ballada dziadowska

Bolesław Leśmian

Ballada dziadowska

Dusiołek → ← Róże

Spis treści

    1. Bogini: 1
    2. Ciało: 1
    3. Kaleka: 1 2
    4. Kuszenie: 1 2
    5. Podstęp: 1
    6. Śmierć: 1 2
    7. Woda: 1
    8. Żebrak: 1

    Uwspółcześnienia:

    Błędy leksykalne, w tym ortograficzne: wypłókana > wypłukana.

    Pisownia łączna/rozdzielna: nie należna > nienależna.

    Spółgłoski dźwięczne/bezdźwięczne: z pod > spod.

    Fleksja: tem > tym; niem > nim; swem > swym; własnem > własnym.

    Interpunkcja, np.: jak pieścić, — > jak pieścić —; i łechtliwie i czule > i łechtliwie, i czule

    Inne zmiany: pójdź-że > pójdźże.

    Bolesław LeśmianŁąkaBalladyBallada dziadowska

    1
    Ciało, KalekaPostukiwał dziadyga o ziem[1] kulą drewnianą,
    Miał ci nogę obciętą aż po samo kolano.
    Szedł skądkolwiek gdziekolwiek — byle zażyć wywczasu[2],
    Nad brzegami strumienia stanął tyłem do lasu.
    5
    Stał i patrzał[3] tym białkiem, co w nim pełno czerwieni,
    Oj da-dana, da-dana! — jak się strumień strumieni!
    BoginiWychynęła[4] z głębiny rusałczana dziewczyca[5],
    Obryzgała mu ślepie, aż przymarszczył pół lica[6].
    Kuszenie, PodstępNie wiedziała, jak pieścić — nie wiedziała, jak nęcić?
    10
    Jakim śmiechem pośmieszyć, jakim smutkiem posmęcić?
    Wytrzeszczyła nań[7] oczy — szmaragdowe płoszydła[8] —
    I objęła za nogi — pokuśnica[9] obrzydła.
    Całowała uczenie, i łechtliwie, i czule,
    Oj da-dana, da-dana! — tę drewnianą, tę kulę!
    15
    Parskał śmiechem dziadyga w kark poklękłej[10] ułudy,
    Aż przysiadał na trawie, jakby tańczył przysiudy[11].
    Aż mu trzęsła się broda i dwie wargi u gęby,
    Aż się kulą obijał o perłowe jej zęby!
    «Czemuż jeno[12] całujesz moją kłodę stroskaną?
    20
    Czemuż dziada pomijasz aż po samo kolano?
    Za wysokie snadź[13] progi dla czarciego nasienia[14],
    Ty, wymoczku rusalny — ty, chorobo strumienia!
    Pieszczotami to drewno chcesz pokusić do grzechu?
    Oj da-dana, da-dana! — umrę chyba ze śmiechu!» —
    25
    KuszenieSpowiła go ramieniem, okręciła, jak frygą[15]!
    «Pójdźże ze mną, dziadoku — dziaduleńku — dziadygo!
    Będę ciebie niańczyła na zapiecku[16] z korali,
    Będę ciebie tuczyła kromką żwiru spod fali.
    Będziesz w moim pałacu miał wywczasy niedzielne,
    30
    Będziesz pijał z mej wargi pocałunki śmiertelne!»
    Śmierć, Woda, ŻebrakPociągnęła za brodę i za torbę żebraczą
    Do tych nurtów pochłonnych[17], co się w słońcu inaczą[18].
    Nim się zdążył obejrzeć — już miał falę na grzbiecie —
    Nim się zdołał przeżegnać — już nie było go w świecie!
    35
    Śmierć, KalekaZakłębiły się nurty — wyrównała się woda,
    Znikła torba dziadowska i łysina, i broda!
    Jeno kloc ten chodziwy[19] — owa kula drewniana
    Wypłynęła zwycięsko — oj da-dana, da-dana!
    Wypłynęła — niczyja, nienależna nikomu,
    40
    Wyzwolona z kalectwa, wypłukana ze sromu[20]!
    Brnęła tędy — owędy szukająca swej drogi,
    Niby szczątek okrętu, co się wyzbył załogi!
    Grzała gnaty na słońcu ku swobodzie, ku życiu,
    Zapląsała radośnie na swym własnym odbiciu!
    45
    I we żwawych poskokach[21] podyrdała przez fale,
    Oj da-dana, da-dana! — w te zaświaty — oddale!

    Przypisy

    [1]

    ziem (daw.) — dziś popr.: ziemia. [przypis edytorski]

    [2]

    wywczas — odpoczynek, urlop. [przypis edytorski]

    [3]

    patrzał — dziś popr. forma 3 os. lp cz.przesz.: patrzył. [przypis edytorski]

    [4]

    wychynąć — tu: ukazać się na powierzchni. [przypis edytorski]

    [5]

    dziewczyca — dziewczyna. [przypis edytorski]

    [6]

    lico (daw.) — twarz. [przypis edytorski]

    [7]

    nań — na niego. [przypis edytorski]

    [8]

    płoszydło (neol.) — coś, co straszy. [przypis edytorski]

    [9]

    pokuśnica — ta, która kusi. [przypis edytorski]

    [10]

    poklękły — klęczący. [przypis edytorski]

    [11]

    przysiud — przysiad, figura taneczna. [przypis edytorski]

    [12]

    jeno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]

    [13]

    snadź (przestarz.) — widocznie. [przypis edytorski]

    [14]

    czarcie nasienie — wyzwisko: zła osoba. [przypis edytorski]

    [15]

    fryga (daw.) — bąk, zabawka dziecięca. [przypis edytorski]

    [16]

    zapiecek — tu: posłanie. [przypis edytorski]

    [17]

    pochłonny — pochłaniający. [przypis edytorski]

    [18]

    inaczyć (daw.) — zmieniać. [przypis edytorski]

    [19]

    chodziwy — wytrzymały w chodzeniu. [przypis edytorski]

    [20]

    srom (daw.) — wstyd, hańba. [przypis edytorski]

    [21]

    poskok (daw.) — podskok. [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Jeśli wciąż chcesz mieć nasze książki zawsze pod ręką — wesprzyj Wolne Lektury 1,5%!
    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Warto wspierać czytanie w każdej formie, możliwie dostępne dla wszystkich. I takich książek, po które warto sięgnąć

    Sylwia Chutnik

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

    Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
    Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Jesteś pewien, że przeczytałeś już wszystkie pozycje, które znajdują się w naszej bibliotece? Pomóż nam sprawić, żeby nie zabrakło Ci nowych lektur. Wesprzyj Wolne Lektury! Kliknij i dorzuć się!

    W 2020 roku z biblioteki Wolne Lektury skorzystało za darmo blisko 12 milionów użytkowników, jednak wspiera nas na stałe tylko mniej niż 1% czytelników. Zmień to! Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.