Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Pieśni Jana Kochanowskiego księgi dwoje, Drukarnia Łazarzowa, Kraków, 1586

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska, Piotr Wilczek.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: nosha@Flickr, CC BY-SA 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Pieśni, Księgi wtóre, Pieśń XIX (Jest kto, co by wzgardziwszy te doczesne rzeczy...)

Jan Kochanowski

Pieśń XIX (Jest kto, co by wzgardziwszy te doczesne rzeczy...)

Pieśń XX (Jaką, rozumiesz, zazdrość zjednałeś sobie...) → ← Pieśń XVIII (Ucieszna lutni, w której słodkie strony)

Spis treści

      Jan KochanowskiPieśni, Księgi wtórePieśń XIX[1]

      1
      Jest kto, co by wzgardziwszy te doczesne rzeczy
      Chciał ze mną dobrą tylko sławę mieć na pieczy,
      A starać sie, ponieważ musi zniszczeć ciało,
      Aby imię przynamniej po nas tu zostało?
      5
      I szkoda zwać człowiekiem, kto bydlęce[2] żyje,
      Tkając[3], lejąc w się wszytko, póki zstawa[4] szyje;
      Nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjami:
      Dał nam rozum, dał mowę, a nikomu z nami.
      Przeto chciejmy wziąć przed się[5] myśli godne siebie,
      10
      Myśli ważne na ziemi, myśli ważne w niebie;
      Służmy poczciwej[6] sławie, a jako kto może,
      Niech ku pożytku dobra spólnego pomoże.
      Komu dowcipu[7] równo z wymową[8] dostaje,
      Niech szczepi miedzy ludźmi dobre obyczaje;
      15
      Niechaj czyni porządek, rozterkom zabiega[9],
      Praw ojczystych i pięknej swobody przestrzega.
      A ty, coć Bóg dał siłę i serce[10] po temu,
      Uderz sie[11] z poganinem, jako słusze[12] cnemu;
      Prostak[13] to, który wojsko z wielkości szacuje:
      20
      Zwycięstwo liczby nie chce, męstwa potrzebuje.
      Śmiałemu wszędy równo, a o wolność miłą
      Godzi sie oprzeć[14] by więc i ostatnią siłą;
      Nie przegra, kto frymarczy na sławę żywotem[15],
      Azaby go lepiej dał[16] w cieniu darmo potem?

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      bydlęce (starop.) — jak bydło (bydlęco, po bydlecemu). [przypis redakcyjny]

      [3]

      tkać (daw.) — wpychać. [przypis redakcyjny]

      [4]

      zstawa (starop.) — starcza. [przypis redakcyjny]

      [5]

      wziąć przed się (starop.) — rozważyć. [przypis redakcyjny]

      [6]

      poczciwy (starop.) — szlachetny (godny czci), dobry. [przypis redakcyjny]

      [7]

      dowcip (daw.) — rozum, inteligencja, talent. [przypis redakcyjny]

      [8]

      wymowa — tu: krasomówstwo, umiejętność przemawiania. [przypis redakcyjny]

      [9]

      rozterkom zabiega — zapobiega sporom, waśniom. [przypis redakcyjny]

      [10]

      serce — tu: odwaga. [przypis redakcyjny]

      [11]

      uderz sie — zderz się, stań do walki. [przypis redakcyjny]

      [12]

      słusze (starop.) — jest rzeczą słuszną, przystoi; zob. też: Ks. 2, Pieśń XV, w. 9. [przypis redakcyjny]

      [13]

      prostak — głupiec. [przypis redakcyjny]

      [14]

      o wolność (…) sie oprzeć — walczyć w obronie wolności. [przypis redakcyjny]

      [15]

      frymarczy na sławę żywotem — wymienia żywot na sławę (frymarczyć nie ma tu dzisiejszego pejoratywnego znaczenia). [przypis redakcyjny]

      [16]

      dać [żywot] — umrzeć. [przypis redakcyjny]

      15 zł

      tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

      35 zł

      tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

      55 zł

      tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

      200 zł

      tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

      500 zł

      Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

      20 zł /mies.

      Dziękujemy, że jesteś z nami!

      35 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

      55 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

      100 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

      Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

      Dane do przelewu tradycyjnego:

      nazwa odbiorcy

      Fundacja Wolne Lektury

      adres odbiorcy

      ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

      numer konta

      75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

      tytuł przelewu

      Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

      wpłaty w EUR

      PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

      Wpłaty w USD

      PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

      SWIFT

      WBKPPLPP

      x
      Skopiuj link Skopiuj cytat
      Zakładka Istniejąca zakładka Notka
      Słuchaj od tego miejsca

      Pora na chwilę przerwy :)

      Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

      Nowe książki pojawiają się częściej, gdy nas wspieracie. Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!
      KRS: 0000070056
      Nazwa organizacji: Wolne Lektury

      Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
      Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

      Warto wspierać czytanie w każdej formie, możliwie dostępne dla wszystkich. I takich książek, po które warto sięgnąć

      Sylwia Chutnik

      Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

      Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

      Nie bądź wuj ponury, wspieraj Wolne Lektury!

      Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
      Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

      Kliknij obrazek, by subskrybować!

      Zrób sobie prezent i wesprzyj Wolne Lektury – zaowocują nowymi książkami! Kliknij i dorzuć się!

      Pamiętasz, jak w szkolnej bibliotece były dwa egzemplarze książki, którą trzeba było przeczytać na pojutrze? Dzięki Wolnym Lekturom każdy uczeń ma dostęp do wielu potrzebnych mu lektur! Wesprzyj nas! Kliknij i dorzuć się!

      Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
      • NIP: 952-187-70-87
      • KRS: 0000070056
      • REGON: 017423865
      • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
      Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
      MKiDN
      Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.