Pieśń II (Nie dbam, aby zimne skały...) → ← Pieśń XXV (Użałuj sie, kto dobry, a potłucz zawiasy...)

Spis treści

Jan KochanowskiPieśni, Księgi wtórePieśń I [1][2]

Przeciwne [3] chmury słońce nam zakryły

I niepogodne deszcze pobudziły,

Wody z gór szumią, a pienista Wilna [4]

Już brzegom silna [5].

Strach patrzać na to częste połyskanie;

A prze to srogie obłoków trzaskanie,

Kładą sie lasy, a piorun, gdzie zmierzy,

Źle nie uderzy.

Zakładaj korab’[6], cieśla nauczony [7],

A kto wie, jesli nie wrócą sie ony

Nieszczęsne czasy, kiedy powódź była

Świat zatopiła.

Sześć niedziel w ten czas lał deszcz nie przestając,

A ziemia, nowe źrzódła pobudzając,

Rzek przymnażała, tak iż morskie wały [8]

Wylać musiały.

Z ludźmi pospołu i miasta, i grody

Nieuśmierzone zatopiły wody;

Nie wysiedział sie pasterz z bydłem w cale [9]

Na żadnej skale.

Ryby po górach wysokich pływały,

Gdzie ledwe przedtym pióra donaszały

Mężnej orlice, gdy do miłych dzieci

Z obłowem [10] leci.

Ale na ten czas i matkę, i syny

Pożarła woda, i wszystek źwierz iny;

Sam Noe został, przy nim żona tylko

A dziatek kilko.

Nieżyzne w cnotę to tam były lata,

Gdzie ledwe jeden ze wszytkiego świata

Nalezion, co go Bóg w cale zachował,

Gdy nierząd psował [11].

Ten, będąc z łaski Pańskiej ostrzeżony,

Zbudował sobie korab’ niezmierzony [12],

Na którym pływał czasu złej przygody

Po wierzchu wody.

A wszyscy inszy nagle zagarnieni

I w głębokościach morskich zatopieni;

Niebo a morze, te dwie rzeczy były

Świat zastąpiły [13].

A kiedy sie już prawie [14] dosyć zstało

Pańskiemu gniewu, po trosze spadało

Wielkiego morza, aż za czasem [15] skały

Z wody wyźrzały.

Potym i zbytnie zawarły sie zdroje,

A bystre rzeki wpadły w brzegi swoje;

Ziemia ku słońcu pełne ciężkiej rosy

Rozwiła włosy.

A trupy wkoło straszliwe leżały,

Ludzie i bydło, wielki źwierz i mały;

Pełne ich morza, pełne brzegi były,

Boga ruszyły [16].

I rzekł Noemu: «Już teraz na ziemię

Występuj śmiele i z tobą twe plemię [17];

Oto ja znowu przyodzieję lasy

Na wieczne czasy.

I będzie, jako po te lata wszytki,

Ziemia dawała wszelakie użytki;

Mnóżcie sie, niech świat spustoszały wszędzie

Znowu osiędzie [18].

A w tym upewniam każdą żywą duszę,

Że nigdy potym takich wód nie wzruszę [19],

Które by miały ziemię opanować

I świat zepsować.

Włożę na niebo znakomitą [20] pręgę,

Którą gdy ujźrzę, wspomnię na przysięgę,

Że mam hamować niezwyczajną wodę

I nie zawiodę».

Pomni sie [21], lutni! Nie twojej to głowy [22]

Wspominać Boga żywego rozmowy;

Każ ty nam zasieść przy ciepłym kominie,

Aż zły czas minie.

Przypisy

[1]

Ks. 2, Pieśń I — po raz pierwszy opublikowana pt. Pieśń o potopie. Nawiązuje do opowieści o potopie z biblijnej Księgi Rodzaju. [przypis redakcyjny]

[2]

W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

[3]

przeciwny (daw.) — nieprzyjazny. [przypis redakcyjny]

[4]

Wilna — Wilejka, dopływ Wilii. [przypis redakcyjny]

[5]

brzegom silna — zagraża brzegom. [przypis redakcyjny]

[6]

zakładaj korab’ — zaczynaj budować okręt (arkę). [przypis redakcyjny]

[7]

nauczony (daw.) — doświadczony, biegły w swym fachu. [przypis redakcyjny]

[8]

wał (daw.) — fala. [przypis redakcyjny]

[9]

Nie wysiedział sie (…) w cale — nie przetrwał, nie uszedł z życiem. [przypis redakcyjny]

[10]

obłów — połów, zdobycz; por. pokrewny współcz. wyraz: obłowić się. [przypis redakcyjny]

[11]

Bóg (…) nierząd psował — zwalczał zepsucie, grzech. [przypis redakcyjny]

[12]

niezmierzony — bardzo wielki. [przypis redakcyjny]

[13]

świat zastąpiły — pokryły świat, czyli stały się całym światem. [przypis redakcyjny]

[14]

prawie (starop.) — należycie. [przypis redakcyjny]

[15]

za czasem — z czasem. [przypis redakcyjny]

[16]

Boga ruszyły — wzruszyły Boga. [przypis redakcyjny]

[17]

plemię (starop.) — potomstwo. [przypis redakcyjny]

[18]

osiędzie — zaludni się (por. pokrewne: osiąść gdzieś na stałe; osadnik). [przypis redakcyjny]

[19]

wzruszyć (daw.) — pobudzić do ruchu. [przypis redakcyjny]

[20]

znakomity* (daw.) — widoczny. [przypis redakcyjny]

[21]

pomni sie — opamiętaj się. [przypis redakcyjny]

[22]

nie twojej to głowy — to nie na twoją głowę, to przekracza twoje możliwości rozumienia. [przypis redakcyjny]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

1,5% podatku - to nic nie kosztuje! Wpisz
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Nie umiem błyskotliwie odpowiedzieć na pytanie o to, dlaczego warto wspierać Wolne Lektury. Jedyna rozsądna, jaka się nasuwa, brzmi następująco: Wolne Lektury należy wspierać, bo są.

Filip Springer

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Chcesz pomóc bibliotece? Najlepszą metodą pomocy są niewielkie, ale stałe wpłaty. Kliknij i dorzuć się!

Książka, którą czytasz, powstała dzięki darowiznom i dotacjom. Biblioteka potrzebuje stałego wsparcia. Tylko czytelnicy, tacy jak Ty, mogą uratować Wolne Lektury. Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.