Życie dworskie → ← Przestroga młodemu

Spis treści

Dom: 1
Jedzenie: 1
Kobieta: 1
Korzyść: 1
Małżeństwo: 1 2 3
Maska: 1
Mąż: 1
Miasto: 1
Miłość: 1
Ogród: 1
Przemiana: 1
Sielanka: 1
Sługa: 1 2 3
Ślub: 1
Władza: 1
Zabawa: 1
Zwierzęta: 1
Żona: 1 2 3

Ignacy KrasickiSatyry, Część pierwszaŻona modna

Małżeństwo«A ponieważ dostałeś, coś tak drogo cenił,

Winszuję [1], panie Pietrze, żeś się już ożenił».

«Bóg zapłać». «Cóż to znaczy? Ozięble dziękujesz,

Alboż to szczęścia swego jeszcze nie pojmujesz?

Czyliż [2] się już sprzykrzyły [3] małżeńskie ogniwa [4]?»

«Nie ze wszystkim [5], luboć [6] to zazwyczaj tak bywa,

Pierwsze czasy cukrowe». «Toś pewnie w goryczy?»

«Jeszczeć![7]» Kobieta, Władza«Bracie, trzymaj więc, coś dostał w zdobyczy!

Trzymaj skromnie, cierpliwie, a milcz tak jak drudzy,

Co to swoich małżonek uniżeni słudzy,

Z tytułu ichmościowie, dla oka dobrani [8],

A jejmość tylko w domu rządczyna [9] i pani.

Pewnie może i twoja?» Miasto, Żona«Ma talenta śliczne:

Wziąłem po niej w posagu cztery wsie dziedziczne,

Piękna, grzeczna, rozumna». «Tym lepiej». «Tym gorzej.

Wszystko to na złe wyszło i zgubi mnie wsporzej [10];

Piękność, talent wielkie są zaszczyty [11] niewieście,

Cóż po tym, kiedy była wychowana w mieście».

«Alboż to miasto psuje?» «A któż wątpić może?

Bogdaj to [12] żonka ze wsi!» «A z miasta?» «Broń Boże!

Źlem tuszył [13], skorom moją pierwszy raz obaczył,

Ale żem to, co postrzegł, na dobre tłumaczył,

Wdawszy się [14] już, a nie chcąc dla damy ohydy [15],

Wiejski Tyrsys, wzdychałem do mojej Filidy [16].

Maska, MiłośćDziwne były jej gesta [17] i misterne wdzięki,

A nim przyszło do ślubu i dania mi ręki,

Szliśmy drogą romansów [18], a czym się uśmiéchał,

Czym się skarżył, czy milczał, czy mówił, czy wzdychał,

Widziałem, żem niedobrze udawał aktora,

Korzyść, Mąż, ŚlubModna Filis gardziła sercem domatora.

I ja byłbym nią wzgardził; ale punkt honoru,

A czego mi najbardziej żal, ponęta zbioru [19],

Owe wioski, co z mymi graniczą, dziedziczne,

Te mnie zwiodły, wprawiły w te okowy [20] śliczne.

Przyszło do intercyzy [21]. Punkt pierwszy: że w mieście

Jejmość przy doskonałej francuskiej niewieście,

Co lepiej (bo Francuzka) potrafi ratować,

Będzie mieszkać, ilekroć trafi się chorować.

Punkt drugi: chociaż zdrowa czas na wsi przesiedzi,

Co zima jednak miasto stołeczne odwiedzi.

Punkt trzeci: będzie miała swój ekwipaż [22] własny.

Punkt czwarty: dom się najmie wygodny, nieciasny,

To jest apartamenta paradne [23] dla gości,

Jeden z tyłu dla męża, z przodu dla jejmości.

Punkt piąty: a broń Boże! — Zląkłem się. A czego?

Małżeństwo»Trafia się — rzekli krewni — że z zdania wspólnego [24]

Albo się węzeł przerwie, albo się rozłączy [25]!«

»Jaki węzeł?« »Małżeński«. Rzekłem: »Ten śmierć kończy«.

Rozśmieli się z wieśniackiej przytomni [26] prostoty.

I tak płacąc wolnością niewczesne [27] zaloty,

Po zwyczajnych obrządkach rzecz poprzedzających

Jestem wpisany w bractwo braci żałujących.

Wyjeżdżamy do domu. Jejmość w złych humorach:

»Czym pojedziem?« »Karetą«. »A nie na resorach [28]?«

Daliż [29] ja po resory. Szczęściem kasztelanic,

Co karetę angielską sprowadził z zagranic,

Zgrał się co do szeląga. Kupiłem. Czas siadać.

Jejmość słaba. Więc podróż musiemy odkładać.

Zdrowsza jejmość. Zajeżdża angielska karéta.

Siada jejmość, a przy niej suczka faworyta.

Kładą skrzynki, skrzyneczki, woreczki i paczki,

Te od wódek pachnących [30], tamte od tabaczki,

Niosą pudło kornetów [31], jakiś kosz na fanty;

ZwierzętaW jednej klatce kanarek, co śpiewa kuranty,

W drugiej sroka, dla ptaków jedzenie w garnuszku,

Dalej kotka z kocięty i mysz na łańcuszku.

Chcę siadać, nie masz miejsca; żeby nie zwlec drogi,

Wziąłem klatkę pod pachę, a suczkę na nogi.

Wyjeżdżamy szczęśliwie, jejmość siedzi smutna,

Ja milczę, sroka tylko wrzeszczy rezolutna.

Przerwała jejmość myśli: »Masz waćpan kucharza?«

»Mam, moje serce«. »A pfe, koncept z kalendarza [32],

Moje serce! Proszę się tych prostactw oduczyć!«

Zamilkłem. Trudno mówić, a dopieroż mruczyć.

Więc milczę. SługaJejmość znowu o kucharza pyta.

»Mam, mościa dobrodziejko«. »Masz waćpan stangréta?«

»Wszak nas wiezie«. »To furman. Trzeba od parady

Mieć inszego. Kucharza dla jakiej sąsiady

Możesz waćpan ustąpić«. »Dobry«. »Skąd?« »Poddany«.

»To musi być zapewne nieoszacowany,

Musi dobrze przypiekać reczuszki, łazanki,

Do gustu pani wojskiej [33], panny podstolanki.

Ustąp go waćpan; przyjmą pana Matyjasza,

Może go i ksiądz pleban użyć do kiermasza [34].

A pasztetnik?« »Umiałci i pasztety robić«.

»Wierz mi waćpan, jeżeli mamy się sposobić

Do uczciwego życia, weźże ludzi zgodnych,

Kucharzy cudzoziemców, pasztetników modnych,

Trzeba i cukiernika. Serwis zwierściadlany

Masz waćpan i figurki piękne z porcelany [35]?«

»Nie mam«. »Jak to być może? Ale już rozumiem

JedzenieI lubo jeszcze trybu wiejskiego nie umiem,

Domyślam się. Na wety [36] zastawiają półki,

Tam w pięknych piramidach krajanki, gomółki,

Tatarskie ziele [37] w cukrze, imbier chiński w miodzie,

Zaś ku większej pociesze razem i wygodzie

W ładunkach bibułowych kmin kandyzowany [38],

A na wierzchu toruński piernik pozłacany [39].

Szkoda mówić, to pięknie, wybornie i grzecznie,

100

Ale wybacz mi waćpan, że się stawię sprzecznie [40].

Jam niegodna tych parad, takiej wspaniałości«.

Zmilczałem, wolno było żartować jejmości.

Wjeżdżamy już we wrota, spojźrzała z karety:

»A pfe, mospanie! parkan, czemu nie sztakiety?«

105

Sługa, ŻonaWysiadła, a z nią suczka i kotka, i myszka;

Odepchnęła starego szafarza Franciszka,

Łzy mu w oczach stanęły, jam westchnął. W drzwi wchodzi.

»To nasz ksiądz pleban!« »Kłaniam [41]«. Zmarszczył się dobrodziéj.

Sługa»Gdzie sala?« »Tu jadamy«. »Kto widział tak jadać!

110

Mała izba, czterdziestu nie może tu siadać«.

Aż się wezdrgnął Franciszek, skoro to wyrzekła,

A klucznica natychmiast ze strachu uciekła.

Jam został. Idziem dalej. »Tu pokój sypialny«.

»A pokój do bawienia?« »Tam gdzie i jadalny«.

115

»To być nigdy nie może! A gabinet?« »Daléj.

Ten będzie dla waćpani, a tu będziem spali«.

»Spali? Proszę, mospanie, do swoich pokojów.

Ja muszę mieć osobne od spania, od strojów,

Od książek, od muzyki, od zabaw prywatnych,

120

Dla panien pokojowych [42], dla służebnic płatnych.

Ogród, SielankaA ogród?« »Są kwatery [43] z bukszpanu, ligustru«.

»Wyrzucić! Nie potrzeba przydatniego lustru.

To niemczyzna. Niech będą z cyprysów gaiki,

Mruczące po kamyczkach gdzieniegdzie strumyki,

125

Tu kiosk [44], a tu meczecik, holenderskie wanny,

Tu domek pustelnika, tam kościół Dyjanny [45].

Wszystko jak od niechcenia, jakby od igraszki,

Belwederek [46] maleńki, klateczki na ptaszki,

A tu słowik miłośnie szczebioce do ucha,

130

Synogarlica jęczy, a gołąbek grucha [47],

A ja sobie rozmyślam pomiędzy cyprysy

Nad nieszczęściem Pameli [48] albo Heloisy [49]…«

Uciekłem, jak się jejmość rozpoczęła zżymać,

Już też więcej nie mogłem tych bajek wytrzymać.

135

Uciekłem. Dom, Przemiana, ŻonaJejmość w rządy. Pełno w domu wrzawy,

Trzy sztafety [50] w tygodniu poszło do Warszawy;

W dwa tygodnie już domu i poznać nie można.

Jejmość w planty [51] obfita, a w dziełach przemożna,

Z stołowej izby balki wyrzuciwszy stare [52],

140

Dała sufit a na nim Wenery Ofiarę[53].

Już alkowa [54] złocona w sypialnym pokoju,

Gipsem wymarmurzony [55] gabinet od stroju.

Poszły słojki z apteczki, poszły konfitury,

A nowym dziełem kunsztu i architektury

145

Z półek szafy mahoni [56], w nich książek bez liku [57],

A wszystko po francusku; globus na stoliku,

Buduar szklni się złotem, pełno porcelany,

Stoliki marmurowe, zwierściadlane ściany.

Zgoła przeszedł mój domek warszawskie pałace,

150

A ja w kącie nieborak, jak płaczę, tak płaczę.

To mniejsza, lecz gdy hurmem zjechali się goście,

Wykwintne kawalery i modne imoście,

ZabawaBal, maszki, trąby, kotły, gromadna muzyka,

Pan szambelan za zdrowie jejmości wykrzyka,

155

Pan adiutant wypija moje stare wino,

A jejmość, w kącie siedząc z panią starościną,

Kiedy się ja uwijam jako jaki sługa,

Coraz na mnie pogląda, śmieje się i mruga.

Po wieczerzy fajerwerk [58]. Goście patrzą z sali;

160

Wpadł szmermel [59] między gumna [60], stodoła się pali.

Ja wybiegam, ja gaszę, ratuję i płaczę,

A tu brzmią coraz głośniej na wiwat trębacze.

Powracam zmordowany od pogorzeliska,

Nowe żarty, przymówki, nowe pośmiewiska.

165

Siedzą goście, a coraz więcej ich przybywa,

Przekładam zbytni ekspens, jejmość zapalczywa

Z swoimi czterma wsiami odzywa się dwornie.

»I osiem nie wystarczy« — przekładam pokornie.

»To się wróćmy do miasta«. Zezwoliłem, jedziem;

170

Już tu od kilku niedziel zbytkujem i siedziem.

MałżeństwoJuż… ale dobrze mi tak, choć frasunek bodzie,

Cóż mam czynić? Próżny żal, jak mówią, po szkodzie».

Przypisy

[1]

winszować — gratulować. [przypis edytorski]

[2]

czyliż — czyżby. [przypis edytorski]

[3]

sprzykrzyć się — stać się dla kogoś przykrym; przestać się podobać. [przypis edytorski]

[4]

małżeńskie ogniwa — więzy małżeńskie; czyli: małżeństwo, instytucja małżeństwa. [przypis edytorski]

[5]

nie ze wszystkim — nie całkiem; niezupełnie. [przypis edytorski]

[6]

luboć — choć, chociaż. [przypis edytorski]

[7]

Jeszczeć! — Jeszcze jak! [przypis edytorski]

[8]

dla oka dobrani — dobrani dla zachowania pozorów. [przypis edytorski]

[9]

rządczyna — dziś: rządczyni. [przypis edytorski]

[10]

wsporzej — szybciej. [przypis redakcyjny]

[11]

zaszczyt — tu: zaleta. [przypis redakcyjny]

[12]

Bogdaj to — oby to była; żeby to była. [przypis edytorski]

[13]

tuszyć — mniemać, sądzić; mieć nadzieję. [przypis redakcyjny]

[14]

wdawszy się — zaangażowawszy się. Zapewne chodzi o deklarację chęci zawarcia małżeństwa i związanie się narzeczeństwem; do zerwania takich więzów, zawieranych za porozumieniem rodzin obu narzeczonych, mogło dojść tylko z bardzo ważnych powodów, przy czym zerwanie narzeczeństwa przez jedną stronę rzucało cień podejrzeń na drugą. [przypis edytorski]

[15]

ohyda — wstyd, niesława. [przypis redakcyjny]

[16]

Tyrsys, Filida — konwencjonalne imiona bohaterów sielanek sentymentalnych opiewających miłość pasterską. [przypis edytorski]

[17]

gesta — sposób poruszania się. [przypis redakcyjny]

[18]

szliśmy drogą romansów — postępowaliśmy jak bohaterowie romansów. [przypis redakcyjny]

[19]

zbiór — majątek, bogactwo. [przypis redakcyjny]

[20]

okowy — kajdany. [przypis edytorski]

[21]

intercyza — umowa przedślubna ustalająca stosunki majątkowe pomiędzy przyszłymi małżonkami. [przypis redakcyjny]

[22]

ekwipaż — rodzaj lekkiego, luksusowego powozu (pojazdu konnego z zaprzęgiem). [przypis edytorski]

[23]

apartamenta paradne — odpowiednie miejsca. [przypis edytorski]

[24]

z zdania wspólnego — za obustronnym porozumieniem. [przypis edytorski]

[25]

Albo się węzeł przerwie, albo się rozłączy — dojdzie do separacji albo do rozwodu. [przypis edytorski]

[26]

przytomni — obecni (tj. wszystkie osoby obecne przy opisywanej sytuacji). [przypis edytorski]

[27]

niewczesny — pochopny, zbyt wczesny; o działaniu: podjęte w nieodpowiednim czasie. [przypis edytorski]

[28]

A nie na resorach — powszechnie pudła karet zawieszone były nisko na pasach. Już przy końcu panowania Augusta III moda ta zaczęła się zmieniać. „Majstrowie zagraniczni wymyślili karety na resurach, to jest na sztabach żelaznych gibkich, wysoko osadzone”. (J. Kitowicz, Opis obyczajów, s. 532–533). Karety sprowadzane z Anglii uchodziły za najwytworniejsze. [przypis redakcyjny]

[29]

Daliż — dalejże. [przypis edytorski]

[30]

wódki pachnące — pachnidła, perfumy. [przypis redakcyjny]

[31]

kornet — wysoki, ozdobny czepiec. [przypis redakcyjny]

[32]

koncept z kalendarza — osiemnastowieczne, szczególnie saskie jeszcze kalendarze, jedyna lektura ciemnej prowincjonalnej szlachty, podawały bałamutne wiadomości, prognostyki pogody, przepowiednie wypadków historycznych i klęsk żywiołowych. Pełne były również niewybrednych żartów i konceptów. [przypis redakcyjny]

[33]

wojskiej — żony wojskiego. „Wojski, urząd wojewódzki na doglądanie bezpieczeństwa publicznego, gdy stan szlachecki na koń siada w pospolitym ruszeniu”. (Zbiór potrzebn. wiad.). [przypis redakcyjny]

[34]

kiermasz — uroczysty obchód rocznicy poświęcenia kościoła połączony z odpustem i najczęściej z jarmarkiem. [przypis redakcyjny]

[35]

Wygląd takiej zastawy stołowej opisuje Ochocki: […] ubierano stoły w tafle zwierciadlane z pięknymi, złoconymi galeryjkami i kryształowymi ozdobami. Te kładziono wzdłuż przez cały stół, a na nich stawiano figurki porcelanowe, koszyki i inne cacka misterne, żyrandoliki z kryształowymi wisidełkami do świec, itp. Na wielkie obchody wysypywali w pośrodku stołu cukiernicy kolorami herby osób, które fetowano, wkoło tafel z obu stron ustawiano konfitury, blanmanże [galaretki migdałowe] galarety, owoce i co do deseru należało. Nie mógł być stół piękniej i dla oka powabniej ubrany, osobliwie wieczorem przy świecach ślicznie się to wydawało”. (J. D. Ochocki, Pamiętniki, s. 102). [przypis redakcyjny]

[36]

Na wety… — na deser; w mniej zamożnych domach szlacheckich, gdzie nie używano serwisów i zastaw cukrowych, a stoły były bardzo wąskie (na półtora łokcia), ustawiano koło stołów półki, na których podawane były słodycze. [przypis redakcyjny]

[37]

tatarskie ziele — tatarak. [przypis redakcyjny]

[38]

W ładunkach bibułowych kmin kandyzowany — kmin obsmażany w cukrze podawany był w tutkach z kolorowego papieru. [przypis redakcyjny]

[39]

toruński piernik pozłacany — pierniki toruńskie, których wyrób osiągnął szczytowy poziom w XVIII w., słynęły z wybornego smaku i bogatej ornamentyki. Często powlekane były dla ozdoby złotą farbą. [przypis redakcyjny]

[40]

że się stawię sprzecznie — że się przeciwstawię. [przypis redakcyjny]

[41]

kłaniam — forma pozdrowienia mająca odcień lekceważenia. [przypis redakcyjny]

[42]

Dla panien pokojowych — w bogatszych dworach szlacheckich prócz płatnej służby przyjmowano dziewczęta z chudopacholskich rodzin szlacheckich, pełniące funkcje pośrednie między damą do towarzystwa a służebną. [przypis redakcyjny]

[43]

kwatera — działka w ogrodzie. [przypis redakcyjny]

[44]

kiosk — altanka w kształcie chińskiej świątyni; holenderskie wanny — prawdopodobnie baseny wokół fontann wykładane ozdobnymi kafelkami holenderskimi. [przypis redakcyjny]

[45]

kościół Dyjanny — pawilon ogrodowy w kształcie świątyni greckiej. [przypis redakcyjny]

[46]

Belwederek — budynek na wzniesieniu z rozległym widokiem na okolicę. [przypis redakcyjny]

[47]

A ogród — jeszcze na początku panowania Stanisława Augusta modne były ogrody „francuskie”, odznaczające się symetrią i sztucznością doprowadzoną czasem do dziwactwa. Krasicki tak o nich pisze w Listach o ogrodach: „Nie dość było kunsztownej sztuce holenderskich zwłaszcza i niemieckich ogrodników czynić z drzew słupy, obeliski i piramidy, ledwo pojętym wysileniem przeistaczali je w posągi: „Grał na cytrze Apollo z jodły złotowłosy, / Ceres z szyszek borowych piastowała kłosy, / Błyszczał Neptun trójzębny od bzowego lustru, / Jowisz w zapale rzucał pioruny z ligustru, / Mars z figi, rozjuszony zabójczym rzemiosłem, / Bachus na tyce chmielu z Sylenem i osłem, Wenus / wdzięczna jałowcem z uśmiechu i giestu, Gracyje / porzeczkowe, Kupido z agrestu”. / (I. Krasicki, Dzieła prozą, t. V, s. 393). Nowa moda, związana z sentymentalizmem, zastąpiła ogród „francuski” „angielskim”, który miał naśladować swobodną i dziką naturę. Gust francuskiego rokoka wprowadził do ogrodów „angielskich” architekturę sielanki dworskiej. Całe urządzenie ogrodu żony modnej, a więc belwederki, meczeciki, domki pustelnika, świątynie Diany spotykamy w opisach słynnych wówczas ogrodów, jak Solca Kazimierza Poniatowskiego, brata królewskiego, czy Arkadii Heleny Radziwiłłowej. [przypis redakcyjny]

[48]

Pamela — tytułowa bohaterka sentymentalnego romansu (1740) angielskiego pisarza Samuela Richardsona. [przypis redakcyjny]

[49]

Heloiza — bohaterka powieści czołowego przedstawiciela sentymentalizmu Jean—Jacques Rousseau, pt. Nowa Heloiza (1761). W szkicu O romansach Krasicki zaliczy przecież między „obyczajne” i Pamelę Richardsona: „Mieści się w rodzaju tych dzieł uczciwych i Pamela; ale choć z wielu miar te księgi godne szacunku, mogą ich miejsce inne w pierwiastkowej panien edukacji zastąpić”. (I. Krasicki, Dzieła prozą, t. VI, s. 390). [przypis redakcyjny]

[50]

sztafeta — posłaniec konny. [przypis redakcyjny]

[51]

planta — plan, pomysł. [przypis redakcyjny]

[52]

Z stołowej izby balki wyrzuciwszy stare — w większych domach szlacheckich ozdabiano pułap belkami, wypełniając barwnymi ornamentami kwadraty powstałe przy skrzyżowaniu. Nowa moda wprowadza sufit gładki, ozdobiony malowidłami często o tematyce mitologicznej. [przypis redakcyjny]

[53]

Wenery ofiara — obraz przedstawiający boginię miłości, Wenerę, składającą parę gołębi na ofiarę. [przypis redakcyjny]

[54]

alkowa — sypialnia bez okien łącząca się z drugim pokojem. [przypis redakcyjny]

[55]

Gipsem wymarmurzony — ozdobiony gipsowymi sztukateriami. [przypis redakcyjny]

[56]

szafy mahoni — szafy mahoniowe. [przypis redakcyjny]

[57]

W przekreślonych po w. 145 wierszach brulionu pozorne zainteresowanie się książkami wyraża autor z dosadniejszą ironią: Jejmość moja uczona; nawet na stoliku, / Nawet na gotowalni swoje księgi mieści. / (I. Krasicki, Satyry i listy, s. 102). [przypis redakcyjny]

[58]

Po wieczerzy fajerwerk — sztuczne ognie, rzecz często bardzo kosztowna, były ulubionym sposobem uświetniania większych uroczystości bogatej szlachty i magnaterii. [przypis redakcyjny]

[59]

szmermel — fajerwerk o wężykowatych skrętach, który przed zgaśnięciem daje wystrzał. [przypis redakcyjny]

[60]

gumno — podwórze między zabudowaniami gospodarskimi. [przypis redakcyjny]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Nowe książki pojawiają się częściej, gdy nas wspieracie. Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Warto wspierać czytanie w każdej formie, możliwie dostępne dla wszystkich. I takich książek, po które warto sięgnąć

Sylwia Chutnik

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Lubisz czytać? Pomóż nam sprawiać, by coraz więcej książek było dostępnych za darmo w polskim Internecie! Kliknij i dorzuć się!

Książka, którą czytasz, powstała dzięki darowiznom i dotacjom. Biblioteka potrzebuje stałego wsparcia. Tylko czytelnicy, tacy jak Ty, mogą uratować Wolne Lektury. Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.

Urke Nachalnik Rozpruwacze