Tren XII. (Żaden ojciec podobno barziej nie miłował...) → ← Tren X. (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?...)

Spis treści

Jan KochanowskiTrenyTren XI [1]

«Fraszka cnota»[2], powiedział Brutus porażony [3].

Fraszka, kto sie przypatrzy, fraszka z każdej strony.

Kogo kiedy pobożność jego ratowała?

Kogo dobroć przypadku złego [4] uchowała?

Nieznajomy [5] wróg [6] jakiś miesza ludzkie rzeczy [7],

Nie mając ani dobrych, ani złych na pieczy [8].

Kędy jego duch więnie [9], żaden nie ulęże [10]:

Praw li, krzyw li [11], bez braku [12] każdego dosięże [13].

A my rozumy swoje przedsię [14] udać chcemy [15],

Hardzi miedzy prostaki [16], że nic nie umiemy [17].

Wspinamy sie do nieba, Boże tajemnice

Upatrując [18], ale wzrok śmiertelnej źrzenice [19]

Tępy na to; sny lekkie [20], sny płoche [21] nas bawią [22],

Które sie nam podobno [23] nigdy nie wyjawią.

Żałości, co mi czynisz? Owa [24] już oboje

Mam stracić — i pociechę, i baczenie [25] swoje?

Przypisy

[1]

W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

[2]

fraszka cnota — cnota jest fraszką, cnota nic nie znaczy. [przypis redakcyjny]

[3]

Brutus porażony — pokonany; Brutus, reprezentant cnót rzymskich, zabójca Juliusza Cezara (44 r. p.n.e.), został pokonany przez Oktawiana Augusta pod Filippi (42 r. p.n.e.). Po klęsce popełnił samobójstwo i miał wtedy powiedzieć: „O nędzna cnoto, byłaś tedy tylko słowem, a ja cię czciłem jako coś rzeczywistego, ty zaś byłaś niewolnicą Losu”. [przypis redakcyjny]

[4]

przypadku złego — od złego przypadku. [przypis redakcyjny]

[5]

nieznajomy* (starop.) — nieznany. [przypis redakcyjny]

[6]

wróg* — tu: zła siła, diabelska siła, los, fatum, być może chodzi nawet o szatana. [przypis redakcyjny]

[7]

ludzkie rzeczy (daw.) — sprawy ludzkie. [przypis redakcyjny]

[8]

na pieczy (starop.) — w opiece (por. współczesne: mieć pieczę nad czymś). [przypis redakcyjny]

[9]

więnie (forma starop.) — powieje, zawieje. [przypis redakcyjny]

[10]

nie ulęże (forma starop.) — nie ulegnie w znaczeniu: nie schowa się, nie uchroni się. [przypis redakcyjny]

[11]

praw li, krzyw li (starop.) — czy to sprawiedliwy, czy to niesprawiedliwy. [przypis redakcyjny]

[12]

bez braku* (starop.) — bez wyboru, bez wyjątku. [przypis redakcyjny]

[13]

dosięże (forma starop.) — dosięgnie. [przypis redakcyjny]

[14]

przedsię (starop.) — mimo to, jednak. [przypis redakcyjny]

[15]

udać* — zalecić, przemycić coś, co nie ma prawdziwej wartości; rozumy swoje przedsię udać chcemy: przecież chcemy udawać rozumnych, rozsądnych. [przypis redakcyjny]

[16]

hardzi miedzy prostaki — dumni między prostakami. [przypis redakcyjny]

[17]

że* — tu: choć. [przypis redakcyjny]

[18]

upatrując — podpatrując. [przypis redakcyjny]

[19]

źrzenice (starop. forma D. lp rodz. ż.) — źrenicy. [przypis redakcyjny]

[20]

lekki* (starop.) — posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]

[21]

płochy (starop.) — niestały, posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]

[22]

bawić* (daw.) — zaprzątać uwagę, tu: zwodzić. [przypis redakcyjny]

[23]

podobno (starop.) — może, prawdopodobnie. [przypis redakcyjny]

[24]

owa (starop.) — słowo wyrażające możliwość, że coś się stanie. [przypis redakcyjny]

[25]

baczenie (starop.) — rozum, rozsądek. [przypis redakcyjny]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Inne wersje utworu

Zamknij drugą wersję

Na Wolnych Lekturach jest ponad 6,5 tys. ebooków. Wszystkie dostępne za darmo. Pomóż nam utrzymać i rozwijać ten zbiór! Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Wspieram, bo uważam że dostęp do wiedzy powinien być darmowy. Sam często korzystam z zasobów wolnelektury.pl więc wspieram jak tylko mogę.

Adam Fidusiewicz

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Zrób sobie prezent i wesprzyj Wolne Lektury – zaowocują nowymi książkami! Kliknij i dorzuć się!

Wolne Lektury to codzienna praca zespołu ludzi: koordynatorek, redaktorów, polonistów, programistek. Bez Twojego wsparcia nie damy rady rozwijać się dalej. Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.