Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Jan Kochanowski, Treny, Drukarnia Łazarzowa, wyd. 2, Kraków, 1583

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska, Piotr Wilczek.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Jan Kochanowski nad zwłokami Urszulki, Jan Matejko (1838–1893), domena publiczna.

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Treny, Tren IX. (Kupić by cię, mądrości, za drogie pieniądze...)

Jan Kochanowski

Tren IX. (Kupić by cię, mądrości, za drogie pieniądze...)

Tren X. (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?...) → ← Tren VIII. (Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim...)

Spis treści

      Jan KochanowskiTrenyTren IX. (Kupić by cię, mądrości, za drogie pieniądze…)[1]

      1
      Kupić by cię[2], mądrości, za drogie pieniądze,
      Która (jesli prawdziwie mienią[3]) wszytki żądze,
      Wszytki ludzkie frasunki[4] umiesz wykorzenić[5],
      A człowieka tylko nie[6] w anioła odmienić[7],
      5
      Który nie wie, co boleść, frasunku nie czuje,
      Złym przygodam[8] nie podległ, strachom nie hołduje[9].
      Ty wszytki rzeczy ludzkie masz za[10] fraszkę sobie,
      Jednaką myśl[11] tak w szcześciu, jako i w żałobie[12]
      Zawżdy[13] niesiesz; ty śmierci namniej[14] sie nie boisz,
      10
      Bezpieczną[15], nieodmienną, niepożytą[16] stoisz.
      Ty bogactwa nie złotem, nie skarby wielkiemi,
      Ale dosytem[17] mierzysz[18] i przyrodzonemi[19]
      Potrzebami; ty okiem swym nieuchronionym[20]
      Nędznika[21] upatrujesz[22] pod dachem złoconym,
      15
      A uboższym nie zajźrzysz[23] szcześliwego mienia[24],
      Kto by jedno[25] chciał słuchać twego upomnienia.
      Nieszcześliwy ja człowiek, którym lata swoje
      Na tym strawił, żebych był ujźrzał progi[26] twoje.
      Terazem nagle z stopniów ostatnich[27] zrzucony
      20
      I miedzy insze[28], jeden z wiela[29], policzony.

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      kupić by cię — warto by cię kupić. [przypis redakcyjny]

      [3]

      mienić (starop.; tu forma 3 os. lm: mienią) — mówić, nazywać. [przypis redakcyjny]

      [4]

      frasunk a. frasunek (starop.; tu lm: frasunki) — zgryzota, smutek, strapienie. [przypis redakcyjny]

      [5]

      wykorzenić — wyrwać z korzeniem. [przypis redakcyjny]

      [6]

      tylko nie (starop.) — omal, o mało co. [przypis redakcyjny]

      [7]

      odmienić — tu: przemienić. [przypis redakcyjny]

      [8]

      przygodam (starop. forma C. lm rodz. ż.) — przygodom. [przypis redakcyjny]

      [9]

      nie hołdować — nie ulegać, nie poddawać się. [przypis redakcyjny]

      [10]

      mieć za (daw.) — uważać za. [przypis redakcyjny]

      [11]

      jednaka myśl — niezmienna postawa, nastrój. [przypis redakcyjny]

      [12]

      w żałobie — w smutku, w płaczu. [przypis redakcyjny]

      [13]

      zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis redakcyjny]

      [14]

      namniej (starop.) — wcale; wcale nie. [przypis redakcyjny]

      [15]

      bezpieczny — tu: wolny od obaw, nie podlegający strachowi. [przypis redakcyjny]

      [16]

      niepożyty (starop.) — niezwyciężony, niezwruszony. [przypis redakcyjny]

      [17]

      dosyt (starop.; tu forma N. lp: dosytem) — zaspokojenie potrzeb, nasycenie; por. współczesne wyrażenie: najeść się do syta. [przypis redakcyjny]

      [18]

      mierzyć czym — oceniać ze względu na co. [przypis redakcyjny]

      [19]

      przyrodzony (daw.) — naturalny. [przypis redakcyjny]

      [20]

      nieuchroniony (starop.)— taki, przed którym nie można się uchronić, ukryć. [przypis redakcyjny]

      [21]

      nędznik (daw.) — biedak, człowiek nieszczęśliwy, nieszczęśnik (odcień znaczeniowy często pogardliwy). [przypis redakcyjny]

      [22]

      upatrywać (daw.) — szukać i umieć dojrzeć, oceniać. [przypis redakcyjny]

      [23]

      zajźrzeć (starop.; tu 2 os. lp: zajźszysz) — zazdrościć. [przypis redakcyjny]

      [24]

      szcześliwe mienie — mienie dostateczne, wystarczające i uczciwie nabyte. [przypis redakcyjny]

      [25]

      by jedno (starop.) — byleby, byleby tylko. [przypis redakcyjny]

      [26]

      progi (przen.) — siedziba. [przypis redakcyjny]

      [27]

      z stopniów ostatnich — z najwyższych stopni, wiodących do siedziby mądrości. [przypis redakcyjny]

      [28]

      miedzy insze (starop.) — między innych, pośród innych. [przypis redakcyjny]

      [29]

      jeden z wiela (starop.) — jeden z wielu. [przypis redakcyjny]

      15 zł

      tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

      35 zł

      tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

      55 zł

      tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

      200 zł

      tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

      500 zł

      Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

      20 zł /mies.

      Dziękujemy, że jesteś z nami!

      35 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

      55 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

      100 zł /mies.

      W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

      Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

      Dane do przelewu tradycyjnego:

      nazwa odbiorcy

      Fundacja Wolne Lektury

      adres odbiorcy

      ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

      numer konta

      75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

      tytuł przelewu

      Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

      wpłaty w EUR

      PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

      Wpłaty w USD

      PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

      SWIFT

      WBKPPLPP

      x
      Skopiuj link Skopiuj cytat
      Zakładka Istniejąca zakładka Notka
      Słuchaj od tego miejsca

      Pora na chwilę przerwy :)

      Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

      Bez pomocy czytelników biblioteka przestanie się rozwijać. Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

      KRS: 0000070056
      Nazwa organizacji: Wolne Lektury

      Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
      Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

      Kto raz pokocha czytanie, już nigdy nie będzie całkiem sam. Książki ratują życie. W Wolnych Lekturach znajdziecie ich bez liku.

      Paulina Młynarska

      Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

      Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

      Nie bądź wuj ponury, wspieraj Wolne Lektury!

      Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

      Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

      Kliknij obrazek, by subskrybować!

      Wolne Lektury rozwijają się dla Ciebie. A co ty zrobiłeś dla Wolnych Lektur? Wesprzyj nas!

      Twoje dziecko znalazło potrzebną książkę na Wolnych Lekturach? Teraz Ty możesz nam pomóc!
      Wesprzyj nas! Kliknij i dorzuć się!

      Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
      • NIP: 952-187-70-87
      • KRS: 0000070056
      • REGON: 017423865
      • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
      Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
      MKiDN
      Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.