Przypisy

firmare tyrannidem (łac.) — utrwalić tyranię. [przypis redakcyjny]

firmissime negat (łac.) — stanowczo przeczy. [przypis redakcyjny]

firmiter (łac.) — mocno. [przypis redakcyjny]

firnizowany (z niem.) — pokryty pokostem. [przypis redakcyjny]

fiszbin (z niem. Fischbein) — pręt rogowy z górnej szczęki wieloryba. [przypis redakcyjny]

Fit for stratagems and crimes (…) trusted (ang.) — Nie wierzcie takiemu człowiekowi, zdolnemu do podstępów i zbrodni. [przypis redakcyjny]

five o'clock (ang.) — popołudniowe przyjęcie. [przypis redakcyjny]

five o'clock tea (ang.) — podwieczorek. [przypis redakcyjny]

fixum locum — stałego miejsca. [przypis redakcyjny]

Fizan — Fezan, kraina w północnej Afryce, na południe od Trypolis. [przypis redakcyjny]

fizjonomja (z gr.) — oblicze. [przypis redakcyjny]

fizyter — wielka ryba morska. [przypis redakcyjny]

flaga pokoju — Przenajświętsza Bogurodzica. [przypis redakcyjny]

flaga (starop.) — burza, wicher. [przypis redakcyjny]

flagelanci (z łac.) — biczownicy. [przypis redakcyjny]

Flamen quirinalis — Kapłan Kwirynusa (Kwirynus — przezwisko Romulusa). [przypis redakcyjny]

flamingo — flaming. [przypis redakcyjny]

Flaminiusz Antoni — Flamminio Marc' Antonio, poeta piszący po łacinie. [przypis redakcyjny]

flańtać się — szargać się. [przypis redakcyjny]

flanderskich — [od nazwy:] Flandria, kraina w Belgii. [przypis redakcyjny]

Flandrya — kraina w Belgii. [przypis redakcyjny]

flażolet — mały flecik. [przypis redakcyjny]

flectere persuasionibus (łac.) — nakłonić namową. [przypis redakcyjny]

Flegeton i Lete — Wrząca woda (Flegeton), płynąca fosą piekielną; objaśnia Wergiliusz, że ta rzeka a nie inna tam płynąć powinna. Lete, strumień, z którego piją zapomnienie, w piekle płynąć nie może, bo tam pamięć występku jeszcze jest częścią kary grzeszników. [przypis redakcyjny]

Flegetont (mit. gr) — [nazwa] od greckiego φλεγω: goreję; ognista rzeka piekielna. [przypis redakcyjny]

Flegiasz — książę grecki, który, gdy mu Apollo porwał córkę, przez zemstę zdobył Delfy i spalił świątynię Apollina. [przypis redakcyjny]

flegma (gr.) — w starej medycynie jedna z czterech „wilgotności” organizmu ludzkiego (krew, flegma żółta, biała i czarna). [przypis redakcyjny]

Flegon i Pirois — imiona koni ciągnących słoneczny rydwan. [przypis redakcyjny]

Flegra — miasto w Tesalii, gdzie się stoczyła bitwa pomiędzy bogami a olbrzymami. [przypis redakcyjny]

flejtuchy — szarpie (materiał opatrunkowy z nitek wyszarpanych z płótna). [przypis redakcyjny]

flejtuchy — szarpie, rodzaj opatrunku. [przypis redakcyjny]

flexibilis (łac.) — chwiejny. [przypis redakcyjny]

flintą — strzelbą. [przypis redakcyjny]

flinta — strzelba myśliwska. [przypis redakcyjny]

flintpas — pas na flintę, strzelbę. [przypis redakcyjny]

Fliszk — Flisco, Fiesco, wieś pod Kremoną w płn. Włoszech. [przypis redakcyjny]

florem aetatis cum dispendio (łac.) — kwiat wieku z utratą. [przypis redakcyjny]

florem aetatis (łac. forma B.lp) — kwiat wieku. [przypis redakcyjny]

florem (łac.) — kwiat. [przypis redakcyjny]

Florencjo (…) obywateli twych znalazłem pięciu — Tu Poeta z gorzką ironią wyrzeka na zepsucie obyczajów publicznych w średniowiecznej rzeczypospolitej florenckiej; ze szlachetnych jej rodzin nalicza aż pięciu złodziei, zapewne skarbu publicznego, których nazwiska wymienił w pieśni uprzedniej. [przypis redakcyjny]

Florencyja (…) nie znała wieńców sadzonych perłami — Niegdyś za czasów starożytnej prostoty, niewiasty i dziewczęta nie starały się zdobić przyrodzonych swoich wdzięków sztucznymi ozdobami i błyskotkami. [przypis redakcyjny]

Florenta miłość — Gower w poemacie De confessione amantis opisuje szpetną czarownicę, którą przyrzeka wziąć za żonę młody rycerz Florent, byle go nauczyła rozwiązać zagadkę, od której rozwiązania życie jego zależało. [przypis redakcyjny]

Florestano Pepe — generał komenderujący w Neapolu. [przypis redakcyjny]

flores — tutaj: dziwaczny rysunek. [przypis redakcyjny]

floresy — wzory kwiatowe, zawiłe desenie. [przypis redakcyjny]

floresy (z łac. flores: kwiaty) — ozdoby, ornamenty przedstawiające gałązki, łodygi i kwiaty. [przypis redakcyjny]

floruit (łac.) — kwitła. [przypis redakcyjny]

flota angielska wpłynęła na Dardanele — w czasie wojny z Rosją Turcja odwołała się do interwencji państw zachodnich. W związku z tym Anglia zażądała od Rosji wstrzymania kroków wojennych. Ponieważ ze strony Rosji nie było odpowiedzi, flota angielska w połowie lutego przepłynęła Dardanele i zajęła stanowisko naprzeciw Konstantynopola. [przypis redakcyjny]

fluid — dosłownie płyn, przenośnie: bliżej nie określone oddziaływanie jednej osoby na drugą (tu: hipnotyzm). [przypis redakcyjny]

fluidyczne woale — pasma zagadkowej materii, wydzielające się z organizmu osobników medialnych w czasie transu. [przypis redakcyjny]

fluks (daw., z łac.) — bieg. [przypis redakcyjny]

fluksja — zapalenie lub ropień dziąsła. [przypis redakcyjny]

Fochna — Faustyna Morzycka, jedna z „entuzjastek”, przyjaciółka Narcyzy z lat młodości. [przypis redakcyjny]

foch — tu: fortel, sztuczka. [przypis redakcyjny]

fochy (daw.) — [tu:] figle, kuglarstwa. [przypis redakcyjny]

fochy — żarty, sposoby. [przypis redakcyjny]

fochy (z niem.) — tu: zaloty, figle. [przypis redakcyjny]

Focyda — kraina położona w środkowej Grecji nad zatoką Koryncką, na zachód od Beocji. W Focydzie leżało miasto Delfy, jak również miejscowość Daulis. [przypis redakcyjny]

fodza (daw.) — sposób, moda. [przypis redakcyjny]

foederati (łac.) — sprzymierzeni. [przypis redakcyjny]

Foitsberg — Zamek Rheinstein w średnich wiekach zwał się Foitsbergiem. [przypis redakcyjny]

Fokara — góra blisko Katoliki skąd często wiejące wiatry i burze mitrężą żeglugę. Ponieważ zginęli, nie potrzebują już obawiać się tych wichrów. [przypis redakcyjny]

fok — żagiel przedni. [przypis redakcyjny]

folady (łac. Pholas) — rodzaj jadalnych małży morskich. [przypis redakcyjny]

folga (z niem.) — wypoczynek, dogodność. [przypis redakcyjny]

folgując — ulegając, poddając się. [przypis redakcyjny]

folgują (starop.) — wzgląd mają. [przypis redakcyjny]

foliał (z łac. folium: liść) — stara księga wielkich rozmiarów (o formacie arkusza złożonego na pół, czyli ok. 40 na 50 cm.; dziś format taki oznacza się jako A2). [przypis redakcyjny]

Folus, co był zły jak żmija — Folus centaur, za życia porywczy w gniewie, należał do tych, co porwali Hippodamię. [przypis redakcyjny]

folwark donacyjny — w Królestwie Polskim majątki skonfiskowane Polakom rząd carski przekazywał w darze „zasłużonym” urzędnikom i wyższym oficerom (nowi właściciele majątki te najczęściej puszczali w dzierżawę). [przypis redakcyjny]

folwark — gospodarstwo rolne, część większego majątku. [przypis redakcyjny]

fomes (łac.) — zarzewie, podnieta. [przypis redakcyjny]

fontana (daw.) — źródło. [przypis redakcyjny]

Fontebrandą — wspaniała fontanna w Sienie. [przypis redakcyjny]

Forbes — hrabstwo w Anglii. [przypis redakcyjny]

forbot (daw.) — obszycie. [przypis redakcyjny]

forboty — koronki. [przypis redakcyjny]

forboty (starop.) — rodzaj koronek. [przypis redakcyjny]

forboty — wstążki (z hiszpańskiego). [przypis redakcyjny]

fordan — cło na rzece. [przypis redakcyjny]

fordyment — kaptur u szabli. [przypis redakcyjny]

foremnie (daw.) — gładko, sztucznie, zgrabnie. [przypis redakcyjny]

foremnie — gładko, sztucznie, zgrabnie. [przypis redakcyjny]

foremniejszy — dowcipniejszy. [przypis redakcyjny]

foremny blask (daw.) — [tu:] dziwny blask. [przypis redakcyjny]

foremny (daw.) — [tu:] dziwny. [przypis redakcyjny]

foremny (starop.) — zręczny, trafny. [przypis redakcyjny]

forestier (z wł.) — cudzoziemiec. [przypis redakcyjny]

Foreze — tyle tylko wiemy o nim, że pochodził z familii Donatów, a zatem spokrewniony był i z Dantem. [przypis redakcyjny]

forga (daw.) — pióropusz. [przypis redakcyjny]

forga — pióropusz. [przypis redakcyjny]

forkasztel — także: kasztel a. grodziec przedni: podwyższenie pokładu na przodzie okrętu, gdzie mieszczą się kwatery prostych okrętników [tj. członków załogi; red. WL]. [przypis redakcyjny]

formalny — tu: mający formalne pełnomocnictwa. [przypis redakcyjny]

Forma mentis aeterna (…) (łac.) — jako oblicza ludzkie, tak i wizerunki oblicza są niedołężne i znikome. Forma myśli nieśmiertelna, którą utrzymać i wyrazić możesz nie za pomocą obcej materii i sztuki, lecz własnymi twymi obyczajami. [przypis redakcyjny]

formastis (łac.) — złożyliście. [przypis redakcyjny]

forma — Zob. objaśnienie tego wyrazu wyżej. [przypis redakcyjny]

forma — Zob. objaśnienie tego wyrazu [wyżej]. [przypis redakcyjny]

formidabilis vicina potentia (łac.) — straszną jest potęga sąsiada. [przypis redakcyjny]

formidine poenae (łac.) — z obawy kary. [przypis redakcyjny]

formuła jakiegoś spryciarza — tradycja przypisuje ją królowi Filipowi Macedońskiemu (359–336 p.n.e.) [przypis redakcyjny]