Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 439 przypisów.

zali (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]

zamęt ciężki dostał się mie (starop.) — spotkało mnie ciężkie nieszczęście. [przypis edytorski]

zamętek (starop.) — smutek, żałość, cierpienie. [przypis edytorski]

zamęt (starop.) — smutek; cierpienie. [przypis edytorski]

zamęt (starop.) — smutek, troska. [przypis edytorski]

zamieszać się (starop.) — [tu:] ukryć. [przypis redakcyjny]

zamieszkać (starop.) — omieszkać; nie stawić się; zaniedbać sposobność zrobienia czegoś. [przypis edytorski]

zamieszkać (starop.) — zatrudnić; [zająć]. [przypis redakcyjny]

zamyka się między temi (starop.) — znajduje się wśród nich; zalicza się do nich. [przypis edytorski]

zanadrze (starop.) — miejsce na piersiach pod wierzchnim ubraniem; w zanadrze, tu: do wnętrza. [przypis edytorski]

zanadrze (starop.) — miejsce na piersiach pod wierzchnim ubraniem; w zanadrzu, tu: wewnątrz, w sobie. [przypis edytorski]

za nas krześcijany (starop.) — za nas chrześcijan. [przypis edytorski]

za nastolkami (starop.) — za protekcją. [przypis redakcyjny]

za nic nie stoi (starop.) — tu: nic nie osłania; jest do niczego. [przypis edytorski]

zaniechać* (starop.) — opuścić; Już ja tobie, moja matko (…) zaniechać: fragment ten wiernie odpowiada charakterowi ówczesnych polskich pieśni weselnych (pożegnanie domu rodzinnego przez pannę młodą). W folklorze polskim pieśń pożegnalna panny młodej była leksykalnie bliska (są tu liczne analogie) pieśniom żałobnym. Istnieje teoria, że mamy tutaj do czynienia z aluzją do pożegnania Antygony z mieszkańcami Teb w tragedii Sofoklesa. [przypis redakcyjny]

za nierządnicę mię do nich udawał (starop.) — udawał przed nimi, że jestem nierządnicą; przedstawiał mnie w ich oczach jako nierządnicę. [przypis edytorski]

zapałać się (starop.) — wykręcać, [rumienić się]. [przypis redakcyjny]

za pasem (starop.) — blisko; dzień za pasem: zbliża się dzień, nadchodzi dzień. [przypis edytorski]

zapędzony (starop.) — tu: popędliwy, gwałtowny w popędach, ulegający popędom. [przypis edytorski]

zapierać (starop.) — zamykać. [przypis redakcyjny]

zaplecieńszy (starop.) — zawilszy; [bardziej skomplikowany]. [przypis redakcyjny]

zapomniały (starop.) — zapamiętały. [przypis edytorski]

zaprzągać (starop.) — zaprzęgać. [przypis edytorski]

zaprzały (starop.) — zjełczały. [przypis edytorski]

zapust (starop.) — zagajnik. [przypis redakcyjny]

zarabiać (starop.) — tu: zasługiwać. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — od razu; niezwłocznie. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — od razu. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — tu: zaraz, od razu. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — zaraz, jednocześnie. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — zaraz, od razu. [przypis edytorski]

zaraz (starop.) — naraz, [nagle]. [przypis redakcyjny]

za raz (starop.) — równocześnie. [przypis redakcyjny]

zarównać (starop.) — odpłacić. [przypis redakcyjny]

zarównany (starop.) — zagodzony. [przypis redakcyjny]

zarówno (starop.) — tu: równo (ze świtem). [przypis edytorski]

zaś a. zasię (starop.) — więc, zatem. [przypis edytorski]

zaślepienie (starop.) — tu: ślepota. [przypis edytorski]

zaślubiono było (starop.) — obiecane [było]. [przypis redakcyjny]

zaśmiernie (starop.) — pokornie. [przypis edytorski]

zasadzili się byli (…) na nie (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: zasadzili się wcześniej, uprzednio itp. [przypis edytorski]

zasię a. zasie (starop.) — więc, zatem. [przypis edytorski]

zasię (starop.) — natomiast. [przypis edytorski]

zasię (starop.) — natomiast, zaś. [przypis edytorski]

zasię (starop.) — tu: z powrotem; nazad. [przypis edytorski]

zasię (starop.) — tu: z powrotem. [przypis edytorski]

zasię (starop.) — więc, zatem; zasięś mu rościęła (konstrukcja z przestawną końcówką czasownika): potem mu rozcięłaś. [przypis edytorski]

zasię (starop.) — zaś. [przypis edytorski]

zasię (starop.) — zaś, znów, z powrotem; na odwrót, odwrotnie; tu: z drugiej strony. [przypis edytorski]

za się (starop.) — za siebie; w tył. [przypis edytorski]

zasię (starop.) — znów, z powrotem; na odwrót, odwrotnie; tu: natomiast, zaś. [przypis edytorski]

zasłoniwszy psiną oczy (starop.) — bezwstydnie. [przypis redakcyjny]

zasłoniwszy psiną oczy (starop.) — zaprzedawszy psu oczy, bez wstydu. [przypis redakcyjny]

zastąpić (starop.) — tu: nastąpić, nastać. [przypis edytorski]

zastanawiać się (starop.) — zatrzymywać się, stawać. [przypis redakcyjny]

zastanowić kogo (starop.) — zatrzymać. [przypis edytorski]

zastanowić się (starop.) — zatrzymać się. [przypis redakcyjny]

zastanowić się (starop.) — zatrzymać się; stanąć. [przypis edytorski]

zastanowić się (starop.) — zatrzymać się, ustać. [przypis edytorski]

zastanowiony (starop.) — zatrzymany. [przypis edytorski]

zastanowiwszy (starop.) — zatrzymawszy. [przypis edytorski]

zastawić się [za kogo, za co] (starop.) — stanąć w czyjej obronie, upomnieć się, wstawić się za kim. [przypis edytorski]

zasuty (starop.) — zasłany; tu: przysypany. [przypis edytorski]

zaszczyt (starop.) — tarcza, obrona. [przypis redakcyjny]

za tak małe czasy (starop.) — w tak krótkim czasie. [przypis edytorski]

zatemem poznał (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: zatem poznałem; potem poznałem. [przypis edytorski]

zatem (starop.) — po czym; potem. [przypis edytorski]

zatem (starop.) — potem, wtedy. [przypis edytorski]

zatem (starop.) — tu: potem. [przypis edytorski]

zatrudnione nabycie (starop.) — z trudem uzyskany dobytek. [przypis edytorski]

zatrzymanie (starop.) — więzienie. [przypis redakcyjny]

zatym (starop.) — za tym; w związku z tym, więc. [przypis edytorski]

zawada (starop.) — przeszkoda; gdzie się jaka najduje zawada: gdzie się znajduje jakaś przeszkoda. [przypis edytorski]

zawarto (starop.) — zamknięto. [przypis edytorski]

zawarzeć (starop.) — postanowić. [przypis redakcyjny]

zawdy a. zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis edytorski]

zawiązać (starop.) — tu: streścić; zwięźle ująć w słowa. [przypis edytorski]

zawiązany cnotą (starop.) — związany słowem rycerskim. [przypis redakcyjny]

zawicie (starop.) — zawiniątko, tu: obraz zawinięty. [przypis redakcyjny]

zawierać (starop.) — tu: zamykać; 3.os. lp cz. teraźn. zawiera: zamyka. [przypis edytorski]

zawierać (starop.) — zamykać; tu: siedzieć w zamknięciu. [przypis edytorski]

zawieraią (starop.) — zamykają. [przypis edytorski]

zawierciał się (starop.) — zafrasował, zajął [się]. [przypis redakcyjny]

zawiercić (starop.) — zakręcić. [przypis redakcyjny]

zawiernie (starop.) — naprawdę, rzeczywiście. [przypis edytorski]

zawiesisty (starop.) — zawieszony, stromy. [przypis redakcyjny]