Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Poezye Elżbiety Drużbackiej, Tomik I, Lipsk, u Breitkopf et Haertel, 1837 ([s.l. : s.n.])

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Ołtusek, Aleksandra Sekuła.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Alessandro Galantucci, CC BY 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Elżbieta Drużbacka, Wiersze światowe, Pochwała lasów i miłego w nich na osobności życia w stanie pasterskim, od pewnej pasterki

Elżbieta Drużbacka

Pochwała lasów i miłego w nich na osobności życia w stanie pasterskim, od pewnej pasterki

Opisanie oczu ciekawych Akteona →

Spis treści

    1. Jedzenie: 1 2
    2. Muzyka: 1
    3. Natura: 1
    4. Nauka: 1
    5. Pozycja społeczna: 1
    6. Praca: 1
    7. Przyjaźń: 1
    8. Ptak: 1
    9. Sielanka: 1
    10. Śpiew: 1
    11. Wieś: 1
    12. Woda: 1
    13. Zabawa: 1
    14. Zdrowie: 1 2

    Uwspółcześnienia pisowni łącznej/rozdzielnej: niedbam -> nie dbam; nato -> na to; a niżeli -> aniżeli; nie życzliwych -> nieżyczliwych; z plecie -> splecie; potem bankiecie -> po tem bankiecie; po między -> pomiędzy.

    Ponadto zmodernizowano interpunkcję zgodnie z obowiązującą dziś zasadą gramatyczną, nie zaś dawną retoryczną.

    Elżbieta DrużbackaWiersze światowePochwała lasów i miłego w nich na osobności życia w stanie pasterskim, od pewnej pasterki[1]

    1
    Natura, NaukaZważywszy życia ludzkiego obroty
    Uchodzę w lasy i wesołe knieje,
    Mając w nich więcej gustu i ochoty.
    Niech kto chce z mojej dzikości się śmieje,
    5
    Nie dbam nic na to; wolę z swej prostoty
    Las aniżeli świat pełen niecnoty.
    Nie umiem bajek prawie[2] szeptać w ucho,
    Łaciny nie znam, ni terminów prawnych,
    Wody sprowadzić, tam gdzie było sucho,
    10
    O Cyceronach nie słyszałam sławnych;
    Więc kto tych czasów w tej nie ćwiczon szkole
    Niech pasie bydło albo kopie role.
    Sielanka, Wieś, Zdrowie, Zabawa, Praca, PrzyjaźńLasy kochane, zielone chłodniki
    Drzewa przyjemny szum dające z siebie,
    15
    Trawy, pagórki, biegące strumyki,
    Przy was niech mieszkam choć o suchym chlebie;
    Zdrowszy mi napój z waszych źródeł żywych
    Niż drogie trunki, gdy z rąk nieżyczliwych.
    Jak ranna zorza swój rumieniec śliczny
    20
    Pokaże, rosa perłowe kropelki
    Pozbiera, jużci pasterz okoliczny
    Nie zaśpi, a ptak wyśpiewuje wszelki;
    Ci trzody owiec żeną[3] między wrzosy,
    Te, mokre skrzydła otrzepują z rosy.
    25
    Muzyka, Śpiew, PtakWnet różnych głosów stroją instrumenta
    Po drzewach skacząc wysoko, to nisko;
    Krzykną roślejsze i drobne ptaszęta,
    Bezpieczne, chociaż słuchamy ich blisko.
    Za nic koncerty i włoskich nut sztuki,
    30
    Ich milsze głosy bez mistrza nauki.
    Odpocznie ptastwo, aż zaczną pasterze
    Smutne wywodzić dumy na fujarze,
    Inni zaś skoczne mazury na lerze[4],
    Tańcując z nami każdy w swojej parze:
    35
    My wdzięczne pieśni śpiewamy koleją
    Lasy słuchają, a gaje się śmieją.
    Nie wiem co tęsknić[5], pasąc owiec trzodę,
    Z pilnością strzedz[6] ich potrzeba od wilka.
    Przebrnąwszy potok, oczyma powiodę,
    40
    Aż pastereczek bieży[7] ku mnie kilka;
    Z temi się witam, chwytając za szyje,
    Wnet jedna drugą szczesze[8], splecie, zmyje.
    Usiędziem sobie pod jaworem ciemnym
    Nad czystem źródłem pryskającej wody:
    45
    Ze skał fontanny natura, foremnym
    Kunsztem, zrobiła pasterzom ochłody;
    Nic nam słoneczny upał nie dokuczy
    Jawor zaszumi, a strumyk zamruczy.
    Zaczniemy mówić o naszych zabawach[9],
    50
    Na czem dzień cały przeminie godziną[10]:
    O pięknem kwieciu, w jakich rosną trawach;
    Ta powie; jest tu miejsce nad doliną,
    Na którem kwiaty w rozliczne kolory
    Kwitną posiane od Bogini Flory.
    55
    Więc wszystkie w zawód bieżąc, jedna drugą
    Popchnie w bok, by się wyprzedzić nie dała;
    Ta w miękką trawę upadnie jak długą,
    Ta już tym czasem kwiatków nazbierała.
    Z tych wieńce wijąc głowy sobie strojem[11],
    60
    O brylantowe korony nie stojem[12].
    Szczera wesołość, śmiech, żarty niewinne,
    Nikogo zgorszyć, owszem, cieszyć mogą;
    Prostoty naszej niech się uczą inne,
    Przystojnych zabaw z nami idą drogą.
    65
    Jedzenie, WodaTo co ma która, wybiera z koszyka,
    Jemy ser z chlebem i masło z jaszczyka[13].
    Po tem bankiecie chcący trunku zażyć,
    Spieszno biegniemy do naszej piwnicy,
    Którą nad winne więcej trzeba ważyć,
    70
    Czystej jak kryształ pod skałą krynicy:
    Z tej co dzień dzbanem pijąc nie ubywa,
    W pełni zostaje, nikt jej nie doliwa.
    Gdy już z południa słońce nie zbyt grzeje,
    Wychodzim z gęstych lasów na krzewiny;
    75
    Tam gdzie chłód miły od pagórków wieje
    Igramy[14] w babkę pomiędzy jedliny,
    Patrząc przez niskie krzaczki i jałowce,
    Czy dobrze nasze napasły się owce.
    Samym wieczorem zbliżając ku domu[15],
    80
    Zganiamy trzody społem do gromady;
    Poznają owce, co należy komu,
    Bierzemy swoje bez swaru[16], bez zwady:
    Żadna nie zbłądzi do cudzej owczarnie[17],
    Każda do swego sałaszu[18] się garnie.
    85
    My zaś pasterki do chaty chróścianej[19]
    Nad pałac cichszej spieszym na spoczynek;
    Jedzenie, Zdrowie, Pozycja społecznaMleka siadłego[20] na misce glinianej
    Podjadszy[21], nie śląc po mięso na rynek;
    Nie psują takie potrawy żołądka,
    90
    Dłużej my niż pan żyjem, niebożątka.

    Przypisy

    [1]

    od pewnej pasterki — tu w znaczeniu: przez pewną pasterkę (napisana). [przypis edytorski]

    [2]

    prawie — tu: poprawnie, prawidłowo. [przypis edytorski]

    [3]

    żeną (daw.) — wyganiają. [przypis edytorski]

    [4]

    lera — tu: lira. [przypis edytorski]

    [5]

    nie wiem co tęsknić — zdania eliptyczne; inaczej: nie wiem, co znaczy (co to jest) tęsknić. [przypis edytorski]

    [6]

    strzedz — dziś popr. forma ubezdźwięczniona: strzec. [przypis edytorski]

    [7]

    bieżyć (daw.) — iść, zmierzać w jakimś kierunku. [przypis edytorski]

    [8]

    szczesać — dziś popr.: sczesać; wyczesać, uczesać. [przypis edytorski]

    [9]

    zabawa (daw.) — zajęcie. [przypis edytorski]

    [10]

    dzień cały przeminie godzin — dzień cały przeminie jak godzina. [przypis edytorski]

    [11]

    głowy sobie strojem — dziś: głowy sobie stroimy. [przypis edytorski]

    [12]

    nie stać o coś — nie dbać o coś. [przypis edytorski]

    [13]

    jaszczyk — tu: skrzynka. [przypis edytorski]

    [14]

    igrać — bawić się. [przypis edytorski]

    [15]

    ku domu — dziś popr. forma C.lp: ku domowi. [przypis edytorski]

    [16]

    swar — kłótnia. [przypis edytorski]

    [17]

    do (…) owczarnie — dziś popr. forma D.lp r.ż.: do owczarni. [przypis edytorski]

    [18]

    sałasz — dziś popr.: szałas; daw. chatka pasterska. [przypis edytorski]

    [19]

    chróściany — dziś popr.: chruściany. [przypis edytorski]

    [20]

    mleko siadłe — dziś popr.: mleko zsiadłe; kwaśne mleko. [przypis edytorski]

    [21]

    podjadszy — dziś popr. forma imiesłowu przysł.: podjadłszy. [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Wspiera nas mniej niż 1% naszych czytelników :( Przekaż 1,5% swojego podatku na Wolne Lektury!

    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Wolne Lektury to biblioteka, która jest czynna 24 godziny na dobę i w dodatku można z niej korzystać bez wychodzenia z domu. No i można tam znaleźć mnóstwo klasycznych pozycji, również tych mniej oczywistych

    Barbara Klicka

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

    Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
    Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Nasi Przyjaciele pomagają nam stałymi, comiesięcznymi wpłatami. Jeśli będzie ich wystarczająco dużo, biblioteka będzie działać stabilnie, bez obaw o przyszłość. Kliknij i dorzuć się!

    W 2020 roku z biblioteki Wolne Lektury skorzystało za darmo blisko 12 milionów użytkowników, jednak wspiera nas na stałe tylko mniej niż 1% czytelników. Zmień to! Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.