Przypisy

efekty (lm) — tu: wypadki. [przypis redakcyjny]

efemerydy — jednodniówki, jętki. [przypis redakcyjny]

effecerunt (łac.) — wymogli. [przypis redakcyjny]

effectum (łac.) — skutek, owoc. [przypis redakcyjny]

effeminarunt (łac.) — wydelikaciły. [przypis redakcyjny]

effeminati illa diuturna pace, molles et imbelles facti (łac.) — rozpieszczeni owym długim pokojem, zniewieścieli i odwykli od wojny. [przypis redakcyjny]

Efialtes — ze swoim bratem Otusem, zwaliwszy Pelion i Ossę, górę na górę, wdzierali się po nich do nieba. Młody Apollo przebił go strzałą. Olbrzym ten ręce ma związane, lecz za ich poruszeniem ziemia drży cała. [przypis redakcyjny]

Egeus (…) Kiedy na szabli swojej znak poznał (…) którą przypiął do boku swojego Tezeusz (…) — Egeus, król ateński, żegnając się z Ajtrą, córką króla Trezenu, Pitteusa, z którą miał syna, podarował jej miecz, po którym kiedyś miał poznać syna. Tym synem był Tezeus. Gdy dorósł, wyprawiła go matka do Aten, gdzie go ze zdumieniem poznał po owym mieczu Egeus w chwili, gdy go macocha Medea, obawiając się podejrzanego jej młodzieńca, chciała zgładzić trucizną. [przypis redakcyjny]

egida (mit. gr.) — pancerz z koziej skóry, ozdobiony głową Meduzy, który Atena nosi na piersi. [przypis redakcyjny]

egipskie ptachy — Ptah, bóg starożytnego Egiptu, identyfikowany często z Ozyrysem; legendarny założyciel pierwszej dynastii faraonów. [Równocześnie jednak dawniej w języku polskim słowo ptach oznaczało ptaka, co zachowało się w gwarach, forma ta występuje także w ukraińskim i w białoruskim. Wydaje się, że Słowacki użył słowa ptach w tym właśnie znaczeniu]. [przypis redakcyjny]

ego saluto Dominationem Vestram (łac.) — Witam Waszmość Pana. [przypis redakcyjny]

ego te absolvo (łac.) — formuła, którą ksiądz kończy spowiedź: rozgrzeszam cię. [przypis redakcyjny]

egretka (z fr.) — kitka z piór albo drogich kamieni. [przypis redakcyjny]

egzacerbacja — rozjątrzenie. [przypis redakcyjny]

egzacerbować — jątrzyć. [przypis redakcyjny]

egzacerbować — rozjątrzać. [przypis redakcyjny]

egzageracja — przesada. [przypis redakcyjny]

egzageracji — przesady. [przypis redakcyjny]

egzakcja (z łac.) — pobieranie, np. podatków, z przymuszeniem. [przypis redakcyjny]

egzakcja (z łac.) — pobór podatków. [przypis redakcyjny]

egzekutor (z łac.) — wykonawca. [przypis redakcyjny]

egzekwie — nabożeństwo za umarłych. [przypis redakcyjny]

egzekwować (z łac.) — tu: stracić, zabić. [przypis redakcyjny]

egzenterować (z łac). — wyjmować wnętrzności. [przypis redakcyjny]

egzercerunki — ćwiczenia w robieniu bronią i w obrotach wojskowych. [przypis redakcyjny]

egzercytowani — ćwiczeni. [przypis redakcyjny]

egzorbitancja — nadużycie. [przypis redakcyjny]

egzorbitujący — wykraczający. [przypis redakcyjny]

egzorta — krótkie kazanie okolicznościowe. [przypis redakcyjny]

egzorta — przemowa moralizująca; tu przen.: pogróżki. [przypis redakcyjny]

egzorty — nauki duchowne. [przypis redakcyjny]

eh, bien (fr.) — no cóż. [przypis redakcyjny]

Einleitung zur Historiosophie — właściwie: Prolegomena zur Historiosophie, tj. Wstęp do filozofii historii. [przypis redakcyjny]

Ei sane non multum poterit obesse fortuna, qui sibi firmius in virtute, quam in casu, praesidium collocavit (łac.) — Zaprawdę niewiele fortuna zaszkodzić temu zdoła, kto silniejszą dla siebie obronę na cnocie niż na ślepym losie zasadził. (Cicero, Ad Herennium, IV, 19, 13). [przypis redakcyjny]

eiusdem (łac.) — tegoż. [przypis redakcyjny]

eiusdem sensus (łac.) — tegoż zdania. [przypis redakcyjny]

eiusdem spiritus (łac.) — tegoż ducha. [przypis redakcyjny]

eius saeculi (łac.) — owego wieku. [przypis redakcyjny]

Ej (…) buch pięścią — Miejsce widocznie przez kopistę zepsute. Prof. Brückner czyta: „Ejżeć, sipęknę cię,/ To odlew buch pięścią!”, gdzie pękać występuje w znaczeniu: bić, uderzyć (znane także w gwarze nadrabskiej), zaś si to dodatek, jak w si-bretkowie. [przypis redakcyjny]

ejekcjach — (po) wymiotach. [przypis redakcyjny]

Ej! ty na szybkim konia, gdzie pędzisz… — podobnie jak w Giaurze Byrona początek opowiadania: «Who thundering comes on blackest steed with slackened bit and hoof of speed». [przypis redakcyjny]

ekonomiach — dobrach. [przypis redakcyjny]

ekonomia (daw.) — tu: dobra królewskie stołowe (nie opłacające kwarty, lecz czynsz dzierżawny). [przypis redakcyjny]

ekonomia — dobra ziemskie, z których dochód przeznaczony był na osobiste potrzeby króla i dworu. [przypis redakcyjny]

ekonomia — tu: gospodarstwo. [przypis redakcyjny]

ekonomie — większe dobra królewskie, w których król miał swego rządcę (ekonomia Samborska). [przypis redakcyjny]

ekonomika — tu: gospodarność. [przypis redakcyjny]

ekonomistami — zarządcami. [przypis redakcyjny]

ekscepcją — wyjęcie, zwolnienie. [przypis redakcyjny]

ekscesantów — napastników. [przypis redakcyjny]

ekscesu — występku. [przypis redakcyjny]

ekscytować — niepokoić, naglić. [przypis redakcyjny]

eksekracja — zaklęcie. [przypis redakcyjny]

eksekracje (lm) — zaklęcia. [przypis redakcyjny]

ekshalacjami — wyziewami. [przypis redakcyjny]

ekskomuniki — klątwy, wyklęcia z kościoła. [przypis redakcyjny]

ekskuzja — wymówka, tłumaczenie się. [przypis redakcyjny]

ekskuzował go — usprawiedliwiał go. [przypis redakcyjny]

eks-obywatel — tu w znaczeniu: były właściciel ziemski. [przypis redakcyjny]

ekspediowany — tu: wykonany. [przypis redakcyjny]

ekspedycja — wyprawa. [przypis redakcyjny]

ekspedycji — ogłoszenia. [przypis redakcyjny]

ekspedycyja — odprawa. [przypis redakcyjny]

ekspedyjować — odprawić. [przypis redakcyjny]

ekspektatywa — nadzieja, przyszłość. [przypis redakcyjny]

ekspektatywa (starop.) — zapewnienie sobie urzędu po kim. [przypis redakcyjny]

ekspektatywa — wyglądanie, wyczekiwanie. [przypis redakcyjny]

ekspensą — ekspens, wydatki, rozchody. [przypis redakcyjny]

ekspensować (z łac.) — wydać, zużyć. [przypis redakcyjny]

ekspensy — [forma D. od rzecz. r.ż.: ekspensa] wydatków. [przypis redakcyjny]

eksperiencja — doświadczenie. [przypis redakcyjny]

eksperymentowali — doświadczali. [przypis redakcyjny]

eksperyment — próba, krok nieprzyjazny. [przypis redakcyjny]

ekspirować — kończyć się. [przypis redakcyjny]

ekspirować — skończyć się. [przypis redakcyjny]

eksplikować się — tłumaczyć się, uniewinniać. [przypis redakcyjny]

eksplikowali — wyjaśniali. [przypis redakcyjny]

eksponuje — wystawia, oddaje. [przypis redakcyjny]

ekspostulować — napierać. [przypis redakcyjny]

ekspostulować — wymawiać. [przypis redakcyjny]

eksprobrować — zarzucać. [przypis redakcyjny]

eks-profesor — minister Guizot. [przypis redakcyjny]

ekspulsją — [o] wyrzucenie. [przypis redakcyjny]

ekstinktor (z łac.) — przyrząd do gaszenia ognia. [przypis redakcyjny]

ekstorsja — wyciskanie, wymuszanie, zdzierstwo. [przypis redakcyjny]

ekstrakcja — wyciąg. [przypis redakcyjny]

ekstrakty — wyciągi, wypisy. [przypis redakcyjny]

ekstrakt (z łac.) — wyciąg, streszczenie, tu: treść, istota. [przypis redakcyjny]

ekstraordynaryjne — nadzwyczajne. [przypis redakcyjny]

ekstyrpacja — wyrwanie z korzeniami. [przypis redakcyjny]

ektoplazma (z gr.) — wydzielina z organizmu medium, z której formują się fantomy. [przypis redakcyjny]

Ekwipaż po angielsku — już w końcu panowania Augusta III coraz modniejsze stawały się angielskie karety, które sprowadzali przeważnie tylko magnaci. [przypis redakcyjny]

ekwipaż — zaopatrzenie wojskowe. [przypis redakcyjny]

ekwipować się — wyposażać w różne rzeczy. [przypis redakcyjny]

ekwitacja — umiejętność jazdy konnej. [przypis redakcyjny]

elaoethesium — izba łaziebna, w której goście kąpielowi nacierali się oliwą. [przypis redakcyjny]

El-Arish — miejscowość na granicy egipsko-palestyńskiej. [przypis redakcyjny]

elear — harcownik, żołnierz szukający pojedynku przed bitwą, ogólnie: junak. [przypis redakcyjny]

elear — junak. [przypis redakcyjny]

electionis (łac.) — elekcyjny. [przypis redakcyjny]