ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7572 przypisów.
Demeter (mit. gr.) — bogini urodzaju. [przypis edytorski]
Demeter (mit. gr.) — bogini urodzaju, rolnictwa i płodności, matka Persefony, żony Hadesa; greckie słowo mētēr oznacza matkę. [przypis edytorski]
Demeter (mit. gr.) — bogini urodzaju, rolnictwa i płodności, matka Persefony, żony Hadesa. [przypis edytorski]
Demeter (mit. gr.) — bogini urodzaju, rolnictwa i płodności. [przypis edytorski]
Demeter (mit. gr.) — bogini urodzaju, rolnictwa i płodności; w Rzymie jej odpowiednikiem była Ceres. [przypis edytorski]
Demeter (mit. gr.) — bogini urodzaju, rolnictwa i płodności; w Rzymie jej odpowiednikiem była Ceres. [przypis edytorski]
Demeter (mit. gr.) — bogini zbóż, pól uprawnych i rolnictwa, matka Persefony, żony Hadesa. [przypis edytorski]
Demeter (mit. gr.) — bogini zbóż, pól uprawnych i rolnictwa, siostra Zeusa. [przypis edytorski]
de methodo (łac.) — o sposobie. [przypis redakcyjny]
Demetrius Platończyk — być może osoba wzmiankowana przez Lukiana (O tym, by nie wierzyć łatwo oszczerstwu), żyjąca w Aleksandrii w czasach Ptolemeusza XII (I w. p.n.e.). [przypis edytorski]
Demetriusz Akajros — Δημήτριος Ἄκαιρος, król Damaszku, syn Antiocha VIII Aspendiosa (Gryposa) [Demetriusz III Filopator, władca państwa Seleucydów od ok. 95 do 88 p.n.e.]. [przypis tłumacza]
Demetriusz I Poliorketes (337–283 p.n.e.) — syn Antygona I Jednookiego, wybitny wódz macedoński, król Macedonii (294–286), pierwszy z dynastii Antygonidów; słynny z wielu zwycięstw, m.in. w 307 zdobył Ateny, witany jako oswobodziciel; w 305–304 prowadził oblężenie Rodos z użyciem nowych maszyn oblężniczych, zyskując przydomek Poliorketes (gr: oblegający miasta); w 285 pokonany przez Seleukosa, zmarł w niewoli. [przypis edytorski]
Demetriusz (…) rzekł (…) Herakleon Megaryjczyk, odpowiedział: (…) — Plutarch, O zamilknięciu wyroczni, 6. [przypis tłumacza]
Demetriusz z Faleronu (ok. 350–283 p.n.e.) — grecki mówca, mąż stanu i filozof, uczeń Arystotelesa i Teofrasta z Eresos; zwolennik Macedonii, w l. 317–307 p.n.e. rządził Atenami z nadania macedońskiego władcy Kassandra. [przypis edytorski]
Demetriusz z Faleronu (ok. 350–283 p.n.e.) — znakomity mówca, mąż stanu i filozof, przez pewien czas wielbiony przez Ateńczyków [w latach 317–307 p.n.e. rządził Atenami z nadania macedońskiego władcy Kassandra; red. WL]. [przypis tłumacza]
Dem Geiste der Finsterniss gewidmet — poświęcone duchowi ciemności. [przypis edytorski]
demimond (daw.) — półświatek. [przypis edytorski]
deminutivum — zdrobnienie, pomniejszenie. [przypis edytorski]
demi-place (fr.) — bilet ulgowy. [przypis edytorski]
demi-sec (fr.) — półwytrawne (o winie). [przypis edytorski]
demi-sezonik — płaszcz wiosenny. [przypis redakcyjny]
de missa ad mensam (łac.) — od mszy do stołu. [przypis edytorski]
Demiurgos — twórca świata. [przypis redakcyjny]
demiurg — w niektórych systemach religijnych a. filozoficznych twórca świata, który nie jest jednak tożsamy z najwyższym bogiem. Ponieważ demiurg nie jest ani wszechwiedzący, ani wszechmocny, a dokonany przez niego akt kreacji był aktem samowolnym, stworzony przez niego świat jest niedoskonały i pełen zła. [przypis edytorski]
demiurg — w niektórych systemach religijnych twórca świata, który nie jest jednak tożsamy z najwyższym bogiem. Ponieważ demiurg nie jest ani wszechwiedzący, ani wszechmocny, a akt kreacji był aktem samowolnym, stworzony przez niego świat jest niedoskonały i pełen zła. [przypis edytorski]
demiurg — w niektórych systemach religijnych twórca świata, który nie jest jednak tożsamy z najwyższym bogiem. Ponieważ demiurg nie jest ani wszechwiedzący, ani wszechmocny a dokonany przez niego akt kreacji był aktem samowolnym, stworzony przez niego świat jest niedoskonały i pełen zła. [przypis edytorski]
demiurg — w niektórych systemach religijnych twórca świata, który nie jest jednak tożsamy z najwyższym bogiem. Ponieważ demiurg nie jest ani wszechwiedzący, ani wszechmocny, a dokonany przez niego akt kreacji był aktem samowolnym, stworzony przez niego świat jest niedoskonały i pełen zła. [przypis edytorski]
demiurg (z gr.) — twórca, boski budowniczy świata. [przypis edytorski]
demiurg (z gr.) — w niektórych systemach filozoficzno-religijnych: stwórca świata materialnego, który nie jest jednak tożsamy z najwyższym bogiem; postać demiurga pełniła ważną rolę w gnostycyzmie, hermetyzmie i tradycji ezoterycznej. [przypis edytorski]
demi-vièrge (fr.) — pół-dziewica. [przypis edytorski]
demi-vierge (fr.) — półdziewica, młoda kobieta, nie utrzymująca stosunków seksualnych z mężczyznami, ale nie dbająca o pozory, o tzw. reputację. [przypis edytorski]
Democratic Vistas — Democratic Vistas, jeden rozdział z prozaicznych pism Walta Whitmana, poety północnoamerykańskiego, wydanych pod zbiorowym tytułem Specimen days and collect. Stanowi on ciekawy komentarz do twórczości Whitmana, w którym kreśli on ideał demokratycznej przyszłości Stanów Zjednoczonych. [red. WL]. [przypis edytorski]
Democriti (…) velox (łac.) — „Raz bydełko Demokryta/ Wlazło mu w szkodę do żyta,/ Gdy duch w niebo wzlatał śmiało,/ Niepomny zgoła na ciało” (Horatius, Epistulae, I, 12, 12; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Democritum (…) ipse — Lucretius, De rerum natura, III, 1052. [przypis tłumacza]
de Modis significandi — Książka Jana de Garlandia, dzieło barbarzyńskiej scholastyki. [przypis tłumacza]
de modis significandi non erat scientia (łac.) — [księga] o rodzajach znaczących nie była wiedzą. [przypis edytorski]
de modo consultationis (łac.) — o sposobie obrad. [przypis redakcyjny]
Demogorgon (mit. gr.) — mitologiczny byt, opisany przez Boccaccia (1313–1375) jako ojciec wszystkich bogów, mający jednak cechy podobne do księcia ciemności. [przypis edytorski]
Demogorgon — nie tyle sam wyraz, jak raczej pojęcie jest utworem fantazji Shelleya. Podług Teodocjona był to starzec przebywający we wnętrznościach ziemi. Zrodził on Parki, Niebo, Ereb itp. W naszym dramacie jest on wyrocznym synem Zeusa, spełniającym w imię Przeznaczenia rolę mściciela względem ojca swego, a dodatnią jego rolą jest podniesienie Prometeusza, również pod powagą Przeznaczenia. [przypis tłumacza]
demoiselle (fr.) — panna. [przypis edytorski]
demokracją i arystokracją — dziś popr. forma B. lp: demokrację i arystokrację. [przypis edytorski]
Demokracja przemysłowa — tyt. oryg. Industrial Democracy, 1897. [przypis edytorski]
Demokryt a. Demokryt z Abdery (ok. 460–ok. 370 p.n.e.) — starogrecki filozof. [przypis edytorski]
Demokryta zjadły wszy — Epiktet porównywał ludzi ze zwierzętami, pochlebców, donosicieli, zdrajców zwał wężami, robakami, wszami. [przypis tłumacza]
Demokryt i Arystoteles w całym ciele — Plutarch, O mniemaniach filozofów (De placitis philosophorum), IV, 5. [przypis tłumacza]
Demokryt powiadał, iż bogowie i zwierzęta (…) — Plutarch, O mniemaniach filozofów, IV, 10. [przypis tłumacza]
Demokryt, wódz Etolczyków (…) przebił się mieczem — Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XXXVII, 46. [przypis tłumacza]
Demokryt z Abdery (ok. 460–ok. 370 p.n.e.) — filozof grecki, jako pierwszy wprowadził hipotezę istnienia atomów. [przypis edytorski]
Demokryt z Abdery (ok. 460–ok. 370 p.n.e.) — filozof grecki, najwszechstronniejszy uczony starożytny przed Arystotelesem, autor kilkudziesięciu dzieł z różnych dziedzin, współtwórca (razem ze swoim nauczycielem Leukipposem) pierwszej atomistycznej teorii budowy świata. [przypis edytorski]
Demokryt z Abdery (ok. 460 p.n.e.–ok. 370 p.n.e.) — filozof grecki, jako pierwszy wprowadził hipotezę istnienia atomów. [przypis edytorski]
Demokryt, zjadłszy przy stole figi, które smakowały miodem (…) — Plutarch, Zagadnienia biesiadne, I, 10; wg innego odczytania Demokryt jadł nie figi, lecz ogórka. [przypis edytorski]
Demomeles — krewniak mówcy; w czasie procesu z opiekunami wniósł Demostenes przeciw niemu skargę o pobicie do Rady na Areopagu. [przypis tłumacza]
demon Maxwella — eksperyment myślowy Jamesa Clerka Maxwella (1831–1879), szkockiego matematyka i fizyka. Polegał na wyobrażeniu sobie istoty zdolnej manipulować cząstkami i przepuszczającej szybsze spośród nich do jednej połowy naczynia z gazem, a wolniejsze do drugiej. Takie działanie pozornie przeczy drugiej zasadzie termodynamiki. Paradoks da się rozwiązać stwierdzeniem, że sam pomiar prędkości cząstek wymaga wydatkowania energii. [przypis edytorski]
demonolatria (z łac.) — kult demonów. [przypis redakcyjny]
demonstracja — tu: pokaz. [przypis edytorski]
Demon — wiersz Puszkina z 1823. [przypis edytorski]
Demon — wiersz Puszkina z 1823; tytułowa postać sączy w duszę narratora zwątpienie i negację. [przypis edytorski]
demony — tu ogólnie: bóstwa. [przypis edytorski]
Demon ziemi — sztuka Benjamina Franklina Wedekinda z 1895 roku. [przypis edytorski]
demon — zły duch, wrogi człowiekowi. [przypis edytorski]
demoral. — tu: demoralizują. [przypis edytorski]
De moribus in mensa servandis — przepisy zachowania się przy stole ułożone w formie eleganckich wierszy. [przypis tłumacza]
de morte prologus (łac.) — wstęp o śmierci. [przypis edytorski]
de mortuis nihil nisi verum (łac.) — o zmarłych nic, tylko prawdę. [przypis edytorski]
demos, dziś częściej: dem — jednostka administracyjna staroż. państwa ateńskiego, odpowiednik gminy. [przypis edytorski]
demos (gr.) — lud, ogół pełnoprawnych obywateli. [przypis edytorski]
demos (gr.) — lud. [przypis edytorski]
Demosten a. Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk, patriota ateński, przeciwny dominacji Filipa Macedońskiego, a potem jego syna Aleksandra, nad państwami-miastami greckimi. Wypowiedź Adama dotyczy opowieści przytaczanej przez Plutarcha, według której Demostenes dał się kiedyś przekupić wysłannikom Aleksandra Macedońskiego i zrezygnował z zagrzewania rodaków do walki przeciw wielkiemu wodzowi, tłumacząc się bólem gardła. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk, patriota ateński, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki, przeciwnik dominacji dynastii macedońskiej. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki, przeciwnik macedońskiej dominacji w świecie greckim, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki); uczestnik bitwy pod Cheroneą (338 p.n.e.), zakończonej klęską, w wyniku której prawie cała Grecja została podporządkowana Macedonii. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — polityk i mówca grecki. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca ateński, przywódca partii demokratycznej, obrońca niepodległości Grecji przed panowaniem macedońskim. [przypis redakcyjny]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca grecki, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). Wg Plutarcha za młodu mówił niewyraźnie i miał wadę wymowy, czego pozbył się, ćwicząc recytację z kamykami w ustach. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322) — polityk i mówca grecki. [przypis edytorski]
Demostenes (ok. 385–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi. [przypis edytorski]
deńszczyk (ros. денщик) — w carskim wojsku: ordynans, żołnierz przydzielony do obsługi oficera. [przypis edytorski]
denar a. zuz (hebr.) — srebrna moneta rzymska bita od III w. p.n.e.; jej ciężar i zawartość srebra zmieniały się. Z czasem określenie denar zaczęto używać jako uniwersalne i oznaczało monetę, niekoniecznie srebrną. [przypis edytorski]
denar (daw.) — żelazny trójnóg używany jako podstawka pod kocioł a. garnek. [przypis edytorski]
denarek (zdr., daw.) — żelazny trójnóg używany jako podstawka pod kocioł a. garnek. [przypis edytorski]
denar — najdrobniejsza moneta w czasach Jagiellonów. [przypis edytorski]
denar — Najmniejszą monetą za Kazimierza Jagiellończyka był denar, którego 18 sztuk na grosz czeski. [przypis autorski]
denar — srebrna moneta rzymska bita od III w. p.n.e.; w oryginale: doit, tj. drobna moneta holenderska, przen.: marny grosz. [przypis edytorski]
denar — w XVI w. najdrobniejsza moneta polska, warta 1/10 grosza lub mniej. [przypis edytorski]
de natura rerum (łac.) — dosł.: o naturze rzeczy; także tytuł filozoficznego traktatu napisanego wierszem w I w. p.n.e. przez Lukrecjusza. [przypis edytorski]
de natura rerum (łac.) — o naturze rzeczy. [przypis tłumacza]
denaturowany — skażony. [przypis edytorski]
de n' avoir pas voulu donner par escrit a l' Envoyé de l' Empereur… — Franciszkowi hr. Kinsky'emu. [przypis autorski]
Dendera — miasto na lewym brzegu Nilu, słynne z jednego z najlepiej zachowanych egipskich kompleksów świątynnych, z główną świątynią poświęconą bogini Hathor. [przypis edytorski]
den Dimitri von Schiller (niem.) — Dymitra [pióra] Schillera; Dymitr, Demetrius, nieukończona sztuka Friedricha Schillera, niemieckiego poety i dramaturga. [przypis edytorski]
dendryt — tu: występujący na powierzchni skał osad z krystalicznych minerałów mający kształt rozgałęzionej roślinności, krzaczków, mchów itp. [przypis edytorski]
de necessitate (łąc.) — koniecznie. [przypis redakcyjny]
de necessitate (łac.) — koniecznie. [przypis redakcyjny]
de necessitate (łac.) — z konieczności. [przypis redakcyjny]
denega (reg.) — wzburzone morze. [przypis edytorski]
denegare (łac.) — odmówić. [przypis redakcyjny]
