Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 428 przypisów.

mare tenebrarum (łac.) — morze ciemności; mit. gr. i rzym. morze okalające zamieszkałe lądy, za którym miały się znajdować krańce świata. [przypis edytorski]

mare tenebrarum (łac.) — morze ciemności, morze mroków; przen.: nieznany bezmiar. [przypis edytorski]

mare tenebrarum (łac.) — morze ciemności [przypis edytorski]

mare tenebrarum (łac.) — morze mroków. [przypis edytorski]

mare tenebrarum (łac.) — morze niejasności. [przypis edytorski]

mare viriditatis (łac.) — morze zieloności; morze świeżości. [przypis edytorski]

marter (z łac.) — świadek, męczennik. [przypis redakcyjny]

Martii (łac.) — marca. [przypis redakcyjny]

Martis arenam (łac.) — Marsowe pole. [przypis redakcyjny]

masculini generis (łac.) — rodzaju męskiego. [przypis edytorski]

massam (łac.) — masę, ogół. [przypis redakcyjny]

mastykować (z łac.) — żuć, przen.: rozważać. „To gdy zmastykuje” (Wiśniowiecki u Twardowskiego: Wojna domowa, I, 26). Pasek użył jednak słowa gwarowego mastykować: maścić (od mastyka: tłustość, smarowidło); jeszcze dziś można słyszeć: „A to mu wymaścił!”. „Tym bardziej mastykuje” znaczy więc: tym bardziej maści, mówi rzeczy dla ucha nieprzyjemne. [przypis redakcyjny]

Mater Dolorosa (łac.) — Matka Bolejąca; w dziełach plastycznych i muzycznych: przedstawienie Marii jako matki cierpiącej po ukrzyżowaniu Jezusa. [przypis edytorski]

Mater Gloriosa (łac.) — matka pełna chwały, tu określenie Maryi. [przypis edytorski]

materia prima (łac., filoz.) — dosł.: materia pierwsza, pierwotna; podstawowy budulec świata; pojęcie z filoz. Arystotelesa oraz z alchemii. [przypis edytorski]

materias consultationis (łac.) — przedmioty narad. [przypis redakcyjny]

mater triumphalis (łac.) — matka triumfalna. [przypis edytorski]

matricida (łac.) — matkobójca. [przypis edytorski]

matrimonii (łac.) — obrońców małżeństwa. [przypis redakcyjny]

matrimonium (łac.) — małżeństwo. [przypis edytorski]

Matrix Admirabilis (łac.) — macierz przedziwna. [przypis edytorski]

matrona (łac.) — małżonka, gospodyni domu; dziś: starsza, przeważnie zamężna kobieta, ciesząca się poważaniem. [przypis edytorski]

matrona (łac.) — żona, gospodyni domu; dziś: starsza, przeważnie zamężna kobieta, ciesząca się poważaniem. [przypis edytorski]

matrona stolata (łac.) — dostojna mężatka. [przypis edytorski]

Mavortia signa rubescunt, Floribus et subitis animantur frondibus hastae (łac.) — czerwienieją znaki Marsowe: kwiatami i gałęziami niespodziewanymi ożywiają się włócznie. [przypis redakcyjny]

maxima, cum charitate et minima sanguinis profusione (łac.) — z jak największym miłosierdziem i jak najmniejszym rozlewem krwi. [przypis edytorski]

maxima debetur pueris reverentia (łac.) — dziecku należy się najwyższe poszanowanie, tu: ochrona moralna przed zgorszeniem (cytat z rzym. poety Juwenalisa, Satyry XIV 47). [przypis edytorski]

maximum (…) laudare (łac.) — „To jest największy królewski przywilej,/ że lud zmuszony jest nie tylko cierpieć/ Działalność jego, ale zawsze sławić” (Seneca [Minor], Thyestes, II, 1, 30; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

maximum solatium est vacare culpa (łac.) — największa pociecha nie poczuwać się do winy (Cicero, Ad familiares, 7, 5). [przypis redakcyjny]

mężobójczy (daw., z łac. vir: mąż, obywatel, człowiek) — zabójczy; por. mężobójstwo: zabójstwo. [przypis edytorski]

mea culpa, Deus (łac.) — moja wina, Boże. [przypis edytorski]

Mea culpa! (łac.) — Moja wina! [przypis edytorski]

mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa (łac.) — moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina (formuła modlitewna podczas mszy katolickiej w rycie rzymskim wyrażająca żal za grzechy). [przypis edytorski]

mea culpa, mea maxima culpa (łac.) — moja wina, moja bardzo wielka wina. [przypis edytorski]

mea culpa! mea maxima culpa! (łac.) — moja wina, moja bardzo wielka wina. [przypis edytorski]

Mea culpa, mea maxima culpa (łac.) — moja wina, moja bardzo wielka wina. [przypis edytorski]

mea culpa, mea maxima (łac.) — moja wielka, moja bardzo wielka [wina]. [przypis redakcyjny]

media, lm. od medium (łac.) — osoby poddane działaniu hipnotyzera. [przypis redakcyjny]

mediator (z łac.) — pośrednik. [przypis redakcyjny]

Medice, cura te ipsum (łac., przysł.) — Lekarzu, lecz się sam. [przypis edytorski]

Medio tu tutissimus ibis (łac.) — idź najbezpieczniej: środkiem. [przypis edytorski]

mediować (z łac.) — pośredniczyć, godzić. [przypis redakcyjny]

meditatio generis futuri (łac.) — rozmyślanie nad przyszłym gatunkiem. [przypis edytorski]

medium eruendae veritatis (łac.) — środek wydobywający prawdę. [przypis edytorski]

medytacja (przestarz., z łac.) — myślenie, namyślanie się. [przypis edytorski]

medytować (przestarz., z łac.) — myśleć, rozmyślać. [przypis edytorski]

mefityczny (z łac. mephiticus) — duszący, cuchnący. [przypis edytorski]

mehercle a. mehercule (łac.) — na Herkulesa! [przypis edytorski]

mehercule (łac.) — na Herkulesa! [przypis edytorski]

me inscio (łac.) — bez mej wiedzy. [przypis redakcyjny]

melancholia progressiva (łac.) — termin psychiatryczny na oznaczenie pogłębiającego się stanu chorobliwego przygnębienia. [przypis redakcyjny]

Meliorem, meliorem elegit (łac.) — wybrał lepszą, lepszą [część]. [przypis redakcyjny]

meliorem partem elegit (łac.) — wybrał lepszą część. [przypis redakcyjny]

melius in semente, quam in segete bella exscindere (łac.) — łatwiej w zarodku niż w dojrzałości wojny tłumić. [przypis redakcyjny]

melius (łac.) — lepszy. [przypis edytorski]

Melius non incipient (łac.) — Seneca Epist. 72; cyt. u Mont III 10. „Lepiej, by nie zaczynali”. [przypis tłumacza]

melius (…) praeveniri (łac.) — lepiej uprzedzić, niż być uprzedzonym. [przypis redakcyjny]

membra putrida (łac.) — chore, zgniłe kończyny. [przypis edytorski]

memento animarum Constantiae et Joseph (łac.) — wspomnij dusze Konstancji i Józefa. [przypis edytorski]

memento (łac., dosł.: pamiętaj) — tu użyte żartobliwie dla określenia napiwku. [przypis redakcyjny]

memento (łac.) — dosł.: pamiętaj; tu: znak przypomnienia. [przypis edytorski]

memento (łac.) — ostrzeżenie, przestroga. [przypis edytorski]

memento mo… moralitatem (łac.) — urwana sentencja „memento mori” (pamiętaj o śmierci) i przekształcona na: „pamiętaj o moralności”. [przypis edytorski]

memento mori (łac.) — pamiętaj na śmierć, [dziś: pamiętaj o śmierci]. [przypis redakcyjny]

memento vivere (łac.) — pamiętaj, aby żyć. [przypis edytorski]

memento vivere (łac.) — pamiętaj o życiu. [przypis edytorski]

Memento vivere (łac.) — pamiętaj, że żyjesz (odwrócenie maksymy Memento mori, tj. pamiętaj, że umrzesz. [przypis edytorski]

memento (z łac.) — przypomnienie; tu mowa o formule „z prochu powstałeś, w proch się obrócisz”. [przypis edytorski]

memento (z łac.) — tu: nawiązanie do sentencji memento mori (łac.): pamiętaj o śmierci. [przypis edytorski]

Memineris (…) exeamus (łac.) — „Pamiętaj, że największe boleści kończą się śmiercią, małe miewają przerwy i wytchnienia, średnie są te, nad którymi panujemy; zatem możemy je ścierpieć, póki są znośne: jeżeli nie, to możemy, gdy nas już życie nie nęci, opuścić je jak teatr, każdej chwili” (Cicero, De finibus bonorum et malorum, I, 15; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

memorandum facinus (łac.) — dzieło godne pamięci. [przypis redakcyjny]

memor es (łac.) — pamiętasz. [przypis redakcyjny]

memoria actionum nostrarum bene a nobis gestarum (łac.) — pamięć cnotliwych czynów naszych. [przypis redakcyjny]

memoria fragilis est (łac.) — pamięć jest krucha. [przypis edytorski]

Memoria hospitis unius diei praetereuntis (łac.) — Mdr 5, 15: „Pamięć przechodnia o jednym dniu przemijającym”. [przypis tłumacza]

memoriam ipsam cum voce perdidissemus, si tam in nostra potestate esset oblivisci, quam tacere (łac.) — stracilibyśmy byli pamięć wraz z głosem, gdyby w mocy naszej było tak zapomnieć, jak milczeć. [przypis redakcyjny]

mensa (łac.) — stół; tu: stół stanowiący główną część ołtarza. [przypis edytorski]

mensa (z łac.) — stół ofiarny, ołtarz. [przypis edytorski]

mensa (z łac.) — tu: stół. [przypis edytorski]

mens divinior (łac.) — duch natchniony; tu: mowa o Towiańskim. [przypis redakcyjny]

menses (łac.) — menstruacja. [przypis edytorski]

mens (…) humari (łac.) — dusza i sława nie zstępują do grobu. [przypis redakcyjny]

Mens (…) inanes (łac.) — „Duch nieugięty, choć łzy płyną marne” (Vergilius, Aeneida, IV, 449; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

mens (łac.) — myśl. [przypis redakcyjny]

mens, mentis (łac.) — rozum; tu B. lp mentem. [przypis edytorski]

mens, mentis (łac.) — rozum, tu B. lp mentem. [przypis redakcyjny]

mens, mentis (łac.) — umysł, rozsądek; zdrowie psychiczne, tu B. lp mentem. [przypis redakcyjny]

mens sana in corpore sano (łac.) — w zdrowym ciele zdrowy duch. [przypis edytorski]

mens sana in corpore sano (łac.) — w zdrowym ciele zdrowy duch. [przypis edytorski]