Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116699 przypisów.
fiant pilulae, et pereat mundus (łac.) — zrób pigułki, choćby zginął świat. Forma fiant (zrób, wykonaj; dosł.: niech będzie zrobione) była używana w farmacji na wystawianych po łacinie receptach. [przypis edytorski]
fiaschi (wł.) — butelki. [przypis edytorski]
fiasco (wł.) — butelka. [przypis edytorski]
fiasco (wł.) — fiasko, niepowodzenie, nieudanie się czegoś. [przypis edytorski]
fiasco (wł.) — klapa, fiasko. [przypis edytorski]
fiasko — niepowodzenie. [przypis edytorski]
fiasko (z wł. fiasco) — nieudanie się czegoś, niepowodzenie. [przypis edytorski]
fiat iustitia, et pereat mundus (łac.) — niech stanie się sprawiedliwość, choćby zginął świat. [przypis edytorski]
fiat (łac.) — dosł.: niech się stanie; tu w nawiązaniu do wyrażenia z łac. wersji modlitwy chrześcijańskiej: Fiat voluntas Tua (bądź wola Twoja), w znaczeniu: „wola”. [przypis edytorski]
fiat (łac.) — niech się stanie. [przypis edytorski]
fiat lux (łac.) — niech się stanie światło. [przypis edytorski]
Fiat lux (łac.) — Niech się stanie światło. [przypis edytorski]
fiat lux (łac.) — niech stanie się światło. [przypis edytorski]
fiat! pereat! (łac.) — niech się stanie! niech zginie! [przypis edytorski]
fiat vita, cui vita (łac.) — niech się stanie życie, komu życie (w domyśle: jest pisane, jest przewidziane); trawestacja słów z Biblii, z Księgi Rodzaju, fiat lux: niech się stanie światło. [przypis edytorski]
Fiat voluntas Tua! (łac.) — bądź wola Twoja. [przypis edytorski]
Fiat voluntas tua (łac.) — bądź wola Twoja. [przypis edytorski]
fiaty — łac. fiat oznacza „niech się stanie”; słowo to może odsyłać do ewangelicznej sceny Zwiastowania i pojawia się w Łk 1,38. [przypis edytorski]
fibra (daw., z łac.) — włókno. [przypis edytorski]
fibr a. fibra (z łac., daw.) — włókno mięśniowe lub nerwowe. [przypis edytorski]
fibra (z łac.) — nerw (dosł. włókno). [przypis edytorski]
fibry (daw.) — włókna, nerwy. [przypis edytorski]
fibry (daw., z łac.) — włókna, nerwy. [przypis edytorski]
fibry — włókna. [przypis edytorski]
fibry (z fr.) — struny; nerwy (włókna nerwowe). [przypis edytorski]
fibry (z łac.) — włókna. [przypis edytorski]
fibula (łac.) — przypominająca agrafkę sprzączka do spinania szat. [przypis edytorski]
fibula — przypominająca agrafkę sprzączka do spinania szat. [przypis edytorski]
Fichel a. Pikol — dowódca wojsk Abimeleka (Rdz 21,22). [przypis edytorski]
fiche-moi la paix (fr.) — zostaw mnie w spokoju. [przypis edytorski]
Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — filozof niemiecki, obok Hegla i Schellinga jeden z najważniejszych przedstawicieli idealizmu niemieckiego. Zredukował filozofię do problematyki moralnej. Krytyczny następca myśli Kanta, twórca teorii wiedzy oraz nowego typu idealizmu subiektywnego, tzw. filozofii czynu. [przypis edytorski]
Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — filozof niemiecki, obok Hegla i Schellinga jeden z najważniejszych przedstawicieli idealizmu niemieckiego; zajmował się przede wszystkim problematyką moralną; krytyczny następca myśli Kanta, twórca teorii wiedzy oraz nowego typu idealizmu subiektywnego, tzw. filozofii czynu. [przypis edytorski]
Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — filozof niemiecki, obok Hegla i Schellinga jeden z najważniejszych przedstawicieli idealizmu niemieckiego. [przypis edytorski]
Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — filozof niemiecki, obok Hegla i Schellinga jeden z najważniejszych przedstawicieli idealizmu niemieckiego. Zredukował filozofię do problematyki moralnej. [przypis edytorski]
Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — jeden z najważniejszych przedstawicieli idealizmu niemieckiego; zredukował filozofię do problematyki moralnej. [przypis edytorski]
Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — niem. filozof idealistyczny, krytyczny następca myśli Kanta, twórca teorii wiedzy oraz nowego typu idealizmu subiektywnego, tzw. filozofii czynu. [przypis edytorski]
Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — niemiecki filozof idealistyczny, krytyczny następca myśli Kanta, twórca teorii wiedzy oraz nowego typu idealizmu subiektywnego, tzw. filozofii czynu. [przypis edytorski]
Fichte, Johann Gottlieb (1762–1814) — niemiecki filozof, przedstawiciel klasycznego idealizmu. [przypis edytorski]
Fichte, Kant, Schiler — niemieccy filozofowie, przedstawiciele nurtu określanego mianem klasycznego idealizmu. [przypis edytorski]
Ficht, Johann Gottlieb (1762–1814) — filozof niem., obok Hegla i Schellinga jeden z najważniejszych przedstawicieli idealizmu niemieckiego; zajmował się przede wszystkim problematyką moralną; krytyczny następca myśli Kanta, twórca teorii wiedzy oraz nowego typu idealizmu subiektywnego, tzw. filozofii czynu. [przypis edytorski]
Fick, Franz Ludwig (1813–1858) — niem. anatom; badał mechanizmy rozwoju kości, szczególnie czaszki. [przypis edytorski]
ficte (łac. forma B.) — zmyślenie, udawanie. [przypis edytorski]
fideikomis (z łac. fidei comissum: powierzone w zaufaniu) — rodzaj zapisu testamentowego polegający na nieformalnym poleceniu przez spadkodawcę, by spadkobiorca przekazał część spadku osobie trzeciej. [przypis edytorski]
Fidelio — dwuaktowa opera z muzyką Ludwiga van Beethovena. [przypis edytorski]
Fideny (Fidenae) — miasto na końcu doliny Tybru, między Rzymem i Veii. [przypis edytorski]
Fidiasz (490–420 p.n.e.) — jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy greckich okresu klasycznego. [przypis edytorski]
Fidiasz (490–430 p.n.e.) — najwybitniejszy rzeźbiarz grecki okresu klasycznego; autor m.in. posągów Ateny Promachos i Ateny Partenos na ateńskim Akropolu oraz posągu Zeusa w Olimpii, zaliczanego do siedmiu cudów świata starożytnego. [przypis edytorski]
Fidiasz (500– ok. 430 p.n.e.) — rzeźbiarz grecki, autor monumentalnych posągów Ateny Promachos na ateńskim Akropolu i oraz Zeusa w Olimpii, wykonanego ze złota, kości słoniowej i szlachetnych gatunków drewna, zaliczanego do siedmiu cudów świata starożytnego. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490–430 p.n.e.) — rzeźbiarz grecki, uważany za najwybitniejszego przedstawiciela greckiej rzeźby starożytnej okresu klasycznego. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490–ok.430 p.n.e.) — jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy starożytnej Grecji. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490–ok. 430 p.n.e.) — najwybitniejszy rzeźbiarz grecki okresu klasycznego; autor m.in. posągów Ateny Promachos i Ateny Partenos na ateńskim Akropolu oraz posągu Zeusa w Olimpii, zaliczanego do siedmiu cudów świata starożytnego. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490–ok. 430 p.n.e.) — najwybitniejszy rzeźbiarz grecki okresu klasycznego; autor m.in. posągów Ateny Promachos i Ateny Partenos na ateńskim Akropolu oraz posągu Zeusa w Olimpii, zaliczanego do siedmiu cudów świata staroż. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490–ok. 430 p.n.e.) — najwybitniejszy rzeźbiarz grecki okresu klasycznego. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490–ok. 430 p.n.e.) — rzeźbiarz grecki. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490–ok. 440 p.n.e.) — najwybitniejszy rzeźbiarz grecki okresu klasycznego; autor m.in. posągów Ateny Promachos i Ateny Partenos na ateńskim Akropolu oraz posągu Zeusa w Olimpii, zaliczanego do siedmiu cudów świata starożytnego. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490 p.n.e. – 430 p.n.e.) — wybitny rzeźbiarz grecki. [przypis edytorski]
Fidiasz (ok. 490 p.n.e.–ok. 430 p.n.e.) — rzeźbiarz grecki z okresu klasycznego. [przypis edytorski]
Fidiasz, rzeźbiąc swą Minerwę — grecki rzeźbiarz Fidiasz (ok. 490 – ok. 430 p.n.e.) wykonał słynną rzeźbę Ateny Partenos (dziewicy), stanowiącą główny posąg kultowy świątyni Partenon na ateńskim Akropolu. Boginię Atenę, patronkę mądrości, rzemiosła i sztuki, utożsamiano z rzymską Minerwą. [przypis edytorski]
Fidiasz (V w p.n.e.) — jeden z najsłynniejszych rzeźbiarzy greckich. [przypis edytorski]
Fidiasz wobec Aspazji — Fidiasz (490–430 p.n.e.): najwybitniejszy rzeźbiarz grecki okresu klasycznego; autor m.in. posągów Ateny Promachos i Ateny Partenos na ateńskim Akropolu oraz posągu Zeusa w Olimpii, zaliczanego do siedmiu cudów świata starożytnego; Aspazja z Miletu (ok. 470–ok. 400 p.n.e): wpływowa kochanka (później zapewne żona) ateńskiego przywódcy Peryklesa; słynęła z urody, wykształcenia i inteligencji, jej dom stanowił intelektualne centrum Aten, gdzie spotykali się najznakomitsi pisarze i myśliciele. [przypis edytorski]
fidibus — złożony kawałek papieru, niekiedy nawoskowany, służący do zapalania fajki. [przypis edytorski]
Fidler, Edmund (1909–1999) — polski aktor teatralny. [przypis edytorski]
fi donc! c'est mauvais genre (fr.) — ależ, to w złym guście. [przypis edytorski]
fi donc (fr.) — a to dopiero. [przypis edytorski]
Fi donc (fr.) — brzydko, nieładnie. [przypis edytorski]
fi donc (fr.) — też coś (wyrażenie nagany). [przypis edytorski]
Fi donc, Monsieur Szarmancki (fr.) — brzydko, panie Szarmancki. [przypis edytorski]
fidrygałki (pot.) — drobnostki, błahostki. [przypis edytorski]
fidryganse (daw., gw.) — mizdrzenie się, zaloty; podrygi, łamańce. [przypis edytorski]
fidybus — kilkakrotnie złożony kawałek papieru, stosowany do zapalania fajki. [przypis edytorski]
fidybus — skrawek papieru do zapalania fajki, kilkakrotnie złożony wzdłuż, żeby dłużej płonął. [przypis edytorski]
fidybus — wiele razy złożony kawałek papieru, używany do zapalania fajki. [przypis edytorski]
Fiedler, Arkady (1894–1985) — podróżnik, reportażysta i prozaik, autor książek Ryby śpiewają w Ukajali, Kanada pachnąca żywicą oraz Dywizjon 303. [przypis edytorski]
Fielding, Henry (1707–1754) — angielski pisarz i dramaturg, autor powieści przygodowej Tom Jones. [przypis edytorski]
Field Place — rodzinny dom Shelleya, położony niedaleko miasta Horsham w hrabstwie West Sussex na południu Anglii. [przypis edytorski]
Fiesole — miasteczko niedaleko Florencji, w którym znajdują się m.in. pozostałości murów etruskich z IV w. p.n.e. oraz teatru rzymskiego z I w. p.n.e. [przypis edytorski]
Fiesole — miasteczko we Włoszech, ok. 8 km od Florencji, położone na malowniczych wzgórzach. [przypis edytorski]
fiesta (hiszp.) — święto. [przypis edytorski]
Fifth Avenue (pol.: Piąta Aleja) — główna ulica centrum nowojorskiego Manhattanu, jedna z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych ulic handlowych świata. [przypis edytorski]
Fifth Avenue (pol.: Piąta Aleja) — główna ulica centrum nowojorskiego Manhattanu, jedna z najpopularniejszych i najbardziej rozpoznawalnych ulic handlowych świata. [przypis edytorski]
Fifty years hence (…) ebb-tide (ang.) — Pięćdziesiąt lat stąd inni zobaczą je, jak przecinają słońce o pół godziny nad horyzontem; / O sto lat stąd, a może wiele setek lat stąd, inni je zobaczą; / Będą się cieszyć zachodem słońca, wlewaniem się fali przypływu i rzucaniem w tył do morza fali odpływu. [przypis edytorski]
Figaro — obdarzony błyskotliwą inteligencją, energiczny i sprytny służący; bohater trzech sztuk Pierre'a Beaumarchais (1732–1799): Cyrulik sewilski, Wesele Figara i Występna matka, spopularyzowanych przez opery Gioacchino Rossiniego Cyrulik sewilski i Wolfganga Amadeusa Mozarta Wesele Figara; Figaro, lokaj hrabiego Almavivy, stał się wyrazicielem ducha epoki. [przypis edytorski]
Figaro — obdarzony błyskotliwą inteligencją, energiczny i sprytny służący hrabiego Almavivy, bohater komedii Pierre'a Beaumarchais'go, spopularyzowanych przez opery Rossiniego i Mozarta. [przypis edytorski]
„Figaro” — popularny konserwatywny dziennik paryski, założony w 1854. [przypis edytorski]
„Figaro” — popularny konserwatywny dziennik paryski, założony w 1854 r. [przypis edytorski]
fight (ang.) — walka. [przypis edytorski]
figiel (daw.) — przedmiot wykonany wymyślnie, pomysłowo a. dla rozrywki. [przypis edytorski]
figlarny — zabawny. [przypis edytorski]
Figlio mio! carino! (wł.) — Mój synku miły! [przypis edytorski]
figlować — psocić. [przypis edytorski]
Figner, Wiera Nikołajewna (1852–1952) — ros. rewolucjonistka, działaczka ruchu narodnickiego, autorka wspomnień; współuczestniczyła w organizacji zamachów na Aleksandra II pod Odessą i w Petersburgu; po zabójstwie cara jako jedyna uczestniczka przygotowań i jedyna osoba z Komitetu Wykonawczego Narodnej Woli zdołała zbiec policyjnym poszukiwaniom; w 1883 aresztowana na skutek donosu, skazana początkowo na śmierć, potem na dożywotnią katorgę; uwolniona w 1905 wyjechała za granicę i współpracowała z eserowcami; wróciła do Rosji w 1915, po rewolucji październikowej wybrana w demokratycznych wyborach do Konstytuanty z listy eserowców; po rozpędzeniu parlamentu przez bolszewików w styczniu 1918 wycofała się z działalności politycznej. [przypis edytorski]
Figueiredo, Afonso Celso de Assis (1836–1912) — wicehrabia miasta Ouro Preto i ostatni premier Cesarstwa Brazylii. [przypis edytorski]
Figuerie — Anlage zur Aufzucht von Feigen. [przypis edytorski]
figuerie (fr.) — plantacja fig. [przypis edytorski]
Figuier, Louis (1819–1894) — naukowiec i pisarz fr.; doktor nauk medycznych, kształcił się w zakresie farmakologii, chemii i fizyki, profesor w L'Ecole de Pharmacie w Paryżu, w latach 1857–1894 redaktor i wydawca rocznika „L'Année scientifique et industrielle”, w którym relacjonował coroczne wyniki badań i odkrycia naukowe (po jego śmierci czasopismo ukazywało się aż do 1914 r.), autor popularyzatorskich naukowych, m.in. Les Grandes inventions anciennes et modernes („Wielkie wynalazki starożytne i nowoczesne”, 1861), Le Savant du foyer („Naukowiec z przedpokoju”, 1862), La Terre avant le déluge („Ziemia po potopie”, 1863), La Terre et les mers (1864), Les Merveilles de la science („Cuda nauki”, 1867–1891); szczególnie popularna była jego książka La Terre avant le déluge, inspirowana współczesnymi publikacjami archeologicznymi i geologicznymi, ilustrowana przez Édouarda Riou, ukazywała dramaticzną walkę o przetrwanie człowieka: dzikich mężczyzn i kobiety, odzianych w skóry zwierząt i uzbrojonych w kamienne topory. Był autorów jednej z pierwszych publikacji rasistowskich Les Races humaines („Rasy ludzkie”, 1873). [przypis edytorski]
figura — ktoś dziwny, podejrzany. [przypis edytorski]
figurantka (daw.) — statystka teatralna; w balecie: tancerka niewystępująca jako solistka. [przypis edytorski]
figura — tu: obraz, wzór. [przypis edytorski]
figura — tu: osobnik, indywiduum, typ. [przypis edytorski]
figura (żart.) — tu: osoba, typ. [przypis edytorski]