ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8742 przypisów.
medytacja (przestarz., z łac.) — myślenie, namyślanie się. [przypis edytorski]
medytować (daw.) — tu: namyslać się, zastanawiać się. [przypis edytorski]
medytować (przestarz., z łac.) — myśleć, rozmyślać. [przypis edytorski]
me dzieci nie bez zdolności… — Marek Aureli miał kilka córek i trzech synów, z których pierwszy (Verus) i ostatni (Antoninus) wcześnie zmarli. Średni, Commodus, następca ojca na tronie, skutkiem złego towarzystwa nie poszedł za wzorem ojca. [Marek Aureliusz miał z Faustyną co najmniej trzynaścioro dzieci: sześć córek i siedmiu synów, z których dorosłości dożyło pięć córek i jeden syn; red. WL] [przypis tłumacza]
meeting (ang.) — zgromadzenie wielu osób w miejscu publicznym; wiec. [przypis edytorski]
meetings (ang.) — wiece. [przypis tłumacza]
Mefisto a. Mefistofeles — imię diabła często pojawiające się w literaturze, m.in. w Fauście Goethego. [przypis edytorski]
Mefisto a. Mefistofeles — postać diabła z Fausta Goethego. [przypis edytorski]
Mefistofeles — diabeł, postać z dramatu Faust Goethego. [przypis edytorski]
Mefistofeles — imię diabła często pojawiające się w literaturze, m.in. w Fauście Goethego. [przypis edytorski]
Mefistofeles — imię diabła często pojawiające się w literaturze. [przypis edytorski]
Mefistofeles — imię diabła z legendy i utworów literackich o czarnoksiężniku Fauście. [przypis redakcyjny]
Mefistofeles (z hebr.) — popularne w literaturze imię diabła. [przypis edytorski]
Mefistofel — Mefistofeles, książę piekieł, diabeł. [przypis edytorski]
Mefistofelowy — należący do Mefistofelesa (jedno z tradycyjnych imion diabła). [przypis edytorski]
Mefisto (…) Kłaniam uniżenie (…) — Dla Krasińskiego pozostawanie pod wpływem szatana wiąże się z brnięciem w kłamstwo: z niemożnością rozpoznania prawdy, co w ujęciu autora (zarówno w Nie-Boskiej komedii, jak w Irydionie) stanowi rodzaj tragicznego uwikłania duszy bohatera i jest związane z działaniem Fatum. [przypis edytorski]
Mefisto — od imienia szatana: Mefistofeles, spopularyzowanego przez Fausta Goethego. Pochodzenie tego imienia nie jest zupełnie jasne. Jedna interpretacja łączy tę nazwę z grec. Mephostophiles: nie lubiący światła (duch ciemności); druga z hebr. Mefir: niszczyciel, Tofel: kłamca, lub Mephistoph: burzyciel dobrego. Tu Mefisto występuje jako kłamca przypisujący sobie słowa wypowiedziane przez Anioła Stróża. [przypis redakcyjny]
Mefisto — zapewne pierwszy, najbardziej znany z czterech Walców Mefisto, utworów fortepianowych skomponowanych przez Franza Liszta (1811–1886). [przypis edytorski]
mefityczny (z łac. mephiticus) — duszący, cuchnący. [przypis edytorski]
Mefostofil a. Mefostofeles — diabeł, uosobienie sprytu. [przypis edytorski]
Megabyrus, nawiedziwszy raz Apellesa w warsztacie (…) — por. Plutarch, O sposobie odróżnienia pochlebcy od przyjaciela, 14. [przypis tłumacza]
megaloman — człowiek mający wybujałe, przesadne przekonanie o własnej wartości. [przypis edytorski]
megalomania — mania wielkości. [przypis edytorski]
megalomania —wybujałe, przesadne przekonanie o własnej wartości. [przypis edytorski]
Megapenthes — nieprawy syn Menelaosa. [przypis edytorski]
Megara — miasto doryckie z rozległym powiatem, między Attyką a Przesmykiem Korynckim, raz w związku ze Spartą przeciw Atenom (bezpośredni powód wojny peloponeskiej), to odwrotnie, popierało Ateny przeciw Filipowi. [przypis tłumacza]
Megara — miasto nad Zat. Sarońską, na zach. od Aten. [przypis edytorski]
Megara — miasto nad Zat. Sarońską, ok. 40 km na zach. od Aten. [przypis edytorski]
Megara — [miasto] na Istmie [Przesmyku Korynckim], graniczy z Attyką. [przypis tłumacza]
Megara — miasto na Przesmyku Korynckim. [przypis edytorski]
Megara (mit. gr.) — córka Kreona, władcy Teb, żona Heraklesa. [przypis edytorski]
Megarejczycy z Sycylii, stamtąd bowiem pochodzi Epicharmos (…) starszy od Chionidesa i Magnesa — Według innych wiadomości był Epicharmos rodem z wyspy Kos, ale już jako dziecko przybył z ojcem do Megary w Sycylii, a w r. 486 udał się do Syrakuz, gdzie razem z Formisem żył na dworze Gelona i Hierona. Ponieważ doczekał się lat życia 90, czy nawet 97, wyjaśnia się łatwo twierdzenie, że był starszy od obu najdawniejszych komediopisarzy attyckich: Chionides bowiem dał się poznać w r. 502 p.n.e., a Magnes miał być jeszcze młodzieńcem, kiedy Epicharmos już w podeszłym był wieku. [przypis tłumacza]
Megarejczycy z Sycylii — z miasta Megara Hyblaja, kolonii we wschodniej Sycylii, na północ od Syrakuz, założonej w 728 p.n.e. przez osadników z doryckiej Megary na Przesmyku Korynckim. [przypis edytorski]
Megary — tu: osada dorycka na płn. od Syrakuz; kolonia Megary w Attyce. [przypis edytorski]
Megaspileon (gr. Μέγα Σπήλαιο, Mega Spilaio) — klasztor grecki, częściowo wbudowany w skałę, założony w IV w.; miejsce pielgrzymkowe; podczas wojny o niepodległość Grecji stanowił ośrodek oporu wobec Turków i choć był wielokrotnie atakowany, nigdy nie został zdobyty. [przypis edytorski]
Megaspilion — Megaspileon, klasztor grecki, wsławiony bohaterską obroną przed Turkami w okresie walk greckich o niepodległość. [przypis redakcyjny]
megaterium, Megatherium (paleont.) — rodzaj wymarłego olbrzymiego naziemnego leniwca, żyjącego w Ameryce Płd. i Środkowej od 5,3 mln do 11 tys. lat temu; skamieniałości megaterium jako pierwszy opisał i zrekonstruował zwierzę jako leniwca fr. uczony Cuvier w 1796; megaterium i inne wielkie wymarłe ssaki były popularne w społeczeństwie aż do odkrycia dinozaurów kilkadziesiąt lat później. [przypis edytorski]
Megatherium (paleont.) — rodzaj olbrzymiego naziemnego leniwca, żyjący w Ameryce Płd. i Środkowej 5,3 mln–11 tys. lat temu. [przypis edytorski]
Megatherium (paleont.) — rodzaj wymarłego olbrzymiego naziemnego leniwca, żyjącego w Ameryce Płd. i Środkowej od 5,3 mln do 11 tys. lat temu; skamieniałości megaterium jako pierwszy opisał i zrekonstruował zwierzę jako leniwca fr. uczony Cuvier w 1796; megaterium i inne wielkie wymarłe ssaki były popularne w społeczeństwie aż do odkrycia dinozaurów kilkadziesiąt lat później. [przypis edytorski]
Megera a. Megiera (mit.gr.) — imię jednej z Erynii (w mit. rzym. Furii), bogiń zemsty, które były wykonawczyniami kary, szczególnie za zbrodnie popełnione przeciwko członkom własnej rodziny, stanowiły uosobienie wyrzutów sumienia. [przypis edytorski]
megera a. megiera — tu: złośliwa, swarliwa osoba płci żeńskiej. [przypis edytorski]
Megera — jedna z trzech Erynii (Furii), bogini pomsty, karała za zbrodnie, do których sama też podjudzała. [przypis redakcyjny]
Megera (mit. gr.) — imię jednej z Erynii (w mit. rzym. Furii), bogiń zemsty; pot. kobieta kłótliwa i złośliwa, sekutnica. [przypis edytorski]
Megera (mit. gr.) — jedna z Erynii, bogiń zemsty. [przypis edytorski]
Megera (mit. gr.) — jedna z Erynii, siostra Alekto i Tyzyfony. [przypis redakcyjny]
Meges — król Epejów z Elidy, syn Fyleusa. [przypis edytorski]
megiera (daw.) — okrutna, mściwa kobieta. [przypis edytorski]
Megiera — Furia. [przypis redakcyjny]
megiera — kobieta despotyczna, kłótliwa i złośliwa; od imienia jednej z Erynii, bogiń zemsty w mit. greckiej. [przypis edytorski]
megiera — mit. gr. jedna z trzech furii piekielnych; ogólnie: jędza. [przypis redakcyjny]
megiera (pot.) — kobieta kłótliwa i złośliwa; od imienia jednej z erynii, bogiń zemsty w mit. greckiej. [przypis edytorski]
megiera (pot.) — kobieta kłótliwa i złośliwa; od imienia jednej z erynii, bogiń zemsty w mit. gr. [przypis edytorski]
megiera (pot.) — kobieta kłótliwa i złośliwa. [przypis edytorski]
megiera — tu: demoniczna, despotyczna kobieta, od imienia jednej z erynii, bogiń zemsty w mit. gr. [przypis edytorski]
megiła — zwój pergaminu lub skóry służący do spisywania tekstu księgi świętej. [przypis tłumacza]
Megilat Ester (hebr.) — Księga Estery; jedna z ksiąg Biblii. [przypis edytorski]
Megile Estery — zwój pergaminowy, na którym spisana jest Księga Estery. [przypis tłumacza]
mego Bartka pod Gravelotte — mowa o bohaterze noweli Sienkiewicza Bartek zwycięzca, prostym chłopie, który zostaje wcielony do pruskiego wojska i wyróżnia się w bitwie pod Gravelotte (podczas wojny francusko-pruskiej). [przypis edytorski]
mego dramatu, który nazwałem komedią — mowa o młodzieńczej sztuce Stendhala Selmours. [przypis redakcyjny]
mego dziadka piłą rżnęli — aluzja do losu m.in. osób z rodzin Rydlów i Tetmajerów, które poniosły śmierć lub ciężko ucierpiały podczas „krwawych zapust” z lutego 1846 r. Należy zaznaczyć, że zgodnie z intrygą prowokatorów (rzeczników administracji austriackiej) w szczególnie wysokim stopniu wydarzenia te dotknęły patriotyczny i demokratyczny odłam szlachty, gromadzącej się po niektórych dworach dla potrzeb konspiracji politycznej (szykowano powstanie, wybuchło ono i chwilowo zwyciężyło w Krakowie). [przypis redakcyjny]
mego ostatniego pobytu na Kujawach — chodzi o pobyt w lutym 1927 r.; Przybyszewski odwiedził jeszcze rodzinne strony w listopadzie tego roku; 23 listopada 1927 r. zmarł w Jarontach na anewryzm serca. [przypis edytorski]
mego własnego artykułu „O nową sztukę” — w „Życiu” nr 6 z 1899 r. (cytaty niedokładne). [przypis edytorski]
me (gw.) — mnie. [przypis edytorski]
mehentys (z tur.) — inżynier. [przypis edytorski]
mehercle a. mehercule (łac.) — na Herkulesa! [przypis edytorski]
mehercule (łac.) — na Herkulesa! [przypis edytorski]
Me Hercule — Przez Herkulesa; wykrzyknik używany od Rzymian. [przypis autorski]
Meier-Graefe, Julius (1867–1935) — niem. pisarz i historyk sztuki, wydawca almanachu literackiego „Pan”. [przypis edytorski]
Meilhac, Henri (1831–1897) — francuski dramaturg i librecista; autor m.in. komedii Le Mari de la débutante (Mąż debiutantki, 1879). [przypis edytorski]
Meilhac, Henri (1831–1897) — francuski dramaturg i librecista. [przypis edytorski]
Meine Damen, Herren. Bitte jetzt aufstellen Sie sich. Das Gewitter zieht auf. Schnell! Aber doch sicher treten Sie ans Licht. Ans Licht! Gut, gut. Momentverschluss hundert… Mollig Bildchen. Lotte! Lotte, halten Sie sich rechts. Jetzt. Ich schiesse, bums! Danke (niem.) — Drogie panie i panowie. Proszę teraz się ustawić. Nadciąga burza. Szybciej! Ale wejdźcie państwo w światło. Na światło! Dobrze, dobrze. Czas migawki na setkę… Przyjemny obrazek. Lotte! Lotte, niech pani trzyma się prawej strony. Teraz. Strzelam, bum! Dziękuję. [przypis edytorski]
Meine Damen und Herren, da liegt der Hund begraben (niem.) — Drogie panie i panowie, tu leży pies pogrzebany. [przypis edytorski]
Meine Herren, raus (niem.) — (Moi) panowie, wynocha, na zewnątrz! [przypis edytorski]
Meine Herren, wir sind noch nicht verheiratet, wir sind erst verlobt (niem.) — Drodzy panowie, nie jesteśmy jeszcze małżeństwem, jesteśmy tylko zaręczeni. [przypis edytorski]
mein Ehrenwort (niem.) — moje słowo honoru. [przypis edytorski]
Meine kleine Jüdin (niem.) — moja mała Żydówka; moja Żydóweczka. [przypis edytorski]
meiner Treu, er ist kinderlieb (niem.) — mój poczciwiec, on tak lubi dzieci. [przypis edytorski]
meinetwegen (niem.) — dosł. ze względu na mnie; nawet, jednakże; tu: a niech tam. [przypis edytorski]
meine Wahrheiten sind nicht für die Anderen (niem.) — moje prawdy nie są dla innych. [przypis edytorski]
mein Fräulein (niem.) — moja panienko. [przypis edytorski]
mein Führer (niem.) — mój wodzu. [przypis edytorski]
Mein Gott, jeder hat sein Kreuz zu tragen (niem.) — Mój Boże, każdy ma swój krzyż, by go nieść. [przypis edytorski]
Mein Gott! (niem.) — Mój Boże! [przypis edytorski]
mein Gott (niem.) — mój Boże. [przypis edytorski]
meinherr Murr (niem.) — panie Mruczku. [przypis edytorski]
mein Herr (niem.) — mój panie. [przypis edytorski]
Mein Herr (niem.) — mój panie. [przypis edytorski]
Mein Kampf (niem.) — książka napisana przez Adolfa Hitlera podczas jego pobytu w więzieniu w Landsbergu na początku lat dwudziestych XX wieku, w której opisano w sposób oficjalny zamierzenia ideologiczne późniejszego dyktatora. To po części autobiografia, a po części traktat polityczny propagujący główne założenia nazizmu: antysemityzm, rasizm oraz agresywną politykę zagraniczną. [przypis edytorski]
Mein Liebchen komm zurück (niem.) — wróć, moja ukochana. [przypis edytorski]
me inscio (łac.) — bez mej wiedzy. [przypis redakcyjny]
Meinsma wypowiedział w 1896 bezzasadne lekkomyślne zdanie, że pomysł napisania tego „Traktatu” powziął Spinoza przy udzielaniu lekcji — K. O. Meinsma, jw., przekł. niem. s. 242. [przypis tłumacza]
mein Wort (niem.) — dosł. moje słowo; słowo daję. [przypis edytorski]
Meir ben Gedalia z Lublina — znany rabin, talmudysta (1558–1616). [przypis tłumacza]
Meiron — rodzinne miasto rabiego Szymona [przypis tłumacza]
Meissonier, Jean Louis Ernest (1815–1891) — francuski malarz i ilustrator; tworzył małe obrazki rodzajowo-historyczne, odznaczające się dbałością o szczegóły i wierność historyczną. [przypis edytorski]
Meister (niem.) — mistrz; majster. [przypis edytorski]
Meister (niem.) — mistrz. [przypis edytorski]
Meisterstück (niem.: mistrzowskie dzieło) — majstersztyk, hist.: przedmiot wykonany przez czeladnika stanowiący dowód jego umiejętności zawodowych, przedstawiany radzie starszych cechu w celu uzyskania tytułu mistrza; także: szczególnie udane, mistrzowskie dzieło rzemiosła lub sztuki. [przypis edytorski]
Mei-Zahaba — hebr. מי זהב (mei zahaw) dosł. ‘złote wody’. «Był tak bogaczem, że złoto nie miało już w jego oczach żadnej wartości», zob. Raszi do 36:39. [przypis edytorski]