Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24072 przypisów.
prędzej się czasem (…) — rękopis w tym miejscu obcięty. [przypis redakcyjny]
pręga — pręgierz. [przypis redakcyjny]
prętki (starop.) — daw. pisownia wyrazu prędki. [przypis redakcyjny]
prętkopióry bełt (starop.) — strzała; prędka strzała. [przypis redakcyjny]
prebendarz (z łac.) — ksiądz, używający części majątku kościoła katedralnego lub kolegjackiego. [przypis redakcyjny]
prebenda — uposażenie osób duchownych. [przypis redakcyjny]
prebendowaną — przydzieloną. [przypis redakcyjny]
precedencją — pierwszeństwo, pierwsze miejsce. [przypis redakcyjny]
preceptor (starop.) — nauczyciel. [przypis redakcyjny]
precjoza — kosztowności. [przypis redakcyjny]
precyzja — ścisłość. [przypis redakcyjny]
precz, to precz (starop.) — pomińmy to, nie mówmy o tym. [przypis redakcyjny]
precz z sercem, z przesądami — Juliusz Kleiner zwraca uwagę, że zestawienie tu „serca” i „przesądów” wskazuje na sięgnięcie do haseł rewolucji francuskiej, która walczyła z przesądami, jako nieopartymi na rozumie, rozum zaś odrzucał postawę uczuciową, „serce”. [przypis redakcyjny]
predykanta — kaznodzieję. [przypis redakcyjny]
predykant — kaznodzieja protestancki. [przypis redakcyjny]
preeminencja — dostojeństwo. [przypis redakcyjny]
preeminencyja — stopień. [przypis redakcyjny]
prefekt departamentu — naczelny urzędnik departamentu (jednostka administracyjna we Francji). [przypis redakcyjny]
preferans — rodzaj gry w karty na trzy osoby. [przypis redakcyjny]
preferencja — pierwszeństwo. [przypis redakcyjny]
preghiera (wł.) — modlitwa. [przypis redakcyjny]
prejudykat — w dawnym prawodawstwie wyrok sądowy miarodajny dla następujących po nim wyroków w podobnej sprawie. [przypis redakcyjny]
prekursor — poprzednik. [przypis redakcyjny]
prelatury — pierwsze godności w kapitule. [przypis redakcyjny]
prelekcje pani Eleonory — Ziemięckiej. [przypis redakcyjny]
preludium — termin muz., pierwotnie gatunek ustalający tonację przd rozpoczęciem śpiewu. [przypis redakcyjny]
premia Towarzystwa Sztuk Pięknych — Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (założone w 1858 r.) wydawało corocznie reprodukcje obrazów jako premie dla swych członków. [przypis redakcyjny]
prepedycja — przeszkoda. [przypis redakcyjny]
prerogatywa — najwyższa godność. [przypis redakcyjny]
prerogatywa — przywilej. [przypis redakcyjny]
prerogatywa — uprzywilejowana wysokość. [przypis redakcyjny]
prerogatywy — pierwszeństwa, szczególnych względów. [przypis redakcyjny]
pressa (łac.) — dobywana. [przypis redakcyjny]
presumpcyą durny — szalony wielkim o sobie mniemaniem (zarozumiałością). [przypis redakcyjny]
presumpta (daw.) — zarozumiałość. [przypis redakcyjny]
Preteksta — toga urzędnika ze szlakiem purpurowym. W strój ten przebierano także młodzież rzymską do lat 17-tu. [przypis redakcyjny]
pretendować — podając za przyczynę. [przypis redakcyjny]
pretendować — rościć. [przypis redakcyjny]
pretendować — rościć sobie, domagać się. [przypis redakcyjny]
pretendować — zarzucać. [przypis redakcyjny]
pretendowanej — o którą mu chodziło. [przypis redakcyjny]
pretendowanej — wymaganej. [przypis redakcyjny]
pretensja — roszczenie, żądanie. [przypis redakcyjny]
pretensja — tu: uraza, obraza. [przypis redakcyjny]
prete (wł.) — ksiądz. [przypis redakcyjny]
pretia (łac.) — ceny. [przypis redakcyjny]
pretia rerum (łac.) — ceny towarów. [przypis redakcyjny]
Pretojan — w oryg. Preteianni, tj. kapłan Jan. W średniowieczu było bardzo rozpowszechnione podanie o chrześcijańskim władcy w Afryce, który nosił dziwaczne imię kapłana Jana; Marko Polo umieszcza go w Tartarii. „Preto Gijan, którego oni sami (poddani) zową Belul, my zowiemy Pop Jan (…) ma swe królestwo na południe w Afryce (…) wierzy ten król w Krystusa i ewangelie, wszakże nie po rzymsku” etc. M. Bielski, Kronika. Widocznie po części mętne, a po części fantastyczne wiadomości o Abisynii. [przypis redakcyjny]
Pretor — „urzędnik Rzeczypospolitej Rzymskiej, najpierwszy w dostojeństwie po konsulach, jego obowiązek był sądzić sprawy obywatelów”. (Zbiór potrzebn. wiad.). [przypis redakcyjny]
prewencyjny cenzor — cenzura prewencyjna: zapobiegawcza, przeprowadzona przed oddaniem rękopisu do druku. [przypis redakcyjny]
prezencją — wygląd zewnętrzny, postawę. [przypis redakcyjny]
prezencja (z łac.) — obecność, osobiste stawianie się; tu: oficerów duńskich przed Czarnieckim. [przypis redakcyjny]
prezencja (z łac.) — obecność, pojawienie się. [przypis redakcyjny]
prezenta (daw., z łac.) — okazałość. [przypis redakcyjny]
prezentować (daw.) — wyświadczać. [przypis redakcyjny]
prezerwatywę — zabezpieczenie. [przypis redakcyjny]
prezumpcyja (z łac.) — zarozumiałość, przesadne o sobie mniemanie. [przypis redakcyjny]
prezydencją — przewodnictwem. [przypis redakcyjny]
prezydent — przewodniczący trybunału. [przypis redakcyjny]
Priamidzi — synowie i córki Priama. [przypis redakcyjny]
Priam zakazał swym Trojańczykom płakać — Iliada, VII 421. [przypis redakcyjny]
Priapeia — utwory na cześć Priapa, gr. bożka płodności; ze względu na frywolność treści i słownictwa pojawiały się zazwyczaj anonimowo. [przypis redakcyjny]
priapismum (łac.) — chorobliwy stan ciągłego podniecenia erotycznego u mężczyzny. [przypis redakcyjny]
prierwospy (daw.) — pierwszy sen. [przypis redakcyjny]
priesterlich (niem.) — kapłańskim. [przypis redakcyjny]
Priestley, Józef (1733–1804) — filozof angielski, wychodząc z zasad Locke'a, doszedł do materializmu w psychologii, lubo umiał go zespolić ze szczerym wyznawstwem dogmatów chrześcijańskich. Główne jego dzieła są: Theory of human mind 1775; Disquisitions relating to matter and spirit 1777; The doctrine of philosophical necessity 1777. [przypis redakcyjny]
prima fronte (łac.) — na samym czele. [przypis redakcyjny]
prima Martii (łac.) — pierwszego marca. [przypis redakcyjny]
primier — pierwszy. [przypis redakcyjny]
primis diebus Iunii (łac.) — w pierwszych dniach czerwca. [przypis redakcyjny]
primo congressu (łac.) — w pierwszym starciu. [przypis redakcyjny]
primo instanti (łac.) — w pierwszej chwili. [przypis redakcyjny]
primores suorum consultare jubet: Annis, bellisque verendi, crinigeri sedere patres (łac.) — znakomitości swoich radzić się każe: laty i wojnami poważni, siedzieli ojcowie długowłosi. [przypis redakcyjny]
primotina (…) fundit vota (łac.) — wczesne składa śluby. [przypis redakcyjny]
primo vere (łac.) — z nastaniem wiosny. [przypis redakcyjny]
primo vere (łac.) — z wiosną. [przypis redakcyjny]
primum caput (łac.) — naczelna głowa. [przypis redakcyjny]
Primum edere, deinde philosophari (łac.) — najpierw jeść, potem filozofować; żartobliwa przeróbka starożytnej maksymy: Primum vivere, deinde philosophari — najpierw żyć, potem filozofować. [przypis redakcyjny]
primum vacans (łac.) — skoro się tylko opróżni. [przypis redakcyjny]
princeps Auriacus — książę Oranii; Wilhelm II. [przypis redakcyjny]
principes Imperii (łac.) — tu: książęta Rzeszy. [przypis redakcyjny]
Principio genus acre leonum saevaque saecla tuta ta est virtus (łac.) — Na początku (świata) lwów rodzaj zażarty i okrutne wieki broniły się odwagą. (Lukrecjusz, De rerum natura, V, 860). [przypis redakcyjny]
principium (łac. ) — pierwiastek (materia pierwotna); zasada (w postępowaniu). [przypis redakcyjny]
principium (łac.) — początek. [przypis redakcyjny]
priuato commodo foedera et amicitias metiuntur — wygodą prywatną mierzą sojusze i przyjaźnie. [przypis redakcyjny]
privato (łac.) — człowiekowi prostemu (tj. nie posiadającemu żadnej godności ani urzędu). [przypis redakcyjny]
privato (łac.) — prostakowi. [przypis redakcyjny]
privatus (łac.) — człowiek prosty. [przypis redakcyjny]
prix fixe (fr.) — stała cena. [przypis redakcyjny]
próba — dowód. [przypis redakcyjny]
Próbę doskonałą (…) w swej kiesie — Tym porównaniem wiary do monety, która jest w kiesie [kiesa — sakiewka, woreczek na pieniądze; red. WL], poeta mówi: twoje objaśnienie wiary jest prawdziwe, ale czy sam w sobie posiadasz tak prawdziwą wiarę? [przypis redakcyjny]
próbować — dowodzić. [przypis redakcyjny]
próbować — tu: dowodzić. [przypis redakcyjny]
prócz — bez. [przypis redakcyjny]
Prócz frasunku — bez frasunku, nie martwiąc się; u Sępa Szarzyńskiego często prócz oznacza: bez. [przypis redakcyjny]
prócz jednej — To jest: zasady ciał ciekłych i stałych. [przypis redakcyjny]
prócz że — z wyjątkiem tych, co. [przypis redakcyjny]
próżna nauki — nie posiadająca nauk, niewykształcona. [przypis redakcyjny]
próżni w naturze nie mamy (o czym gdzie indziej) — Zapewne w Zasadach filoz. Descartesa II, Tw. 3. [przypis redakcyjny]
próżny chleb — darmozjad. [przypis redakcyjny]
