Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 158528 przypisów.
La France, jadis soldat de Dieu, aujourdhui soldat de l'humanité, sera toujours soldat de l'ideal (fr.) — Francja, niegdyś żołnierz Boga, dziś żołnierz ludzkości, zawsze będzie żołnierzem ideału (słowa premiera Francji Georges'a Clemenceau wygłoszone 11 listopada 1918 w związku ze zwycięskim zakończeniem I wojny światowej). [przypis edytorski]
la (fr.) — tu: ta. [przypis edytorski]
laga — kij, laska. [przypis edytorski]
laganum — naleśniki. [przypis redakcyjny]
La Garçonne (fr.) — Chłopczyca, utwór Victora Margueritte'a (1866–1942), wydany w 1922, wywołał skandal, po którym autorowi odebrano odznaczenie Legii Honorowej. Oburzenie wywołał wówczas opis postępowania bohaterki, która szuka przygód erotycznych, aby wynagrodzić sobie zdradę, jakiej dopuścił się jej narzeczony. [przypis edytorski]
La Garçonne — pol. Chłopczyca, bestsellerowa powieść francuskiego pisarza Wiktora Margueritte'a (1866–1942), wydana w 1922, opowiadająca o życiu wyemancypowanej młodej kobiety; erotyczne wątki powieści wywołały skandal obyczajowy, autorowi odebrano odznaczenie Legii Honorowej. [przypis edytorski]
La garde meurt, mais ne se rend pas (fr.: gwardia umiera, ale się nie poddaje) — tymi słowami miał odpowiedzieć na propozycję poddania się Brytyjczykom fr. generał napoleoński Pierre Cambronne (1770–1842) podczas bitwy pod Waterloo. Znana jest także inna wersja jego odpowiedzi: Merde!, tj. 'gówno'. [przypis edytorski]
Lag-baomer — 33. dzień od święta Paschy; jedyny dzień między Paschą a świętem Szawuot, kiedy dozwolone jest zawieranie małżeństwa i można się weselić, albowiem w tym dniu ustała panująca zaraza w kraju, podczas której umarło 24 tysiące uczniów rebego Akiwy; w tym dniu po dzień dzisiejszy urządza się dla młodzieży majówki. [przypis tłumacza]
Lag-baomer — 33. dzień od święta Paschy. Jedyny dzień między Paschą a świętem Szawuot, kiedy dozwolone jest zawieranie małżeństwa i można się weselić, albowiem w tym dniu ustała panująca zaraza w kraju, podczas której umarło 24 tysiące uczniów rebego Akiwy. W tym dniu po dzień dzisiejszy urządza się dla młodzieży majówki. [przypis tłumacza]
Lagbomer (hebr.) — właśc. Lag Ba-Omer, Dzień Liczenia Omeru, radosne święto żydowskie przypadające 33 dni po święcie Pesach. [przypis edytorski]
la gente d' inferno (wł.) — lud z piekła. [przypis edytorski]
Lagerältester (niem.) — starszy obozu, najstarszy funkcyjny więzień. [przypis edytorski]
lagerältester — w gwarze obozowej: najstarszy funkcyjny więzień, którym mógł być tylko Niemiec. [przypis edytorski]
lageraltester (z niem.) — starszy obozu, funkcja w samorządzie więźniów. [przypis edytorski]
lagerarzt (z niem.) — lekarz obozowy. [przypis edytorski]
lagerbier (niem.) — lager, piwo jasne pełne, długo leżakowane. [przypis edytorski]
lagerek — zdrobnienie od lager (rodzaj piwa). [przypis edytorski]
Lagerführer (niem.) — skrót od Schutzhaftlagerführer, szef więźniarskiej części obozu. [przypis edytorski]
lagerführer (z niem.) — kierownik obozu. [przypis edytorski]
lagerkapo — w gwarze obozowej więzień-koordynator komand roboczych w obozie. [przypis edytorski]
Lagerlöf, Selma (1858–1940) — pisarka szwedzka. [przypis edytorski]
Lagerlöf, Selma (1858–1940) — szwedzka pisarka, nowelistka i noblistka. [przypis edytorski]
lager — w gwarze obozowej: niemiecki obóz koncentracyjny. [przypis edytorski]
lager — w gwarze obozowej: niemiecki obóz koncentracyjny. [przypis edytorski]
lager (z niem.) — obóz. [przypis edytorski]
lager — z niem. obóz, tu w znaczeniu nazistowski obóz (pracy, koncentracyjny, zagłady). [przypis edytorski]
lagier — osad tworzący w beczkach podczas fermentacji wina. [przypis edytorski]
lagier (starop.) — drożdże winne. [przypis edytorski]
Lagis, lakoński król — Agis, król Sparty. [przypis edytorski]
la gloire (fr.) — sława, chwała. [przypis edytorski]
la glu (fr.) — lep. [przypis edytorski]
Lagman (…) zostawił wspomnienie o Wilnie i Trokach — [Zobacz:] Czacki O lit[ewskich] i polsk[ich] prawach, t. I, s. 8; [Michał] Baliński, Hist[oria] Wilna, t. I, s. 50. [przypis autorski]
Lagona edatera — po baskijsku: w twoje ręce, towarzyszu. [przypis tłumacza]
Lagrange, Joseph Louis (1736–1813) — francuski matematyk i astronom; wniósł znaczący wkład w analizę matematyczną, teorię liczb, mechanikę teoretyczną oraz mechanikę ciał niebieskich. [przypis edytorski]
La Grasserie, Raoul (1839–1914) — prawnik i lingwista francuski z XIX w.; [autor Société générale des prisons; red. WL]. [przypis redakcyjny]
lagrowe szyby — wykonane ze szkła białego, lagrowego. [przypis edytorski]
lagrowiec — w gwarze obozowej: więzień obozu koncentracyjnego. [przypis edytorski]
laguna — płytka zatoka odcięta od otwartego morza. [przypis edytorski]
la (gw.) — dla. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Lahir — Etienne de Vignoles (1390–1433), znany bardziej pod nazwiskiem La Hire, jeden z przywódców wojsk króla francuskiego Karola VII; nazwiskiem jego ochrzczono we Francji waleta kierowego. Tradycyjne przypisywanie La Hire'owi wynalezienia kart do gry nie jest zgodne z prawdą historyczną. [przypis redakcyjny]
Lahore — miasto na zach. przedgórzu Himalajów, ob. w Pakistanie, w pobliżu granicy z Indiami. [przypis edytorski]
laik — dyletant, osoba nie znająca się na rzeczy; dziś popr. forma lm: laicy. [przypis edytorski]
laikowie — [w źródle lajkowie] (tak stale w wyd. poznańskim); [laicy:] niewyświęceni na księży. [przypis redakcyjny]
laik — tu: osoba świecka, nienależąca do kleru. [przypis edytorski]
laik —tu: zakonnik bez święceń. [przypis edytorski]
laik — tu: zakonnik bez święceń. [przypis edytorski]
Laing, Alexander Gordon (1793–1826) — oficer armii brytyjskiej, podróżnik i badacz Afryki Zachodniej; w sierpniu 1826 jako pierwszy Europejczyk dotarł do Timbuktu; został zabity wkrótce po wyruszeniu w drogę powrotną. [przypis edytorski]
Lais — gr. hetera (towarzyszka), jedna z najbardziej wpływowych kobiet w staroż. Grecji. [przypis edytorski]
Lais — imię słynnych z piękności kurtyzan greckich: Lais z Koryntu (ok. 425 p.n.e.) oraz Lais z Hykkary na Sycylii (zm. 370 p.n.e.). [przypis edytorski]
Lais — imię to nosiły liczne greckie kurtyzany. [przypis edytorski]
laisser aller (fr.) — pozwolić iść; tu: jako termin analogiczny do laisser faire (dosł.: pozwolić działać; nie ograniczać działania). [przypis edytorski]
laisser faire (fr.) — dosłownie: pozwólcie czynić; leseferyzm to pogląd filozoficzno-ekonomiczny głoszący wolność jednostki w wymiarze społeczno-ekonomicznym, sformułowany przez francuskich fizjokratów, a zrealizowany w XIX w. w Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
laisser passer (fr.) — dosłownie: pozwólcie przejść; patrz: laissez faire. [przypis edytorski]
laissez-aller (fr.) — pozwólcie iść. [przypis edytorski]
Laissez… C'est mon affaire (fr.) — Daj pokój… To moja sprawa. [przypis redakcyjny]
laissez faire (fr.) — pozwól robić, pozwólcie działać; zasada wychowawcza opierająca się nie na kontroli, ale na przyzwoleniu na swobodny rozwój dziecka. [przypis edytorski]
laissez faire (fr.) — pozwolić działać. [przypis redakcyjny]
la Jarretière (fr.) — podwiązka. [przypis edytorski]
lajf of buzines (zniekszt. ang. life of business) — życie biznesu; tu: świat biznesu. [przypis edytorski]
Lajma a. Laima (mit. litew.) — Słońce [Laima jest litewską boginią losu, przedstawianą w postaci kukułki lub staruszki, jej ulubionym drzewem była lipa. Red. WL]. [przypis autorski]
Lajma, właśc. Laima (mit. litew.) — bogini losu, wzywana w przełomowych chwilach, takich jak ślub, poród i śmierć. Przedstawiano ją w postaci staruszki, a czasem kukułki, jej ulubionym drzewem była lipa. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Lajos Labdakida — Agenor, król Fenicji, miał syna Kadmosa, który założył Teby. Kadmosa synem był Polydoros; ten zrodził Labdakosa, a Labdakos Lajosa, którego synem był Edyp. [przypis redakcyjny]
La Journée du chrétien (fr.) — Dzień chrześcijanina. [przypis edytorski]
lajstrygoński — Lajstrygonowie to mityczny lud ludożerców. [przypis edytorski]
lajwas (litew. laivas) — łódź, statek. [przypis autorski]
laka — rodzaj żywicy stosowanej do wyrobu dekoracyjnych figurek. [przypis edytorski]
laka — rodzaj żywicy używanej na Dalekim Wschodzie do wyrobu i malowania ozdobnych przedmiotów, najczęściej barwionej na czarno a. czerwono. [przypis edytorski]
lak (bot.) — rodzaj roślin z rodziny kapustowatych; typowym gatunkiem jest lak wonny (Cheiranthus cheiri), o zebranych w grona, drobnych kwiatach, intensywnie pachnących, żółtych, czerwonych lub pomarańczowych. [przypis edytorski]
lak (bot.) — roślina ozdobna. [przypis edytorski]
lak — brązowoczerwona substancja, używana dawniej do pieczętowania listów. [przypis edytorski]
lak — czerwonawa masa, używana do pieczętowania listów i paczek. [przypis edytorski]
lakedajmoński — spartański. [przypis edytorski]
Lakedajmona — Sparta. [przypis edytorski]
Lakedajmonowie — mieszkańcy Lakedajmonu (gr., dziś raczej: Lacedemonu), tj. Sparty; Spartanie. [przypis edytorski]
lakh (sanskr. lakhsza) — sto tysięcy; krocie. [przypis tłumacza]
lakierki — eleganckie obuwie z lakierowanej skóry. [przypis edytorski]
lakiery — zgr. od: lakierki, buty z błyszczącej, lakierowanej skóry. [przypis edytorski]
Lakończycy delektowali swą Dianę katorgą młodych chłopiąt (…) — Plutarch, Powiedzenia spartańskie. [przypis tłumacza]
Lakończycy, idąc do bitwy, składali ofiary Muzom (…) — Plutarch, Powiedzenia spartańskie. [przypis tłumacza]
Lakończycy — mieszkańcy Lakonii, krainy hist., której gł. miastem była Sparta; Spartanie. [przypis edytorski]
Lakończyk — Spartanin, człowiek mieszkający w Lakonii, krainie, która stanowiła główną część państwa spartańskiego. [przypis edytorski]
lakońska wymowa — sposób wysłowienia właściwy mieszkańcom Lakonii, tj. Spartanom, wyjątkowo zwięzły i treściwy; por. przym. lakoniczny. [przypis edytorski]
lakoński nóż — w oryg.: xuele: rodzaj zakrzywionego noża używanego jako broń przez Spartan. [przypis edytorski]
lakoński — spartański, charakterystyczny dla Lakonii, krainy, która stanowiła główną część państwa spartańskiego. [przypis edytorski]
lakoński — właściwy Lakonii, krainie, która stanowiła główną część państwa spartańskiego; spartański. [przypis edytorski]
Lakonia — Sparta. [przypis edytorski]
lakonizm (z gr.) — dziś: lakoniczność, zwięzłość. [przypis edytorski]
lakonizm (z gr.) — tu: lakoniczność, zwięzłość. [przypis edytorski]
Lakonki (…) powiada Platon — por. Platon, Państwo V, 457. [przypis tłumacza]
Lakonowie — mieszkańcy Lakonii, krainy, która stanowiła główną część państwa spartańskiego; Spartanie. [przypis edytorski]
Lakonowie, Tyndarskiego łabęcia przesławni synowie — Kastor i Polluks, synowie Tyndareusa, króla Sparty w Lakonii; jeden z nich, Polluks, był synem Jowisza (Zeusa) — łabędzia. [przypis redakcyjny]
Lakon — Spartanin; Lakonia, kraina w płd.-wsch. części Płw. Peloponeskiego, stanowiła gł. część państwa spartańskiego, ze stolicą w Sparcie. [przypis edytorski]
laksatorium — pomieszczenie do załatwiania potrzeb fizjologicznych, od łac. laxatio: rozluźnienie. [przypis edytorski]
lak — substancja używana dawniej np. do pieczętowania listów: uformowany w pałeczki (laski) lak łatwo było stopić np. w cieple płomienia świeczki, następnie pozwalano kilku kroplom spaść na złożenie listu, odbijano tam pieczęć, a lak szybko zasychał; otwarcie listu było niemożliwe bez złamania lakowej pieczęci: w ten sposób zabezpieczano korespondencję przed osobami niepowołanymi; lakowano także butelki z substancjami lotnymi lub łatwo psującymi się, uszczelniając je tym sposobem. [przypis edytorski]
Lakszmi (mit. hind.) — bogini szczęścia, bogactwa i piękna, wcielenie wszelkich cnót, żona boga Wisznu. [przypis edytorski]
Laktancjusz, łac. Lactantius (Caecilius Firmianus) — ur. w Afryce około 250, nauczyciel retoryki, wychowawca syna Konstantyna Wielkiego, um. koło 325. Główne dzieło: Institutiones divinae. [przypis autorski]
Laktancjusz przypisuje zwierzętom nie tylko mowę, ale i śmiech — Lactancjusz, Podstawy nauki Bożej, III, 10. [przypis tłumacza]
Laktancjusz, właśc. Lucius Caecilius Firmianus Lactantius (ok. 250–330) — pisarz, teolog i apologeta chrześcijański; doradca Konstantyna Wielkiego; autor popularnego traktatu Divinarum Institutionum, w którym m.in. wyśmiewał poglądy o kulistości Ziemi, co wytknął Kopernik w swojej książce. [przypis edytorski]
Laktancjusz, właśc. Lucius Caecilius Firmianus Lactantius (ok. 250–330) — pisarz, teolog i apologeta chrześcijański, ojciec kościoła, retor; doradca Konstantyna Wielkiego, wychowawca jego syna Kryspusa; zwany Cicero christianus, tj. chrześcijańskim Cyceronem (ze względu na płynność wymowy, ale również na cele, które sobie stawiał jako mówca i autor); autor popularnego traktatu Divinarum Institutionum (powst. 304–313, tłum. jako „Boże rozporządzenia” a. „Podstawy nauki Bożej”), w którym m.in. wyśmiewał poglądy o kulistości Ziemi, co wytknął Kopernik w swojej książce. [przypis edytorski]
Laktancjusz, właśc. Lucius Caecilius Firmianus Lactantius (ok. 250–330) — pisarz, teolog i apologeta chrześcijański, wychowawca syna Konstantyna Wielkiego, autor dzieła Divinae Institutiones (Podstawy nauki Bożej), stanowiącego systematyczny wykład teologii chrześcijańskiej. [przypis edytorski]
