Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 448 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24906 przypisów.
obicia chińskie — ścienne i meblowe, weszły w modę w XVIII w.; prawdziwe, jedwabne przetykane, najkosztowniejsze, wyrabiane były na wzór chiński w Europie z jedwabiu w Lyonie. [przypis redakcyjny]
Obidzy — rycerz toskański. [przypis redakcyjny]
obiecadła nauczą — [nauczą] pierwszych początków, pierwszych zasad. [przypis redakcyjny]
obiecana Historia Sztuki Winkelmana — Winkelmann wydał swą Historię Sztuki w r. 1763. [przypis redakcyjny]
obiedwie stronie (starop. forma) — dualis [tj. liczba podwójna; dziś: obydwie strony; red. WL]. [przypis redakcyjny]
obiedwie stronie (starop. forma) — liczba podwójna, dziś nieużywana, podobnie: dwie koronie, pieśń VIII zwr. 15. [przypis redakcyjny]
obie — forma ta w odniesieniu do rzeczownika oczy jest reliktem dawnej formy podwójnej. [przypis redakcyjny]
obiekcja — zarzut. [przypis redakcyjny]
obiektant — przeciwnik, podnoszący zarzuty. [przypis redakcyjny]
obiektywacje woli i państwo idei — Der Welt als Wille erste Betrachtung: Die Objektivation des Willens. [przypis redakcyjny]
obiema — obydwom. [przypis redakcyjny]
obierać się (daw.) — znajdować się. [przypis redakcyjny]
obierz (daw.) — pęta, więzy. [przypis redakcyjny]
obierz (daw.) — powróz, łyka, więzy. [przypis redakcyjny]
obierze — pęta. [przypis redakcyjny]
obierz — sprzęt myśliwski. [przypis redakcyjny]
obierz — więzy. [przypis redakcyjny]
obie stronie — liczba podwójna, dziś popr.: obie strony. [przypis redakcyjny]
obieszczyk (ros. obiezdczyk) — strażnik graniczny. [przypis redakcyjny]
Obiit XIX, natum est XX — zmarł wiek XIX, urodził się wiek XX; trawestacja słów: Obiit Gustavus, natus est Conradus z III. części Dziadów Mickiewicza. [przypis redakcyjny]
objął rycerza i w czwał polecieli — por.: «Post equitem sedet atra Cura» (Horacy: Carminae III, 1, 40). [przypis redakcyjny]
Objaśnienia (…) podajemy na końcu każdego tomu. — objaśnienia na końcu pierwszego tomu wydania źródłowego (pieśni I-X) zostały opatrzone uwagą: „Wydawca składa gorące podziękowanie prof. K. Zawilińskiemu za łaskawie udzieloną pomoc w objaśnieniu niektórych trudniejszych form i konstrukcyj gramatycznych”. Na końcu drugiego tomu (pieśni XI-XX) umieszczono Słowniczek ułożony przez Jana Czubka. W niniejszym wydaniu treść obu zamieszono w formie przypisów z odsyłaczami w tekście. [przypis redakcyjny]
objażdżka — patrol, objazd nocnych wart (Słownik Lindego). [przypis redakcyjny]
objęcie rządów przez cesarza Wilhelma… — Wilhelm I, raniony 3 czerwca 1878 r. przez zamachowca Nobilinga, przekazał władzę na czas choroby następcy tronu, Fryderykowi Wilhelmowi. Na powrót objął rządy 5 grudnia 1878 r. [przypis redakcyjny]
objechałem jak bartnika — osaczyłem jak niedźwiedzia przy barci; bartnik, w języku myśliwskim: nazwa niedźwiedzia. Niedźwiedzie lubią miód i często wybierają go z barci leśnej. Zwykle też miód służy na przynętę, jeśli na niedźwiedzia zastawia się pułapkę. [przypis redakcyjny]
objeździć swą wolą (…) nieokróconą (starop.) — powściągnąć, opanować nieposkromioną samowolę. [przypis redakcyjny]
obłąkany* (starop.) — zabłąkany. [przypis redakcyjny]
obłamek (daw.) — wieża. [przypis redakcyjny]
obłamki (daw.) — wieża. [przypis redakcyjny]
obłapiać (starop.; tu forma imiesł.: obłapiając) — obejmować. [przypis redakcyjny]
obłapić (daw.) — uściskać. [przypis redakcyjny]
obłapić się (starop.) — uściskać się. [przypis redakcyjny]
obłapić — uściskać. [przypis redakcyjny]
obłapienie (daw.) — uścisk. [przypis redakcyjny]
obłazem — razem, od razu, ogółem. [przypis redakcyjny]
obłów — połów, zdobycz; por. pokrewny współcz. wyraz: obłowić się. [przypis redakcyjny]
obłuda — duch, mara. [przypis redakcyjny]
obłuda (starop.) — tu: złuda, mara. [przypis redakcyjny]
obłuda — [tu:] duch, mara. [przypis redakcyjny]
oblata — tutaj: przeniesienia aktów z ksiąg niewłaściwych do właściwych. [przypis redakcyjny]
oblatywała kobieta ze trzy kościoły… — nabożeństwa w kościołach warszawskich stawały się wówczas często manifestacjami patriotycznymi. [przypis redakcyjny]
oblężenie Lyonu poruszyło całe Południe — Lyon był jednym z najsilniejszych ośrodków rebelii żyrondystowskiej i rojalistycznej przeciw dyktaturze jakobińskiej. Oblegany przez wojska Konwencji, stawiał opór przez 2 miesiące (8 VIII–9 X 1793). Jeszcze dłużej (do grudnia) bronił się Tulon, który wezwał na pomoc Anglików. [przypis redakcyjny]
oblężenie Podhajec — trwało od 4 do 19 października. [przypis redakcyjny]
oblężenie pod Żurawnem — od 24 września do 17 października. [przypis redakcyjny]
oblec zbroję — nałożyć zbroję. [przypis redakcyjny]
obległy — [tu:] pokryty. [przypis redakcyjny]
obleność (starop.) — pochlebstwo. [przypis redakcyjny]
obleśnie (starop.) — obłudnie. [przypis redakcyjny]
obleśny (starop.) — obłudny. [przypis redakcyjny]
obleśny (starop.) — pochlebny, fałszywy. [przypis redakcyjny]
obleśny (starop.) — pochlebny. [przypis redakcyjny]
obligates (łac.) — obowiązany. [przypis redakcyjny]
oblig (daw.) — zapewnienie, zobowiązanie. [przypis redakcyjny]
obligować — zobowiązywać. [przypis redakcyjny]
obligowani — obowiązani, zmuszani. [przypis redakcyjny]
obligowanymi — obowiązani. [przypis redakcyjny]
obligowany — nie był obowiązany. [przypis redakcyjny]
obliterabitur (łac.) — pokryje się. [przypis redakcyjny]
Oblubienica (…) Boża — Kościół. [przypis redakcyjny]
Oblubienica Chrystusa (…) — Tą oblubienicą jest Kościół. W następnych wierszach wspomnieni są papieże, którzy za wiarę śmierć męczeńską ponieśli. [przypis redakcyjny]
oblubienica — Kościół. [przypis redakcyjny]
obluzowane — nieszczelne. [przypis redakcyjny]
obmawiać — [tu:] wymawiać, uniewinniać. [przypis redakcyjny]
ob metum (łac.) — ze strachu. [przypis redakcyjny]
obmierzić — obrzydzić. [przypis redakcyjny]
obmiot — przedmiot, rzecz wpadająca w oczy. [przypis redakcyjny]
obmioty — przedmioty. [przypis redakcyjny]
obmówić się (starop.) — wytłumaczyć się. [przypis redakcyjny]
obmówić* (starop.) — usprawiedliwić. [przypis redakcyjny]
obmówisko (daw.) — zła sława. [przypis redakcyjny]
obmówisko — zła sława. [przypis redakcyjny]
obmowa (starop.) — tu: wytłumaczenie, wyjaśnienie. [przypis redakcyjny]
obnażony w rozum (daw.) — pozbawiony rozumu. [przypis redakcyjny]
oboedientia (łac.) — posłuszeństwo. [przypis redakcyjny]
oboedientiam (łac.) — posłuszeństwo. [przypis redakcyjny]
oboieśwa iuż beła a. obojeśwa już beła (starop. forma) — liczba podwójna; [dziś: oboje już byliśmy; red. WL]. [przypis redakcyjny]
oboistów — grających na oboju (fr. hautbois) czyli dętym instrumencie w rodzaju klarnetu. [przypis redakcyjny]
oboja ręka i noga (starop. forma) — rodzaj żeński od nieużywanego męskiego przymiotnika: obój. „Sejmy i rady ten obój naród polski i litewski ma zawżdy mieć wspólne”, Herburt, Statut 688 [z aktu Unii Lubelskiej, zamieszczonego w zbiorze statutów opracowanym przez Jana Herburta, w 1570 przełożonym na jęz. polski pt.Statuta i przywileje koronne; red. WL]. [przypis redakcyjny]
obojętna bierka (daw.) — los (kostka) dwuznaczny, niepewny. [przypis redakcyjny]
obojętna staranność — brak starań, spowodowany obojętnością. [przypis redakcyjny]
obojętne — tu: nie sprzyjające żadnej z walczących stron, więc niepewne. [przypis redakcyjny]
obojętny — domyślnie: na wynik walki, więc bezstronny i niepewny. [przypis redakcyjny]
obojętny — jak wielokrotnie wcześniej: wątpliwy, niepewny wyniku. [przypis redakcyjny]
obojętny — na obie strony ważony, niepewny. [przypis redakcyjny]
obojętny — tu: niepewny (na obie strony się ważący). [przypis redakcyjny]
oboje — chodzi o oboje gospodarzy, tj. Śladkowskich. [przypis redakcyjny]
obojeńca — obojętca, na obie strony mówiący. [przypis redakcyjny]
oboje / Twój urząd niesie — obie (te sprawy) należą do twojego urzędu. [przypis redakcyjny]
oboj proch (starop. forma) — proch obojga. [przypis redakcyjny]
obok ideału człowieka postawionego przez Jana Rousseau — uczuciowa etyka Schopenhauera miała za swojego poprzednika J.J. Rousseau. [przypis redakcyjny]
obok piękne lice — widocznie w wycieczce na Czatyrdah brała udział i p. Sobańska; ją tylko bowiem rozumieć można przez to określenie. [przypis redakcyjny]
Oborniki — miasto przy ujściu rzeki Wełny do Warty, 3½ mili na płn. od Poznania. [przypis redakcyjny]
obowiązują się zakonnicy (…) co tydzień odprawiać w swoim kościele przed ołtarzem Poczęcia N. M. P., przy grobie fundatora mszę św., a w dniu zejścia aniwersarz cum officio pro defunctis — [por.] Scab. crac. 1165, p. 1127. [przypis redakcyjny]
obozy (z ros.) — tabory. [przypis redakcyjny]
obrączkowe — nieoberżnięte. [przypis redakcyjny]
obrać się (starop.) — znaleźć się. [przypis redakcyjny]
obrać się — tu: znaleźć się. [przypis redakcyjny]
obrać — tu: znaleźć. [przypis redakcyjny]
obrać — znaleźć się. [przypis redakcyjny]
O bracia moi, łańcuchami zbrojni… — cała strofa 29 poświęcona jest prześladowanym przez Rosję uczestnikom powstania listopadowego. Po tej dygresji poeta znowu wraca do przerwanego toku opowiadania. [przypis redakcyjny]
