Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 447 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia grecka | niemiecki | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski
Według języka: wszystkie | français | lietuvių | polski
Znaleziono 791 przypisów.
łupież (daw.) — skóra (złupiona ze zwierzęcia). [przypis redakcyjny]
łuszczybochenek — darmozjad. [przypis redakcyjny]
Łużecki, Karol Stanisław — w r. 1682 wojewoda podolski. [przypis redakcyjny]
łycari (ukr.) — rycerze. [przypis redakcyjny]
łycar (ukr.) — rycerz. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
łyczek (daw. pogard.) — mieszczanin. [przypis redakcyjny]
łyczek (daw., pogard.) — mieszczanin. [przypis redakcyjny]
łykanie (starop.) — łkanie. [przypis redakcyjny]
łykanie — [tu:] łkanie. [przypis redakcyjny]
łyko — tkanka drzew i krzewów tworząca pod korą włóknistą, lekko wilgotną warstwę. [przypis redakcyjny]
łyk — pogardliwie: mieszczanin. [przypis redakcyjny]
łyścowie (starop.) — starcy łysi. [przypis redakcyjny]
Łysobyki — miasteczko nad Wieprzem niedaleko Lublina. [przypis redakcyjny]
łysta — łydka. [przypis redakcyjny]
łysty (daw.) — łydki. [przypis redakcyjny]
Łyszczyński, Kazimierz — podsędek brzeziniański, oskarżony złośliwie przez swego dłużnika, Jana Brzoskę, cześnika bracławskiego, o ateizm, został skazany wyrokiem sądu sejmowego 5 marca 1689 r. na spalenie. Król złagodził wyrok i Łyszczyński został tylko ścięty na rynku Starego Miasta Warszawy 30 marca tego roku. „Sekty” Łyszczyńskiego oczywiście nie było; Pasek powtarza tylko, co słyszał w Warszawie, plotkę fanatyków. [przypis redakcyjny]
łyżki — myśliwska nazwa uszu łosi, jeleni i sarn. [przypis redakcyjny]
łża zadać (starop.) — kłamstwo zadać. [przypis redakcyjny]
łzam (starop. forma C. lp. rodz. ż.) — łzom. [przypis redakcyjny]
łzawnica a. łzawica — naczynie, w którym poganie mieli rzekomo przechowywać łzy wylewane na pogrzebach. [przypis redakcyjny]
łzy Heraklitowe — Heraklit z Efezu (ok. 540–480 r. p.n.e.), filozof gr., w swoich dziełach często rozpaczał nad ludzkim losem. [przypis redakcyjny]
łzy krokodylowe — przysłowiowe łzy fałszywego współczucia. [przypis redakcyjny]
łzy winorośli — wino. [przypis redakcyjny]
la bande infernale (fr.) — gromada piekielna. [przypis redakcyjny]
la bande infernale (fr.) — zgraja piekielna. [przypis redakcyjny]
labefactari (łac.) — osłabnąć. [przypis redakcyjny]
labefactata (łac.) — nadwerężona. [przypis redakcyjny]
la belle au bois dormant (fr.) — śpiąca królewna. [przypis redakcyjny]
labet (z fr.) — hazardowa gra w karty. [przypis redakcyjny]
labirować — lawirować, płynąć w zakosy. [przypis redakcyjny]
labirynt — [tu:] kłopot, położenie bez wyjścia. [przypis redakcyjny]
labirynt — w starożytności nazwa budowli zawierającej mnóstwo sal i krętych korytarzy, a tylko jedno wejście i tak zagmatwany plan wnętrza, że osoby obce musiały w nim błądzić. Według legendy greckiej bohater ateński Tezeusz wydostał się z labiryntu na Krecie dzięki rozwiniętej nici, która wskazała mu drogę powrotną. [przypis redakcyjny]
labirynty — tu: trudności. [przypis redakcyjny]
laborant (łac.) — pracują. [przypis redakcyjny]
labour (ang.) — praca. [przypis redakcyjny]
Lacaenae (łac.) — Spartanki. [przypis redakcyjny]
Lacedemon — Sparta. [przypis redakcyjny]
Lacerna — por. lacernula. [przypis redakcyjny]
Lacernula — płaszcz bez rękawów, opończa. [przypis redakcyjny]
Lach (daw. ukr.) — Polak; tu: D. lm, Lachiw: Polaków. [przypis redakcyjny]
Lachesis — jedna z trzech Parek, bogiń snujących i przecinających nić ludzkiego żywota. [przypis redakcyjny]
Lachowice — miasteczko pomiędzy Słonimem a Nieświeżem, daw. najsilniejsza twierdza na Litwie, własność Sapiehów. [przypis redakcyjny]
Lach — Polak. [przypis redakcyjny]
lacki (daw. ukr.) — polski. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
lacki (z daw. ukr.) — polski. [przypis redakcyjny]
laconice (łac.) — lakonicznie, krótko. [przypis redakcyjny]
Lacretelles — pisarz francuski (1766–1855); tu mowa zapewne o jego Dziejach Francji od czasów Restauracji. [przypis redakcyjny]
Lada — Ladas, słynny z szybkości nóg zwycięzca na igrzyskach olimpijskich za czasów Aleksandra Wielkiego. [przypis redakcyjny]
La différence, qui existe entre Maurice et Adaś est que Maurice est un homme, qui est enfant, et Adaś un enfant, qui est homme (fr.) — Różnica, istniejąca między Maurycym i Adasiem, jest ta, że Maurycy jest mężczyzną, który jest dzieckiem, a Adaś dzieckiem, które jest mężczyzną. [przypis redakcyjny]
lady like (ang.) — wzięcie wielkiej damy. [przypis redakcyjny]
laesio (łac.) — ujma. [przypis redakcyjny]
laesionem (łac.) — obrazę. [przypis redakcyjny]
Lafayette — długa ulica, prowadząca z dworca północnego (przy placu de Roubaix), na którym wysiadł Wokulski, w kierunku Grand Hotelu. Przecina ją bulwar Magenta (zbudowany za rządów Napoleona III). [przypis redakcyjny]
lafa (z tur.) — płaca, żołd. [przypis redakcyjny]
La France (…) exigences — Francja zasługiwałaby na to, aby spaść poniżej owych narodów bez ojczyzny, gdyby dała sobie narzucać ich pretensje. [przypis redakcyjny]
laganum — naleśniki. [przypis redakcyjny]
La Grasserie, Raoul (1839–1914) — prawnik i lingwista francuski z XIX w.; [autor Société générale des prisons; red. WL]. [przypis redakcyjny]
Lahir — Etienne de Vignoles (1390–1433), znany bardziej pod nazwiskiem La Hire, jeden z przywódców wojsk króla francuskiego Karola VII; nazwiskiem jego ochrzczono we Francji waleta kierowego. Tradycyjne przypisywanie La Hire'owi wynalezienia kart do gry nie jest zgodne z prawdą historyczną. [przypis redakcyjny]
laikowie — [w źródle lajkowie] (tak stale w wyd. poznańskim); [laicy:] niewyświęceni na księży. [przypis redakcyjny]
Laissez… C'est mon affaire (fr.) — Daj pokój… To moja sprawa. [przypis redakcyjny]
laissez faire (fr.) — pozwolić działać. [przypis redakcyjny]
Lajos Labdakida — Agenor, król Fenicji, miał syna Kadmosa, który założył Teby. Kadmosa synem był Polydoros; ten zrodził Labdakosa, a Labdakos Lajosa, którego synem był Edyp. [przypis redakcyjny]
Lakonowie, Tyndarskiego łabęcia przesławni synowie — Kastor i Polluks, synowie Tyndareusa, króla Sparty w Lakonii; jeden z nich, Polluks, był synem Jowisza (Zeusa) — łabędzia. [przypis redakcyjny]
Laktancy — Lattantio Tolomei z Sieny, poeta współczesny Ariostowi, brat Claudia Tolomei. [przypis redakcyjny]
Lalage (łac.) — szczebiotać, szemrać, Lalagen — szczebiotka. [przypis redakcyjny]
lama — galon, bram, obszewka. [przypis redakcyjny]
lama — materia przetykana złotem lub srebrem. [przypis redakcyjny]
La matière a aussi son mérite; changeons de cuisine et de four (fr.) — Materia ma także swe zasługi: przemieńmy kuchnię i piec. [przypis redakcyjny]
lama — tkanina jedwabna przetykana złotymi lub srebrnymi nitkami. [przypis redakcyjny]
lama — tkanina jedwabna, przetykana złotymi nićmi. [przypis redakcyjny]
Lambert, Jan Henryk (1728–1777) — matematyk i filozof, głośny w swoim czasie z prac logicznych, metafizycznych, fizycznych i matematycznych, dał początek nauce o mierzeniu natężenia światła (photometria), odkrył teorię tuby do przesyłania głosu itp. Główne jego prace są: Kosmologische Briefe über die Einrichtung des Weltbaus (1761), Neues Organon oder Gedanken über die Erforschung und Bezeichnung des Wahren und dessen Unterscheidung vom Irrthum und Schein (1764), Architektonik (1771). [przypis redakcyjny]
Lambr — rzeka w płn. Włoszech, lewy dopływ Padu. [przypis redakcyjny]
Lambr — rzeka w płn. Włoszech, lewy dopływ Padu. [przypis redakcyjny]
lamenty (…) Simonidowe — Simonides z Keos (ok. 556–468 r. p.n.e.), poeta gr., autor wielu utworów lamentacyjnych. [przypis redakcyjny]
lamje — postaci potworne w mitologji starożytnej, pół ptaka, pół kobiety. [przypis redakcyjny]
L'amor, che a nullo amato (wł.) — Miłość, która nikogo kochanego (nie uwalnia od wzajemnego kochania); cytat z Piekła Dantego. [przypis redakcyjny]
la mort — tłumaczenie wiersza Śmierć. [przypis redakcyjny]
lampa Akermanu — latarnia morska w Akermanie. [przypis redakcyjny]
lampa Aladyna — cudowna lampa z baśni arabskich Tysiąca i jednej nocy, za której potarciem ma się wszystko, czego się pragnie. [przypis redakcyjny]
lamparty — tutaj: futro z pewnego gatunku kota cętkowanego. [przypis redakcyjny]
lamperia (z fr. lambris) — wyłożenie dolnej części ściany deskami malowanymi, marmurem itd. [przypis redakcyjny]
lampucer (z niem. Lampenputzer) — latarnik, oprawiający i zapalający uliczne lampy. [przypis redakcyjny]
lamus (daw.) — budynek gospodarczy stawiany przy dworach. [przypis redakcyjny]
lamus — niewielki budynek, zazwyczaj zabezpieczony od ognia, służący jako skarbiec, ale częściej będący składem rupieci lub spiżarnią. [przypis redakcyjny]
lana caprina (łac.) — o kozią wełnę, tj. o głupstwo. [przypis redakcyjny]
lana świeca (daw.) — [tu:] wielka świeca. [przypis redakcyjny]
Lancelot — bohater sławnego i popularnego romansu w średnich wiekach; rycerz głośny na dworze króla Artura i kochanek jego żony, królowej Ginewry. [przypis redakcyjny]
Lancette, Laitue, Rat (fr.) — Dosłownie: lancet, sałata, szczur. Rebus oparty na grze słów, gdyż można to przeczytać jako zdanie l'an sept le tuera: rok VII go (czyli Dyrektoriat) zabije. [przypis redakcyjny]
lancknechty — żołnierze piechoty niemieckiej uzbrojeni w piki, halabardy itp. [przypis redakcyjny]
Lanckoroński, Franciszek — podkomorzy krakowski, starosta stobnicki, wielicki, bocheński; ożeniony z Jadwigą Morsztynówną, starościanką kowalską, wielki przyjaciel Paska. [przypis redakcyjny]
Landrygler — Treguier, dawniej Lantriguier, miasto portowe w departamencie Côtes du Nord we Francji. [przypis redakcyjny]
landszaft (niem.) — krajobraz, obraz z widokiem przyrody. [przypis redakcyjny]
lane świece (daw.) — [tu:] wielkie. [przypis redakcyjny]
lane świece (daw.) — [tu:] wielkie świece. [przypis redakcyjny]
lane świece — odlewane tj. wielkie. [przypis redakcyjny]
lane świece — [tu:] wielkie świece. [przypis redakcyjny]
lane [świece] — wielkie. [przypis redakcyjny]
Lanfuza — Saracenka, matka Ferata. [przypis redakcyjny]
Lano — głośny kostera i szuler włoski, w bitwie pod Pieve del Topo, lubo mógł ratować się ucieczką, sam szukał śmierci, jako jedynej ucieczki od nędzy, w jaką wtrąciło go namiętne marnotrawstwo. Daremnie on w piekle śmierci w pomoc przyzywa, ażeby umknąć od pogoni: dlatego wyszydza go Jakub, drugi współtowarzysz jego marnotrawstwa. [przypis redakcyjny]
lanszaft (niem. Landschaft) — krajobraz, pejzaż. [przypis redakcyjny]
