ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8742 przypisów.
Mirra — córka Kinirasa, króla cypryjskiego. Według podania miał Kiniras z nią spłodzić Adonisa. [przypis redakcyjny]
mirra — mocno pachnąca żywica drzew lub krzewów z rodzaju balsamowiec. [przypis edytorski]
mirra — tropikalna żywica o silnym zapachu. [przypis edytorski]
mirra — wonna życica wykorzystywana jako pachnidło bądź kadzidło. [przypis edytorski]
mirra — wonna żywica używana w charakterze kadzidła lub pachnidła. [przypis edytorski]
mirra — wonna żywica wykorzystywana jako pachnidło bądź kadzidło. [przypis edytorski]
mirra — żywica balsamowca mirry, używana jako pachnidło bądź kadzidło. [przypis edytorski]
Mirski, Lew (1859–1920) — terrorysta z polskiej rodziny szlacheckiej z Ukrainy, sprawca nieudanego zamachu na szefa żandarmerii, gen. Drentelna (13 III 1879), 17 listopada skazany na śmierć; 2 dni później w drodze łaski wyrok zamieniono na dożywotnie ciężkie roboty. [przypis edytorski]
mir (starop.; tu forma D. lp: mira) — pokój, przymierze. [przypis redakcyjny]
mir — starosłowiańskie, używane jeszcze w staropolszczyźnie słowo oznaczające pokój, przymierze. [przypis redakcyjny]
mir — szacunek, poważanie. [przypis edytorski]
mir — szacunek, poważanie. [przypis redakcyjny]
mir — szacunek. [przypis edytorski]
mirt caryophyllus, którego kora daje tak ceniony cynamon — Myrtus caryophyllus to daw. nazwa botaniczna goździkowca, więc zapewne mowa raczej o Cinnamomum caryophyllus, jednym z licznych gatunków roślin z rodzaju cynamonowców. Jednak z drugiej strony głównym źródłem cynamonu są cynamonowiec cejloński (C. zeylanicum) i cynamonowiec wonny (C. cassia), toteż niewykluczone, że chodzi o Dicypellium caryophyllatum, rosnący w Brazylii krzew, którego używana w lecznictwie wysuszona kora, zwana cynamonem goździkowym, zapachem przypomina cynamon i goździki. [przypis edytorski]
mirtem matczynym — mirtem jako rośliną poświęconą Wenerze, matce Eneasza; mirt towarzyszył zarówno obrzędom weselnym, jak żałobnym. [przypis edytorski]
mirt — krzew o wonnych liściach, w judaizmie wykorzystywany jako element świątecznego bukietu. [przypis edytorski]
mirt — krzew śródziemnomorski o wonnych liściach; mirtowy wianek stanowił tradycyjny element stroju panny młodej. [przypis edytorski]
mirt — krzew śródziemnomorski o wonnych liściach; symbol miłości i męstwa. [przypis edytorski]
mirtowy wianek — tradycyjny element stroju panny młodej. [przypis edytorski]
mirtowy wieniec — tradycyjny element stroju panny młodej, wykonany z gałązek mirtu, pachnącego, wiecznie zielonego krzewu pochodzenia śródziemnomorskiego. [przypis edytorski]
mirt — pachnący krzew nie zrzucający liści zimą. [przypis edytorski]
mirt — rodzaj krzewu pochodzenia śródziemnomorskiego. [przypis edytorski]
mirt — rodzaj roślin tworzących zarośla, występujących w krajach wokół Morza Śródziemnego; w starożytności mirt był symbolem piękna i młodości. [przypis edytorski]
mirt — rodzaj rośliny. [przypis edytorski]
mirtszem (z hebr. im jirce haszem) — jeśli Bóg zechce. [przypis tłumacza]
mir — tu: pokój. [przypis edytorski]
mir — tu: szacunek, posłuch. [przypis edytorski]
mir — tu: szacunek, poważanie. [przypis edytorski]
mirt — wiecznie zielony krzew śródziemnomorski o wonnych liściach oraz jadalnych jagodach, używanych gł. jako przyprawa. [przypis edytorski]
mirt (z gr.) — rodzaj obejmujący ok.60 gatunków krzewów, w starożytności roślina poświęcona Afrodycie, Demeter, Apollinowi, symbol miłości i męstwa; z destylatu liści i jagód wyrabiano środek kosmetyczny. [przypis edytorski]
mir uderzyć (daw.) — zawrzeć pokój. [przypis redakcyjny]
Mirum (…) successu — Plinius, Naturalis historia, II, 23. [przypis tłumacza]
mir — uznanie, poważanie, szacunek ogółu. [przypis edytorski]
Mir (…) wypowiedział (starop.) — zerwał pokój. Obecnie „wypowiada się” wojnę; wówczas mówiono: wypowiadam pokój, opowiadam wojnę. [przypis redakcyjny]
mirzać się — znaczenie wyrazu niejasne, zapewne: wykazać się, wziąć się do czegoś realnego [względnie: mierzyć się; red. WL]. [przypis redakcyjny]
mirza — perski tytuł arystokratyczny używany w Persji oraz m.in. w Indiach pod panowaniem muzułmańskiej dynastii Wielkich Mogołów; w XVIII w. ziemie dzisiejszego Afganistanu były podzielone pomiędzy Persję i Indie. [przypis edytorski]
mirza — tytuł szlachecki, książęcy bądź honorowy w krajach islamskich. [przypis edytorski]
mirziączka a. mierziączka (starop.) — obrzydzenie, wstręt, ohyda. [przypis edytorski]
mir (z ros.) — świat. [przypis edytorski]
Miśnianie — ludność Marchii Miśnieńskiej (obecnie Saksonii). [przypis edytorski]
misa soczewicy (bibl.) — za miskę soczewicy patriarcha Jakub podstępem wyłudził od swojego głodnego brata Ezawa prawo do starszeństwa i związane z nim prawo władzy nad całym rodem (Rdz 25, 29–34). [przypis edytorski]
Misce (…) brevem — Horatius, Odae, IV, 12, 27. [przypis tłumacza]
Mischling (niem.) — mieszaniec, kundel. [przypis edytorski]
Misère de la philosophie (fr.) — Nędza filozofii. [przypis edytorski]
mise en scène (fr. dosł.: umieszczanie na scenie) — scenografia i kompozycja wizualna. [przypis edytorski]
mise en scène (fr.) — inscenizacja. [przypis edytorski]
Miseńska Góra (łac. Misenum) — ob. Miseno, skalisty przylądek wyznaczający płn.-zach. granicę Zat. Neapolitańskiej we Włoszech; nazwany od Misenusa, jednego z bohaterów z Eneidy. [przypis edytorski]
Misena — właśc. przylądek Miseno (wł. Capo Miseno), wyznaczający półn.-zach. skraj Zatoki Neapolitańskiej. [przypis edytorski]
Miserables (fr.) — Nędznicy, powieść Victora Hugo, opublikowana w roku 1862. [przypis edytorski]
Misereatur (…) Deus (łac.) — niech się zmiłuje nad tobą Bóg Wszechmogący. [przypis edytorski]
miserere (łac.) — słowo rozpoczynające Ps. 51, będący psalmem pokutnym i żałobnym, zawierającym błaganie do Boga o pomoc. Po polsku incipit tego psalmu brzmi: „Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej”. [przypis edytorski]
miserere (łac.) — zlituj się; początek Psalmu 51 (incipit: „Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej”), należącego do psalmów pokutnych. [przypis edytorski]
Miserere (łac.) — zmiłuj się; łaciński początek pokutnego Psalmu 51 („Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej”). [przypis edytorski]
miserere (łac.: zmiłuj się) — pierwsze słowo Psalmu 51, proszącego o zmiłowanie się Boga nad grzesznikiem. [przypis edytorski]
Miserere (łac.: zmiłuj się) — pierwsze słowo Psalmu 51, proszącego o zmiłowanie się Boga nad grzesznikiem. [przypis edytorski]
miserere (łac.) — zmiłuj się. [przypis edytorski]
miserere (łac.) — zmiłuj się; słowo rozpoczynające biblijny Psalm 51, będący psalmem pokutnym i żałobnym, zawierającym błaganie do Boga o pomoc. [przypis edytorski]
miserere (łac.) — zmiłuj się; tu może chodzić o Psalm 51, jeden z psalmów pokutnych, znany też pod tradycyjnie używanym tytułem Miserere, od incipitu (Miserere mei, Deus, tj. zmiłuj się nade mną, Boże). [przypis edytorski]
Miserere mei, Deus (łac.) — „Boże, zmiłuj się nade mną”; fragment pieśni religijnej Miserere, opartej na biblijnym Psalmie 50., do której ok. 1630 r. muzykę skomponował Gregorio Allegri (1582–1652). [przypis edytorski]
Miserere mei, Domine!… (łac.) — Zmiłuj się nade mną, Panie! (początek Psalmu 50). [przypis edytorski]
Miserere mei, Domine! (łac.) — Zmiłuj się nade mną, Panie. [przypis redakcyjny]
miserere mei (łac.) — ulituj się nade mną. [przypis edytorski]
Miserere mei (łac.) — Zlituj się nade mną. [przypis edytorski]
Miserere mei (łac.) — zmiłuj się. [przypis edytorski]
miserias nostri maximas orbis parens (łac.) — zlitowawszy się nad nami wszechrodzic świata. [przypis redakcyjny]
Misericordes beati — Słowa Chrystusa Pana według Ewangelii Św. Mateusza: „Błogosławieni miłosierni, albowiem oni dostąpią miłosierdzia”. [przypis redakcyjny]
Misericordia divina! (wł.) — Boże miłosierny! [przypis edytorski]
Misericordia! (hiszp.) — Litości! [przypis edytorski]
misericordia (łac.) — miłosierdzie, litość. [przypis edytorski]
misericordia (łac.: miłosierdzie) — tu: mizerykordia, niewielki miecz służący m.in. do dobijania rannych. [przypis edytorski]
Misero (…) nocte (łac.) — „Boś ty zabrała/ Mnie, nędzarzowi, wszystkie, ach, zmysły!/ Odkąd cię tylko Lesbio, zoczyłem,/ Słowa me nieme, myśli me prysły,/ Język drętwieje, w żyłach się toczy/ Płomień i pożar, w uszach mi dzwoni/ Niesamowity dźwięk, a na oczy/ Pada noc mroczna!” (Catullus, Epigrammata, 52, 5; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Miser (…) vitae (łac.) — „Biadaż nam, biada! krzyczą, oto dzień ów wrogi/ Zabrał nam wszystkie nasze dobra i nadzieje!” (Lucretius, De rerum natura, III, 911; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
misiarski kozik — nożyk do kastrowania zwierząt. [przypis edytorski]
mi się było podobało — daw. czas zaprzeszły; dziś: podobało mi się. [przypis edytorski]
mi się na pięćdziesiąty szósty obróciło (gw.) — skończyłem pięćdziesiąt sześć lat. [przypis edytorski]
mi się nie udała — nie spodobała mi się. [przypis redakcyjny]
Misiowski, Michał — podsędek krakowski (od 1681), zm. 1682 r. [przypis redakcyjny]
misiura — rodzaj płytkiego hełmu. [przypis edytorski]
misiurka (daw.) — żelazna czapka z czepcem, spadającym na ramiona. [przypis redakcyjny]
misiurka — hełm złożony z dzwonu w formie metalowej płaskiej miski z doczepionym do niego osłaniającym głowę, kark i szyję kapturem kolczym; element uzbrojenia pochodzenia wschodniego. [przypis edytorski]
misiurka — hełm z osłoną karku, wykonaną z plecionki kolczej (z kółek metalowych). [przypis edytorski]
misiurka — hełm z osłoną karku, wykonaną z plecionki kolczej (z kółek metalowych). [przypis edytorski]
misiurka — hełm z osłoną karku, wykonaną z plecionki kolczej (z kółek metalowych). [przypis redakcyjny]
misiurka — rodzaj hełmu złożonego z miski na czubku głowy i osłaniającego twarz, szyję i ramiona kaptura kolczego, tj. zbudowanego z zazębiających się stalowych kółeczek; hełm tego typu stosowano na wschodzie, w Turcji, na Kaukazie, na Rusi, a w Polsce był charakterystyczny dla wojsk kozackich. [przypis edytorski]
misiurka (z arab.) — rodzaj hełmu, osłaniającego kark i uszy. [przypis edytorski]
misiurka (z tatar.) — rodzaj czapki żelaznej. [przypis redakcyjny]
misją — dziś popr. forma B. lp: misję. [przypis edytorski]
Misja Uruana posiada niezwykle malowniczą okolicę — raczej: Misję Uruana otacza niezwykle malownicza okolica. [przypis edytorski]
misję katolicką oo. Propagandy lyońskiej — mowa o placówce założonej przez rzymskokatolickie zgromadzenie misyjne noszące nazwę Stowarzyszenie Misji Afrykańskich, założone w 1856 w Lyonie. [przypis edytorski]
Misji argentyjskich — mowa o argentyńskiej prowincji o nazwie Misiones, położonej w płn.-wsch. części Argentyny i graniczącej z Paragwajem oraz Brazylią. [przypis edytorski]
misjonarze licznych sekt angielskich, którzy (…) są jedną z najnieznośniejszych plag Afryki… — Ktokolwiek poznał tych „misjonarzy”, jest mniej więcej tego zdania. Oto co pisze A. Lanchier, który był ze mną przez kilka miesięcy w Kamerunie: „Ces missionnaires fanatiques, qui sous prétexte de tempérance et d'humanitè, mettens des entraves à la liberte qu'is osent invoquer dans leurs fastivieux sermonts, sont, avec juste raison laissés de côté par les gens sensés, et les négotiants s'établissent à quelques milles de distance”; p. M. A. Lanchier, Les richesses Africaines, Paris, 5 Rue Jacob, Challamel Ainé 1886. [przypis autorski]
Misjonarzy posyłacie do Indii, aby tam krzewili „prawdziwą wiarę”, lecz tamtejsi krajowcy, gdy tylko dowiedzą się, jak się mieszkańcy Europy obchodzą ze zwierzętami, nabierają nieprzezwyciężonego wstrętu do nich i do ich wiary. [przypis autorski]
miskę (…) Z niej wypadają pioruny, grzmoty, błyskawice, diabły i burze, które was w jednej chwili zagrzebią sto stóp pod ziemią — Dzwon ekskomunikacyjny, w który dzwoniono, ilekroć papież rzucał na kogo klątwę. [przypis tłumacza]
misnagdim (hebr. lm) — przeciwnicy chasydów. [przypis edytorski]
missale Romanum (łac.) — mszał rzymski; prawdopodobnie oznacza to Przedświt. [przypis redakcyjny]
miss (ang.) — panna, panienka. [przypis edytorski]
miss (ang.) — panna. [przypis edytorski]
Miss (ang.) — panna. [przypis edytorski]
Missis (ang. Mrs, czyt. mysys) — pani. [przypis edytorski]
Missisipi — druga pod względem długości rzeka Ameryki Północnej. [przypis edytorski]
