ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8742 przypisów.
mocą tej decyzji projekt uposażenia włościan puszczony został w odwłokę (…) — Stanisław Barzykowski Historia powstania listopadowego, III, s. 272. [przypis redakcyjny]
mocanie — daw. skrót od zwrotu grzecznościowego: mości panie, waszmość panie. [przypis edytorski]
mocarstwowcy — chodzi o środowiska młodych konserwatystów popierających Piłsudskiego i jego obóz polityczny, skupione wokół Związku Pracy Mocarstwowej, pisma „Myśl Mocarstwowa” i „Bunt Młodych”. Odwoływali się do idei Polski Jagiellońskiej. [przypis edytorski]
mocarstwy — dziś popr. forma N. lm: mocarstwami. [przypis edytorski]
mocarze — hebr. גברים (giborim): 'mocarze', tu w negatywnym znaczeniu jako «buntujący się przeciwko Bogu», zob. Raszi do 6:4. [przypis tradycyjny]
mocarzyć kogo — utwierdzać kogo w sile, dawać komu moc. [przypis edytorski]
Moc Boga Israela —«Nie oznacza to, że ołtarz został nazwany „Bóg Israela” […] lecz: Ten, który jest Mocą, czyli Bóg, on jest moim Bogiem, a moje imię to: Israel», zob. Raszi do 33:20. [przypis edytorski]
moc (daw., gw.) — mnóstwo, bardzo dużo. [przypis edytorski]
moc (daw., gw.) — tu: mnóstwo, bardzo dużo. [przypis edytorski]
mocen (daw., gw.) — zdolny; mający moc, zdolność czynienia czegoś. [przypis edytorski]
mocen (daw., gw.) — zdolny; mający moc, zdolność czynienia czegoś. [przypis edytorski]
mocen (daw.) — zdolny; mający moc, zdolność czynienia czegoś. [przypis edytorski]
mocen jest (daw.) — jest w stanie. [przypis edytorski]
mocen — ma moc, siłę. [przypis redakcyjny]
Moch (gw.) — Rosjanin. [przypis edytorski]
Mochnacki, Maurycy (1803–1834) — działacz polityczny, uczestnik powstania listopadowego, autor książki Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831; teoretyk romantyzmu, swoje przemyślenia na ten temat zawarł w dziele O duchu i źródłach poezji w Polszcze; pianista. [przypis edytorski]
Mochnacki, Maurycy (1803–1834) — pianista, działacz polityczny, uczestnik powstania listopadowego, autor książki Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831; teoretyk romantyzmu, swoje przemyślenia na ten temat zawarł w dziele O duchu i źródłach poezji w Polszcze. [przypis edytorski]
Mochnacki, Maurycy (1803–1834) — polski działacz i publicysta polityczny, pianista, uczestnik i kronikarz powstania listopadowego. [przypis edytorski]
Mochnacki, Maurycy (1803–1834) — polski działacz, publicysta polit., jeden z teoretyków polskiego romantyzmu, uczestnik i kronikarz powstania listopadowego. [przypis edytorski]
mocium panie (daw.) — zniekształcona forma grzecznościowego „miłościwy panie”. [przypis edytorski]
moc i wola narodu: ta jego władza, która chce prawa, i ta, która prawu nadaje skuteczność, czyli władza prawodawcza i wykonawcza; w Rousseau Umowie społecznej zasada ta sama. [przypis redakcyjny]
mocją — [złożył] odwołanie. [przypis redakcyjny]
Moc, jaką miała dłoń Ananijasza — Ananiasz przyłożeniem ręki uleczył św. Pawła ze ślepoty (Patrz: Dzieje Apostolskie, rozdz. 9). [przypis redakcyjny]
moc, mądrość (…) drogi otworzyły — Najpierw przyjście na świat Zbawiciela otworzyło drogę z ziemi do nieba. [przypis redakcyjny]
mocna pastylka — trucizna. [przypis edytorski]
mocnić (starop.) — wzmacniać; tu 3.os.lm, mocnili: umacniali (przekopy i wieże). [przypis edytorski]
Mocnić — umacniać. [przypis redakcyjny]
mocnić — wzmacniać. [przypis edytorski]
mocnić — wzmacniać. [przypis redakcyjny]
mocnie — dziś popr.: mocno. [przypis edytorski]
mocniej namieszaj wina — Homer, Iliada IX 203. [przypis tłumacza]
mocniejszem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: mocniejszym. [przypis edytorski]
mocnom się (…) przeląkł — mocno się przeląkłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
mocnoś podejrzan (daw.) — jesteś mocno podejrzany. [przypis edytorski]
Mocny pani ma kaszel — Elmira kaszle kilkakrotnie jakby wzywała Orgona, by położył koniec tej scenie, ale ten jest tak ogłupiony swoim Tartufem, iż jeszcze mu widać za mało. [przypis tłumacza]
mocować się — walczyć tak, jak walczą z sobą zapaśnicy. [przypis redakcyjny]
mocował się (…) jak Jakub z Aniołem — Jakub, biblijny patriarcha z Księgi Rodzaju, syn Izaaka i Rebeki, walczył z tajemniczą nadludzką istotą (Bogiem lub aniołem), która wyłamała mu biodro, ale go nie zwyciężyła (Rdz 32, 25–29). [przypis edytorski]
moc robotnika — dziś popr.: moc (tj. mnóstwo) robotników. [przypis edytorski]
moc swoję (daw.) — dziś popr. forma: moc swoją. [przypis edytorski]
moc — tu: bardzo dużo. [przypis edytorski]
moc — tu: dużo, mnóstwo. [przypis edytorski]
moc — tu: mnóstwo, bardzo dużo. [przypis edytorski]
moc umysłu nad wzruszeniami polega: 1) na poznaniu samych wzruszeń (…) — Baensch (przekł. niem.) zauważył, że brak tu jeszcze jednego środka, mianowicie podanego w Tw. 6. Appuhn (przekł. fr.) objaśnia to opuszczenie tym, że autor miał stale na myśli ten środek i przepoił nim pozostałe. [przypis redakcyjny]
mocy czterystu koni — dawniej moc wyrażano w koniach mechanicznych (KM), jednostce wymyślonej w celu porównania mocy maszyn parowych z koniem. Jeden koń mechaniczny to ok. 735 watów. [przypis edytorski]
mocy (starop. forma) — dziś B.lm r.ż.: moce. [przypis edytorski]
mocże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy moc. [przypis edytorski]
moczar a. moczary — teren podmokły, bagnisty. [przypis edytorski]
moczar — bagnisty teren. [przypis edytorski]
moczar — podmokły, bagienny teren. [przypis edytorski]
Moczulski, Leszek Aleksander (1938–2017) — poeta, współtwórca Teatru STU, autor tekstów piosenek m. in. Marka Grechuty i zespołu Skaldowie. [przypis edytorski]
moda zabieszczadna — moda zagórska, węgierska; rozbój. [przypis redakcyjny]
Modeein — w Talmudzie: Modi'im, por. Starożytności, XII, VI, 1. [przypis tłumacza]
modeł — dziś popr. forma D. lm: modłów. [przypis edytorski]
modelów — dziś popr. forma M. lm. dla znaczenia niemęskoos. ('wzór'): modeli. [przypis edytorski]
modelowy — tu w znaczeniu wzorowej piękności. [przypis redakcyjny]
model symbolizmu konstruowany jest bardzo rygorystycznie — np. A. Sandauer, Poeci trzech pokoleń (1955), Warszawa 1962, s. 161; M. Głowiński: Poetyka Tuwima a polska tradycja literacka, Warszawa 1962, s. 77; J. Sławiński w recenzji Szkiców literackich Leśmiana, oprac. Jacek Trznadel, „Pamiętnik Literacki” 1962, z. 1; J. Nowakowski, Symbolizm i dramaturgia Wyspiańskiego, „Pamiętnik Literacki” 1962, z. 4. W najnowszych jednak pracach, opublikowanych już po napisaniu tej rozprawy (M. Podraza-Kwiatkowska, Zagadnienie polskiego symbolizmu, „Ruch Literacki” 1966, nr 1; J. Kwiatkowski, U podstaw liryki Leopolda Staffa, Warszawa 1966, s. 57–73) powraca symbolizm jako jeden z głównych kierunków literackich Młodej Polski. [przypis autorski]
model — tu ogólnie: wzór. [przypis edytorski]
modelusz — sposób. [przypis redakcyjny]
Modena — miasto i gmina w płn. Włoszech, w regionie Emilia-Romania. [przypis edytorski]
moderacja (z łac.) — opanowanie, umiarkowanie. [przypis redakcyjny]
moderacja (z łac.) — umiarkowanie, przezorność. [przypis redakcyjny]
moderacja (z łac.) — umiarkowanie, wstrzemięźliwość. [przypis edytorski]
moderat — człowiek umiarkowany, powściągliwy; por. wł.: moderato: umiarkowanie (o tempie wykonywania utworu). [przypis redakcyjny]
moderatem — wstrzemięźliwcem, skromnisiem. [przypis redakcyjny]
moderne (fr.) — nowoczesny. [przypis edytorski]
moderne (fr.) — nowoczesny. [przypis edytorski]
Modernizm bowiem wyzyskuje przede wszystkim epitet liryczny — podkreśla to również Sławińska w cytowanej pracy; destruktywną rolę przymiotnika u Przybyszewskiego doskonale ukazał T. Żeleński: Ludzie żywi, Warszawa 1929, s. 3–25 (Blaski i nędze mowy polskiej). [przypis autorski]
Modernizm bywał nieraz nazywany neoromantyzmem. (…) Chmielowski potrafił dobrze ukazać (…) zbieżności między tymi prądami — P. Chmielowski, Najnowsze prądy w poezji polskiej, s. 3–28. [przypis autorski]
Modernizm jest etykietką, którą przylepiano i do Böcklina, (…) i do pospolitych pornografów — L. Krzywicki, O sztuce i nie sztuce. Luźne uwagi profana, „Prawda” 1899, nr 15. [przypis autorski]
modernizm jest pojęciem „nieokreślenie szerokim” — L. Belmont, W kwestii „młodych”, „Głos” 1903, nr 8. [przypis autorski]
modernizm katolicki — nurt w filozofii i teologii przełomu XIX i XX w., głoszący m. in. historyczny, więc zmienny charakter dogmatów Kościoła katolickiego; stanowisko to potępił papież Pius X. [przypis edytorski]
Modernizm polski natomiast zacieśniony został przez Kazimierza Wykę (…) do „wcześniejszej, przygotowawczej fazy twórczości pokolenia Młodej Polski (…) związanej (…) z przesyceniem (…) liryzmem i symboliką — K. Wyka, Modernizm polski, Kraków 1959, s. 3. [przypis autorski]
modernizm, pomimo całej swobody, liczy się więcej niżeli romantyzm z naturą i prawdą obiektywną: bada, obserwuje i analizuje — I. Matuszewski, Słowacki i nowa sztuka (modernizm), Warszawa 1911, t. II, s. 157. [przypis autorski]
modernizm poza tym, że oznacza pewne objawy sztuki równoczesne, jest pojęciem negatywnym (…) wspólności ni podobieństwa pomiędzy nimi — J. Żuławski, Znaczenie symbolizmu w sztuce, s. 69. Po latach dołączył się do tych głosów S. Przybyszewski (Szlakiem duszy polskiej, Poznań 1917, s. 10): „Nieszczęsne i ostatecznie bezsensowne określenie, które niemiecki pisarz, człowiek niezwykłego talentu, olbrzymiej rzutkości, namiętny »wywrotowiec«, Hermann Bahr, był ukuł dla nowych prądów na wzór literackich szkół francuskich dla Niemiec: »die Moderne« w przeciwstawieniu stęchłemu zabarwieniu niemieckiej literatury w »Gartenlaube« — posłużyło teraz polskiej krytyce, by usiłowania garstki ludzi w Polsce, pragnących nawiązać zerwaną nić myśli polskiej i »dotknąć się duszy«, ochrzcić i ośmieszyć tą pokraczną nazwą »modernizmu«”. [przypis autorski]
modernizm zasługuje na miano neoromantyzmu, jakie mu niektórzy estetycy nadają — I. Matuszewski, Słowacki i nowa sztuka (modernizm). Wyd. III przejrzane i dopełnione, t. I, Warszawa 1911, s. 41. [przypis autorski]
modern — nowoczesna, modna (por. „modernizm”). [przypis redakcyjny]
modern style (ang.) — dosł.: nowoczesny styl; secesja, art nouveau; nurt artystyczny z przełomu XIX i XX w., charakteryzujący się stosowaniem płynnych, falistych linii oraz bogatej ornamentyki, zwłaszcza roślinnej. [przypis edytorski]
modern style (ang.) — nowoczesny styl. [przypis edytorski]
Modern Times — utopijna wspólnota istniejąca od 1851 do 1864 w stanie Nowy Jork, w Stanach Zjednoczonych, kierująca się zasadą wewnętrznej samowystarczalności i wymiany produktów pracy między mieszkańcami bez zysku; po rozpadzie wspólnoty mieszkańcy postanowili zmienić nazwę wioski na Brentwood. [przypis edytorski]
moderować (z łac.) — łagodzić, uspokajać, powściągać. [przypis edytorski]
moderowany — tu: wyposażony, uzbrojony. [przypis edytorski]
moderowany — wyposażony, uzbrojony. [przypis edytorski]
moderunek (daw.) — ekwipunek. [przypis edytorski]
moderunek (daw.) — ekwipunek, wyposażenie. [przypis edytorski]
moderunek (daw.) — ekwipunek, wyposażenie. [przypis redakcyjny]
moderunek (daw.) — ekwipunek, wyposażenie, tu: uprząż. [przypis edytorski]
moderunek (daw.) — ekwipunek żołnierski. [przypis edytorski]
moderunek — ekwipunek żołnierski. [przypis edytorski]
moderunek — ogół przyborów na żołnierza albo na konia. [przypis redakcyjny]
modeste (łac.) — grzecznie. [przypis redakcyjny]
modestią — skromność, przystojność. [przypis redakcyjny]
modestia (daw., z łac.) — skromność. [przypis edytorski]
modestia (łac.) — skromność. [przypis edytorski]
modestia (łac.) — skromność. [przypis redakcyjny]
modestia (łac.) — skromność; tu: umiarkowanie, wstrzęmięźliwość. [przypis edytorski]
modestia (łac.) — skromność, umiarkowanie. [przypis redakcyjny]
modestia (przestarz., z łac.) — skromność. [przypis edytorski]
modestia — skromność. [przypis redakcyjny]
modestia (z łac.) — skromność, pokora. [przypis edytorski]
modestia (z łac.) — skromność, pokora. [przypis redakcyjny]
