Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156973 przypisów.
Flet zaczarowany — właśc. Czarodziejski flet. Opera skomponowana przez Wolfganga Amadeusza Mozarta w 1791 r. [przypis edytorski]
fleurs de lys (fr.) — kwiaty lilii. [przypis edytorski]
fleurs du mal (fr.) — kwiaty zła; także: tytuł tomu poetyckiego z 1857 r. Charlesa Baudelaire'a (1821–1867) fr. modernisty, prekursora symbolizmu i dekadentyzmu, zaliczanego do tzw. „poetów przeklętych”. [przypis edytorski]
Fleurus i Nijmegen — Fleurus: miasto w Belgii; Nijmegen: miasto we wschodniej Holandii. [przypis edytorski]
Fleury, Abraham-Joseph Bénard (1750–1822) — aktor Comédie Française, wybitny komik. [przypis edytorski]
Fleury, Abraham-Joseph Bénard (1750–1822) — aktor Comédie Française, wybitny komik. [przypis edytorski]
Fleury, André Hercule de (1653–1743) — fr. polityk, kardynał; jako pierwszy minister (1726–1743) króla Francji Ludwika XV uporządkował i ustabilizował finanse państwa. [przypis edytorski]
Fleury, Claude (1640–1723) — francuski duchowny katolicki, autor 20-tomowej historii Kościoła (Storia ecclesiastica). [przypis edytorski]
flexibilis (łac.) — chwiejny. [przypis redakcyjny]
Flexilis (…) armos — Claudianus, In Rufinum, II, 358. [przypis tłumacza]
flibustier a. bukanier — pirat na Morzu Karaibskim; członek społeczności zbiegów i przestępców pochodzenia angielskiego, francuskiego i holenderskiego, zamieszkujących w XVI–XVII w. wyspy Wielkich Antyli, zajmujących się piractwem i myślistwem. [przypis edytorski]
„Fliegende Blätter” — niemiecki tygodnik satyryczny wydawany w latach 1845–1944 w München. [przypis edytorski]
Fliegende Holländer (niem.) — Latający Holender, statek-widmo z legend marynarskich, skazany na wieczną tułaczkę po morzach, nie może ani przybić do brzegu, ani zatonąć; wszyscy marynarze na przeklętym statku pomarli, a jego widok zwiastuje śmierć. [przypis edytorski]
Flier, Jakov (1912–1977) — pianista rosyjski, wykonujący gł. muzykę romantyczną. [przypis edytorski]
flintą — strzelbą. [przypis redakcyjny]
flinta (daw.) — strzelba. [przypis edytorski]
flinta — prymitywna strzelba. [przypis edytorski]
flinta — strzelba myśliwska. [przypis edytorski]
flinta — strzelba myśliwska. [przypis redakcyjny]
flinta — strzelba. [przypis edytorski]
flinta — strzelba skałkowa. [przypis edytorski]
flinta — strzelba z zamkiem skałkowym, broń palna używana przez piechotę w XVIII w. [przypis edytorski]
flintpas — pas na flintę, strzelbę. [przypis redakcyjny]
flis — a. flisak; osoba kierująca łodzią, zatrudniona przy rzecznym spławianiu towarów. [przypis edytorski]
flisaki — osoby zajmujące się flisem, czyli rzecznym spławem towarów. [przypis edytorski]
flisak — tu: żeglarz. [przypis edytorski]
flis (daw.) — spław, flisactwo. [przypis edytorski]
flisoki (gw.) — flisacy. Flisak, oryl, flis to nazwy mężczyzny zajmującego się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym transportem (spławianiem) towarów. Często flisem trudnili się sezonowo dorabiający chłopi nadrzecznych wsi. Na przykład tradycje flisaków z Ulanowa nad Sanem są wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. [przypis edytorski]
flis — osoba zarabiająca spławianiem drewna po rzece. [przypis edytorski]
flis — spławianie rzeką drewna lub zboża; w widłach Wisły i Sanu flisactwo było częstym sposobem dorabiania. [przypis edytorski]
flis — spławianie towarów na handel. [przypis edytorski]
flisz (geol.) — zespół skał osadowych cechujący się cyklicznością warstw różnego rodzaju; termin wprowadzony w 1827 przez szwajcarskiego geologa Bernharda Studera na określenie charakterystycznie przeplatanych warstw u podnóża Alp, z niem. fliessen: płynąć. [przypis edytorski]
Fliszk — Flisco, Fiesco, wieś pod Kremoną w płn. Włoszech. [przypis redakcyjny]
Fliunt (gr. Phlieus) — niewielkie niezależne miasto-państwo greckie w płn.-wsch. części Peloponezu; podczas wojny peloponeskiej było sojusznikiem Sparty; produkowane we Fliuncie wino było sławne w całej Grecji. [przypis edytorski]
Fliunt (gr. Phlieus) — niewielkie niezależne miasto-państwo greckie w płn.-wsch. części Peloponezu. [przypis edytorski]
Flius (Fliunt) lub Flejus (Flejunt) — w północno-wschodnim Peloponezie [na płn.-zach. od Nemei], rządzony zwykle przez arystokrację i wierny Sparcie. Podczas wojny korynckiej doszli do władzy demokraci; ci odmówili Sparcie posiłków i ogłosili się neutralnymi. [przypis tłumacza]
fliza — płyta kamienna lub ceramiczna służąca do dekoracyjnego wykładania powierzchni podłóg, ścian itp. [przypis edytorski]
fliz (daw.) — ozdobna płyta kamienna służąca do wykładania powierzchni ścian, podłóg itp. [przypis edytorski]
fliz — ozdobna płyta kamienna służąca do wykładania powierzchni ścian, podłóg itp. [przypis edytorski]
flobert a. flower (daw.) — karabinek małokalibrowy (w oryg. niem. Jagdflinte: strzelba myśliwska). [przypis edytorski]
floks a. płomyk — roślina z rodziny wielosiłowatych o jaskrawych, czerwonych lub fioletowych kwiatach, chętnie uprawiana w ogródkach jako ozdobna. [przypis edytorski]
Flood-tide below me (…) face to face (ang.) — Fala odpływu pode mną! Patrzę wam w twarz; / Chmury zachodu! Słońce tam, o pół godziny nad horyzontem! / Ciebie też widzę twarzą w twarz. [przypis edytorski]
Flora (mit. rzym.) — bogini kwiatów i wiosennej roślinności; na jej cześć w Rzymie świętowano na przełomie kwietnia i maja wesołe Floralia. [przypis edytorski]
Flora (mit. rzym.) — bogini kwiatów i wiosennej roślinności; [przypis edytorski]
Flora (mit. rzym.) — bogini kwiatów i wiosennej roślinności. [przypis edytorski]
Flora (mit. rzym.) — bogini kwiatów; ogólnie: świat roślin. [przypis edytorski]
Flora (mit. rzym.) — bogini kwiatów. [przypis edytorski]
Flora (mit. rzym.) — bogini kwiatów. [przypis edytorski]
florans — rodzaj dawnej lekkiej tkaniny jedwabnej. [przypis edytorski]
flora — ogół roślin właściwych pewnemu krajowi, pewnej okolicy. [przypis tłumacza]
Flora Petrinsularis (łac.) — Roślinność Wyspy Św. Piotra. [przypis edytorski]
flor de cacao (hiszp.: kwiat kakao) — pot. nazwa Quararibea funebris, rosnącego w Meksyku drzewa, którego suszonych kwiatów używa się jako ostrej przyprawy do tradycyjnego napoju czekoladowo-kukurydzianego. [przypis edytorski]
flor de noche buena (hiszp.) — wilczomlecz nadobny, pot. gwiazda betlejemska, popularna roślina ozdobna pochodząca z Meksyku i Gwatemali. [przypis edytorski]
florecyna — gatunek pierzastej paproci. [przypis edytorski]
florek (gw.) — chlorek, w znaczeniu: chlorek bielący (podchloryn wapnia), silny utleniacz, stosowany jako środek wybielający i dezynfekcyjny. [przypis edytorski]
florem aetatis cum dispendio (łac.) — kwiat wieku z utratą. [przypis redakcyjny]
florem aetatis (łac. forma B.lp) — kwiat wieku. [przypis redakcyjny]
florem (łac.) — kwiat. [przypis redakcyjny]
floreńczyk — dziś popr. forma: florentyńczyk; mieszkaniec Florencji. [przypis edytorski]
Florencja — miasto w środkowych Włoszech, stolica Toskanii i prowincji Florencja. [przypis edytorski]
Florencja — włoskie miasto, stolica regionu Toskania. [przypis edytorski]
Florencja — włoskie miasto w regionie Toskania. [przypis edytorski]
Florencja za czasów tego starego pryka i nudziarza Cacciaguidy — opowieść Cacciaguidy Raj, pieśń XV: „Florencja w starym mieszcząca się grodzie. / Skąd jej, jak dzisiaj, wydzwaniały wieże. / Podówczas żyła w skromności i zgodzie…” [Cacciaguida degli Elisei (ok. 1098–ok.1148) z Florencji był krzyżowcem i przodkiem Dantego; red. WL]. [przypis tłumacza]
Florencjo (…) obywateli twych znalazłem pięciu — Tu Poeta z gorzką ironią wyrzeka na zepsucie obyczajów publicznych w średniowiecznej rzeczypospolitej florenckiej; ze szlachetnych jej rodzin nalicza aż pięciu złodziei, zapewne skarbu publicznego, których nazwiska wymienił w pieśni uprzedniej. [przypis redakcyjny]
Florencyja — Florencja; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
Florencyja (…) nie znała wieńców sadzonych perłami — Niegdyś za czasów starożytnej prostoty, niewiasty i dziewczęta nie starały się zdobić przyrodzonych swoich wdzięków sztucznymi ozdobami i błyskotkami. [przypis redakcyjny]
floren — moneta bita we Florencji od 1256 r. [przypis edytorski]
Florenta miłość — Gower w poemacie De confessione amantis opisuje szpetną czarownicę, którą przyrzeka wziąć za żonę młody rycerz Florent, byle go nauczyła rozwiązać zagadkę, od której rozwiązania życie jego zależało. [przypis redakcyjny]
Florent Carton Dancourt (1661–1725) — francuski dramatopisarz i aktor, mistrz farsy, zasłynął sztuką Le Chevalier à la mode. [przypis edytorski]
Florentyna — [por.] Kawalerskie gospodarstwo, Stracone złudzenia, Pierwsze kroki. [przypis tłumacza]
florentyn — dziś popr. forma: florentyńczyk; mieszkaniec Florencji. [przypis edytorski]
florentyn — mieszkaniec Florencji; florentyńczyk. [przypis edytorski]
floren — złota moneta z Florencji, często naśladowana przez mennice innych krajów. [przypis edytorski]
flores gratitudinis (łac.) — kwiaty wdzięczności. [przypis edytorski]
flores — ozdobnik w kształcie roślinnym (w charakterze pisma, ornamentach itp.). [przypis edytorski]
Florestano Pepe — generał komenderujący w Neapolu. [przypis redakcyjny]
flores — tutaj: dziwaczny rysunek. [przypis redakcyjny]
floresy — wzory kwiatowe, zawiłe desenie. [przypis redakcyjny]
floresy (z łac. flores: kwiaty) — ozdoby, ornamenty przedstawiające gałązki, łodygi i kwiaty. [przypis edytorski]
floresy (z łac. flores: kwiaty) — ozdoby, ornamenty przedstawiające gałązki, łodygi i kwiaty. [przypis redakcyjny]
floret — broń szermiercza. [przypis edytorski]
floret — broń szermiercza z elastyczną, wąską, czworograniastą klingą. [przypis edytorski]
Floriańska — historyczna ulica na krakowskim Starym Mieście. [przypis edytorski]
Floriani — właśc. Caffè Florian: najstarsza włoska kawiarnia, działająca od r. 1720; mieści się w budynku Prokuracji Nowej, po płd. stronie Placu św. Marka w Wenecji. [przypis edytorski]
Florianka — być może odniesienie do imienia tytułowej bohaterki moralizującej powiastki Florianka. Jak ona poradziła ludziom w Czarnych Biedach (1884), autorstwa Józefa Hopcasa (1857–1918), reklamującej towarzystwa wzajemnych ubezpieczeń. [przypis edytorski]
Florian z Korytnicy — średniowieczny rycerz polski, kasztelan wiślicki, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]
floruit (łac.) — kwitła. [przypis redakcyjny]
Florusa, właśc. Lucjusz Anneusz Florus (ok. 70–ok. 140 n.e.) — historyk rzymski. [przypis edytorski]
Floryda — stan na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]
Floryna — patrz: Kawalerskie gospodarstwo. Stracone złudzenia. [przypis edytorski]
Floryna — [por.:] Stracone złudzenia, Córka Ewy etc. [Balzaca; red. WL]. [przypis tłumacza]
Floryzel — postać kobieca z Zimowej opowieści Szekspira, książę Czech, zakochany w skromnej pasterce Predycie. [przypis edytorski]
Flossenbürg — (niem.) Konzentrationslager Flossenbürg, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny, działający w pobliżu bawarskiego miasta Weiden w latach 1938–1945. [przypis edytorski]
flota angielska wpłynęła na Dardanele — w czasie wojny z Rosją Turcja odwołała się do interwencji państw zachodnich. W związku z tym Anglia zażądała od Rosji wstrzymania kroków wojennych. Ponieważ ze strony Rosji nie było odpowiedzi, flota angielska w połowie lutego przepłynęła Dardanele i zajęła stanowisko naprzeciw Konstantynopola. [przypis redakcyjny]
flota niemiecka pcha się przez Bałtyk i łapu-capu zagarnia Kłajpedę Memel — chodzi o zajęcie przez okręty niem. portu bałtyckiego w Kłajpedzie 23.03.1939 r. i tym samym aneksję przygranicznego Okręgu Kłajpedy (lit. Klaipėdos kraštas, niem. Memelland), położonego na prawym brzegu Niemna, w płn.-wsch. części Prus Wschodnich, odłączonego od Rzeszy Niem. na mocy traktatu wersalskiego, a w l. 1923–1938 (po powstaniu lit., do jakiego doszło na tych terenach) stanowiącego autonomiczną część Litwy. Niemcy pod rządami kanclerza Adolfa Hitlera od 1935 r. łamały kolejne postanowienia traktatu wersalskiego: poczynając od przywrócenia poboru do wojska, ogłoszenie remilitaryzacji Niemiec i zajęcie terytorium Saary (z zagłębiem wydobywczym węgla kamiennego oraz okręgiem produkcji żelaza i stali; 1935) oraz Nadrenii (1936), poprzez przyłączenie do Rzeszy Austrii i rejonu Sudetów (1938), aż po militarne zajęcie Czechosłowacji i utworzenie zależnego od Niemiec Protektoratu Czech i Moraw w marcu 1939 r. Kryzys czechosłowacki pokazał, że państwa europejskie raczej wyzyskają sytuację dla własnych interesów (zajęcie Zaolzia przez Polskę oraz części Słowacji i Rusi Zakarpackiej przez Węgry), niż zdobędą się na interwencję w obronie pogwałconych konwencji międzynarodowych. Dlatego Hitler szybko wykonał kolejny krok: oderwanie Okręgu Kłajpedy od Litwy oddało w ręce Niemiec strategiczny punkt na mapie Europy; dokonało się zresztą za formalną zgodą ministra spraw zagr. Litwy Juozasa Urbšysa, uzyskaną pod groźbą zbombardowania Kowna (i właśc. po uprowadzeniu ministra do Berlina). [przypis edytorski]
flota (pot.) — tu: pieniądze. [przypis edytorski]
flota — tu: pieniądze. [przypis edytorski]
flotę mknącąm ujrzał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika (oraz szykiem przestawnym); inaczej: ujrzałem mknącą flotę. [przypis edytorski]
Flotow, Wilhelm Hans von (1838–1915) — generał armii pruskiej w Gdańsku. [przypis edytorski]
Flottenverein — Niemiecki Związek Floty, stowarzyszenie istniejące od 1898 roku. [przypis edytorski]
