Pieśń XVIII (Czołem za cześć, łaskawy mój panie sąsiedzie...) → ← Pieśń XVI (Królom moc na poddane i zwierzchność dana...)

Spis treści

Łzy: 1
Tęsknota: 1
Żona: 1

Jan KochanowskiPieśni, Księgi pierwszePieśń XVII [1][2]

Słońce już padło [3], ciemna noc nadchodzi,

Nie wiem, co za głos uszu mych dochodzi;

Postoję mało [4], a dowiem sie pewnie,

Dlaczego płacze ta pani tak rzewnie.

«Już to dziesiąte lato [5] niebo toczy,

Jako me smutne zawsze płaczą oczy;

A dokąd mi sie miły mój nie wróci,

Żaden na świecie troski mej nie skróci.

Już wszyscy inszy nazad przyjechali,

Którzy nieszczęsnej Troje dobywali;

Jam tylko sama bez męża została:

Sroga Fortuna, ta mi go zajźrzała [6].

Bodaj był w ten czas, gdy do Sparty płynął,

Ten cudzołożnik [7] na morzu zaginął!

Uszłabych była [8] tej ciężkiej żałości,

Przed którą prawie [9] schną dziś moje kości [10].

Żona, Tęsknota, ŁzyJako ptak, kiedy towarzysza zbędzie [11],

Nigdy na rózdze [12] zielonej nie siędzie,

A między bory i pustymi lasy

Sam jeden lata po swe wszystkie czasy [13],

Tak ja, nieszczęsna, w jego niebytności

Muszę być zawżdy [14] w trosce i w żałości;

Chronię sie ludzi [15], sama nie wiem czemu,

Radam, gdy świadka nie mam płaczu swemu.

Bałam sie zawżdy, póki wojna trwała,

Alem wżdy [16] o nim, nieboga, słyszała;

Teraz nie wiedzieć, gdzie po świecie błądzi,

A wierne serce zawsze gorzej sądzi [17].

Troszczą mię [18], smutną, srogie morskie wody,

Troszczą mię wiatry i złe niepogody,

Troszcze mię wszystko, cokolwiek być może;

Tobie go ja tam poruczam [19], mój Boże!

I to mi czasem na myśl więc przychodzi

(Bo łacno [20], gdy chce, nieszczęście ugodzi),

Że moje serce prózno sie frasuje,

A on podobno [21] gdzie indziej miłuje.

Źleć by mi płacił moje życzliwości,

Bych miała doznać takiej niewdzięczności;

Bodajbych pierwej ostatnie [22] skonała,

Niżli nowiny takiej doczekała!

Aleć ja dufam jego szczerej cnocie,

Że mię nie będzie chciał mieć w tym kłopocie;

Będzie pamiętał i statecznie chował

Miłość i wiarę, którą mi ślubował.

Usilne [23] wiatry, co morzem władacie,

Jesli też kiedy, co to miłość, znacie,

Dodajcie mu tak szczęśliwego biegu,

Że wrychle stanie [24] na ojczystym brzegu».

Przypisy

[1]

Ks.1, Pieśń XVII — pieśń jest oparta na motywach listu Penelopy do Ulissesa z Heroid Owidiusza. Wprowadzająca strofa pierwsza jest oryginalna. [przypis redakcyjny]

[2]

W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

[3]

Słońce (…) padło — słońce zaszło; zapadło za horyzont. [przypis redakcyjny]

[4]

mało (starop.) — trochę. [przypis redakcyjny]

[5]

lato (daw.) — rok. [przypis redakcyjny]

[6]

Fortuna (…) zajźrzała — los pozazdrościł. [przypis redakcyjny]

[7]

cudzołożnik — chodzi tu o Parysa, który porwał Helenę, co stało się przyczyną wojny trojańskiej; z tej wojny wracał przez 10 lat Ulisses, na którego czeka skarżąca się tutaj Penelopa. [przypis redakcyjny]

[8]

uszłabych była (starop.) — uniknęłabym. [przypis redakcyjny]

[9]

przed którą prawie — z powodu której całkiem. [przypis redakcyjny]

[10]

schną dziś moje kości — zwrot przysłowiowy posiadający genezę biblijną, oznacza tęsknotę („usychanie” z tęsknoty), utratę sił z nią związaną. [przypis redakcyjny]

[11]

zbyć (tu: 3 os. lp: zbędzie) — stracić. [przypis redakcyjny]

[12]

na rózdze — na gałęzi. [przypis redakcyjny]

[13]

po swe wszytkie czasy — przez całe swoje życie. [przypis redakcyjny]

[14]

zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis redakcyjny]

[15]

chronię sie ludzi — chronię się przed ludźmi; unikam ludzi. [przypis redakcyjny]

[16]

wżdy (starop.) — przynajmniej. [przypis redakcyjny]

[17]

gorzej sądzić — spodziewa się czegoś złego. [przypis redakcyjny]

[18]

troszczyć (starop.) — martwić, niepokoić, trapić; troszczą mię: trapią mnie. [przypis redakcyjny]

[19]

poruczać (starop.) — oddawać pod opiekę, polecać. [przypis redakcyjny]

[20]

łacno (starop.) — bez trudu, łatwo. [przypis redakcyjny]

[21]

podobno — być może. [przypis redakcyjny]

[22]

ostatnie (starop.) — ostatecznie. [przypis redakcyjny]

[23]

usilny — tu: silny, natarczywy. [przypis redakcyjny]

[24]

że wrychle stanie — żeby rychło (szybko) stanął. [przypis redakcyjny]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Jeśli wciąż chcesz mieć nasze książki zawsze pod ręką — wesprzyj Wolne Lektury 1,5%!
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Nie umiem błyskotliwie odpowiedzieć na pytanie o to, dlaczego warto wspierać Wolne Lektury. Jedyna rozsądna, jaka się nasuwa, brzmi następująco: Wolne Lektury należy wspierać, bo są.

Filip Springer

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Wolne Lektury rozwijają się dla Ciebie. A co ty zrobiłeś dla Wolnych Lektur? Wesprzyj nas!

Czy wiesz, że wystarczyłoby 1000 osób, udzielających nam regularnego wsparcia, żeby zaspokoić podstawowe potrzeby Wolnych Lektur? Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.