Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Pieśni Jana Kochanowskiego księgi dwoje, Drukarnia Łazarzowa, Kraków, 1586

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska, Piotr Wilczek.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Mangiu@Flickr, CC BY 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Pieśni, Księgi pierwsze, Pieśń XVII (Słońce już padło, ciemna noc nadchodzi...)

Jan Kochanowski

Pieśń XVII (Słońce już padło, ciemna noc nadchodzi...)

Pieśń XVIII (Czołem za cześć, łaskawy mój panie sąsiedzie...) → ← Pieśń XVI (Królom moc na poddane i zwierzchność dana...)

Spis treści

    1. Łzy: 1
    2. Tęsknota: 1
    3. Żona: 1

    Jan KochanowskiPieśni, Księgi pierwszePieśń XVII[1][2]

    1
    Słońce już padło[3], ciemna noc nadchodzi,
    Nie wiem, co za głos uszu mych dochodzi;
    Postoję mało[4], a dowiem sie pewnie,
    Dlaczego płacze ta pani tak rzewnie.
    5
    «Już to dziesiąte lato[5] niebo toczy,
    Jako me smutne zawsze płaczą oczy;
    A dokąd mi sie miły mój nie wróci,
    Żaden na świecie troski mej nie skróci.
    Już wszyscy inszy nazad przyjechali,
    10
    Którzy nieszczęsnej Troje dobywali;
    Jam tylko sama bez męża została:
    Sroga Fortuna, ta mi go zajźrzała[6].
    Bodaj był w ten czas, gdy do Sparty płynął,
    Ten cudzołożnik[7] na morzu zaginął!
    15
    Uszłabych była[8] tej ciężkiej żałości,
    Przed którą prawie[9] schną dziś moje kości[10].
    Żona, Tęsknota, ŁzyJako ptak, kiedy towarzysza zbędzie[11],
    Nigdy na rózdze[12] zielonej nie siędzie,
    A między bory i pustymi lasy
    20
    Sam jeden lata po swe wszystkie czasy[13],
    Tak ja, nieszczęsna, w jego niebytności
    Muszę być zawżdy[14] w trosce i w żałości;
    Chronię sie ludzi[15], sama nie wiem czemu,
    Radam, gdy świadka nie mam płaczu swemu.
    25
    Bałam sie zawżdy, póki wojna trwała,
    Alem wżdy[16] o nim, nieboga, słyszała;
    Teraz nie wiedzieć, gdzie po świecie błądzi,
    A wierne serce zawsze gorzej sądzi[17].
    Troszczą mię[18], smutną, srogie morskie wody,
    30
    Troszczą mię wiatry i złe niepogody,
    Troszcze mię wszystko, cokolwiek być może;
    Tobie go ja tam poruczam[19], mój Boże!
    I to mi czasem na myśl więc przychodzi
    (Bo łacno[20], gdy chce, nieszczęście ugodzi),
    35
    Że moje serce prózno sie frasuje,
    A on podobno[21] gdzie indziej miłuje.
    Źleć by mi płacił moje życzliwości,
    Bych miała doznać takiej niewdzięczności;
    Bodajbych pierwej ostatnie[22] skonała,
    40
    Niżli nowiny takiej doczekała!
    Aleć ja dufam jego szczerej cnocie,
    Że mię nie będzie chciał mieć w tym kłopocie;
    Będzie pamiętał i statecznie chował
    Miłość i wiarę, którą mi ślubował.
    45
    Usilne[23] wiatry, co morzem władacie,
    Jesli też kiedy, co to miłość, znacie,
    Dodajcie mu tak szczęśliwego biegu,
    Że wrychle stanie[24] na ojczystym brzegu».

    Przypisy

    [1]

    Ks.1, Pieśń XVII — pieśń jest oparta na motywach listu Penelopy do Ulissesa z Heroid Owidiusza. Wprowadzająca strofa pierwsza jest oryginalna. [przypis redakcyjny]

    [2]

    W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Pieśniach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

    [3]

    Słońce (…) padło — słońce zaszło; zapadło za horyzont. [przypis redakcyjny]

    [4]

    mało (starop.) — trochę. [przypis redakcyjny]

    [5]

    lato (daw.) — rok. [przypis redakcyjny]

    [6]

    Fortuna (…) zajźrzała — los pozazdrościł. [przypis redakcyjny]

    [7]

    cudzołożnik — chodzi tu o Parysa, który porwał Helenę, co stało się przyczyną wojny trojańskiej; z tej wojny wracał przez 10 lat Ulisses, na którego czeka skarżąca się tutaj Penelopa. [przypis redakcyjny]

    [8]

    uszłabych była (starop.) — uniknęłabym. [przypis redakcyjny]

    [9]

    przed którą prawie — z powodu której całkiem. [przypis redakcyjny]

    [10]

    schną dziś moje kości — zwrot przysłowiowy posiadający genezę biblijną, oznacza tęsknotę („usychanie” z tęsknoty), utratę sił z nią związaną. [przypis redakcyjny]

    [11]

    zbyć (tu: 3 os. lp: zbędzie) — stracić. [przypis redakcyjny]

    [12]

    na rózdze — na gałęzi. [przypis redakcyjny]

    [13]

    po swe wszytkie czasy — przez całe swoje życie. [przypis redakcyjny]

    [14]

    zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis redakcyjny]

    [15]

    chronię sie ludzi — chronię się przed ludźmi; unikam ludzi. [przypis redakcyjny]

    [16]

    wżdy (starop.) — przynajmniej. [przypis redakcyjny]

    [17]

    gorzej sądzić — spodziewa się czegoś złego. [przypis redakcyjny]

    [18]

    troszczyć (starop.) — martwić, niepokoić, trapić; troszczą mię: trapią mnie. [przypis redakcyjny]

    [19]

    poruczać (starop.) — oddawać pod opiekę, polecać. [przypis redakcyjny]

    [20]

    łacno (starop.) — bez trudu, łatwo. [przypis redakcyjny]

    [21]

    podobno — być może. [przypis redakcyjny]

    [22]

    ostatnie (starop.) — ostatecznie. [przypis redakcyjny]

    [23]

    usilny — tu: silny, natarczywy. [przypis redakcyjny]

    [24]

    że wrychle stanie — żeby rychło (szybko) stanął. [przypis redakcyjny]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Na Wolnych Lekturach jest ponad 6,5 tys. ebooków. Wszystkie dostępne za darmo. Pomóż nam utrzymać i rozwijać ten zbiór! Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Nie umiem błyskotliwie odpowiedzieć na pytanie o to, dlaczego warto wspierać Wolne Lektury. Jedyna rozsądna, jaka się nasuwa, brzmi następująco: Wolne Lektury należy wspierać, bo są.

    Filip Springer

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

    Nie bądź wuj ponury, wspieraj Wolne Lektury!

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
    Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Lubisz czytać? Pomóż nam sprawiać, by coraz więcej książek było dostępnych za darmo w polskim Internecie! Kliknij i dorzuć się!

    Twoje dziecko znalazło potrzebną książkę na Wolnych Lekturach? Teraz Ty możesz nam pomóc!
    Wesprzyj nas! Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.