Za pięć dwunasta → ← Wołanie w nocy

Spis treści

1. Jezus w zakładach Kruppa

2. Cud w okopach

Broń: 1
Chrystus: 1
Dziecko: 1
Król: 1
Pies: 1
Święto: 1 2 3
Walka: 1 2
Wojna: 1 2

Co czytałem umarłymWładysław SzlengelLegendy wigilijne

1. Jezus w zakładach Kruppa

W Essen [1], w zakładach Kruppa [2],

śród kolosów żelaza i stali,

pośród zabawek śmierci,

w hucie — płonącej hali —

znaleźli w noc wigilijną

dziecko śród prochu i bomb,

w Essen — w kolebce śmierci,

w zakładach Kruppa et Comp.

DzieckoUjrzeli nagle w kąciku

ludzie z wieczornej zmiany

ludzki pomiot maleńki

zgubiony czy zapomniany.

Święto, BrońA właśnie gwiazdka zabłysła

pierwsza — tak jak w Betlejem,

i błysk jej zabłąkał się w bomby,

w kul i granatów knieje.

ChrystusDziecko leżało na hali

śród brudnych kombinezów

i ludzie się dziwowali,

aż ktoś wyszeptał — jak Jezus…

I groza przeszła po ludziach,

i dreszcz jak w olbrzymi upał…

i się przerwała na chwilę

produkcja w zakładach Kruppa.

Stanęły na chwilę maszyny,

coś ludzi chwyciło za gardła…

cisza, jak bomba największa,

zawisła — i hala zamarła…

zamarły fabryczne kominy,

tryby, młoty, spirale,

wyciągi, miechy i formy,

motory, odlewnie, centrale…

i poszła wieść dziwna po ludziach,

i przerazili się ludzie

straszną i wielką wieścią

o dziecku u Kruppa i cudzie —

Jak na manifest straszliwy

przed halą zbierał się lud

i dziecko widziało ludzi,

i ludzie widzieli cud.

O zmiłowanie prosili,

klękali —

w piersi się bili,

płakali…

Aż nagle przyszła wiadomość —

w ludzkie trafiła mrowie —

Do Essen — zakładów Kruppa,

trzej zdążają królowie…

A tutaj zmrok wigilijny,

a gwiazdka blask srebrny sieje,

a tutaj królowie zdążają…

Cud… cud… jak Betlejem.

Król, Święto, WojnaZakołysały [!] tłumy

jak fale, rozbite rafą,

nagle uderzył w ciszę

z głównej centrali megafon —

— Trzej przyjeżdżają królowie

(megafon wyrzucał słowa) —

do śmierciotwórczej kolebki

królowie jadą — po towar…

Wszystkie zmiany do pracy —

Święto w przyszłą niedzielę.

Królom potrzebne bomby,

miny, kartacze, szrapnele…

Ochoczo ruszyły tłumy

do hal, do hut i do bomb.

Wszystkie zmiany przy pracy

w zakładach Kruppa et Comp.

I taśmy stalowe trzeszczą,

żar ognia i krwisty upał…

i zapomniany został

Jezus w zakładach Kruppa…

2. Cud w okopach

WojnaCzekała trwożna Europa,

co tamci zrobią… w okopach.

A tamci, wszyscy w okopach

czuli zmęczenie w stopach —

czuli znużenie w kościach,

w oczach — w sercach — we krwi

I już nie liczyli ataków,

i nie liczyli dni…

Sztab kreślił kreski czerwone,

wył w telefony polowe,

ktoś krzyczał w złamaną słuchawkę

Baczność — wszystko gotowe…

W okopach garbiły się barki,

cykały zlęknione zegarki,

coś rozbłysło na skręcie,

rosło w linii napięcie.

Żyły tętnią na skroniach,

mapy żarzą się w dłoniach,

oczy mrużą się wściekle,

w pulsach tętni i drga,

wszystko we krwi dygocze,

by już krzyknąć: „Hurra”…

Już wycykał zegarek

beznadziejność i smutek,

w błędnym kręgu latarki

wskazał równą minutę.

Zaraz atak — wnet ruszą

100

z bagnetami na drogę,

Walkazaraz runą na siebie

ludzkie linie dwie wrogie,

zaraz weźrą [3] się w siebie,

zaraz w siebie się wczepią,

105

w bruzdy ostrza zanurzą,

krwią się oczy oślepią.

Zaraz wgryzą się wściekłe

kolby, ostrza i palce,

zaraz ludzkie dwie fale

110

w czarnej zderzą się walce.

Jeden sztab jest gotowy,

drugi sztab uprzedzony

i czekają na alarm

ludzkie linie — dwie strony.

115

A tu zmrok już zapada

nad odcinek liniowy.

Patrzcie — gwiazdka zabłysła —

wieczór jest — wigilijny.

Walka, PiesPalce twarde na cynglach,

120

nerwy — charty puszczone,

serce — łomot i gnanie,

oczy — kręgi czerwone —

niech zakrzykną — niech puszczą,

jak się urwą psy ludzkie,

125

w drganie, bicie i kłucie,

krwawą siejbę i młóckę…

Trrrr… telefon i sygnał,

strzał — z okopów ich wygnał.

Sygnał w serce się wwiercił,

130

już ruszyli ku śmierci…

Idą, idą dwa wrogi,

by się spotkać w pół drogi,

krok się wali i pali,

dłoń na kolbie i loncie,

135

i w tę noc wigilijną

cud się zdarzył na froncie.

Bo gdy przyszli w pół drogi

ludzkie psy — ludzkie wrogi —

zatrzymali się nagle,

140

ktoś w szeregach pęd zmącił,

Świętocoś przejrzeli… ujrzeli…

ktoś broń z dłoni wytrącił…

i gdy doszli do siebie

już rozpędu ostatkiem —

145

zamiast życia połamać —

łamali się… opłatkiem,

ręce sobie ściskali,

na ramionach płakali,

rozmawiali o domach,

150

jak ktoś z bratem lub synem…

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

a ze sztabu dzwoniono —

znów wbiliśmy się klinem…

Przypisy

[1]

Essen — miasto w Niemczech, w Nadrenii-Westfalii, główny ośrodek przemysłowy zagłębia Ruhry. [przypis edytorski]

[2]

zakłady Kruppa — założone w 1811 roku przez Friedricha Kruppa, od 1903 funkcjonujące jako spółka akcyjna Friedrich Krupp AG, od 1999 jako ThyssenKrupp AG; firma zajmowała się wydobyciem rudy żelaza, produkcją stali, sprzętu kolejowego, maszyn przemysłowych oraz broni i amunicji, co w roku 1880 zapewniało połowę obrotów przedsiębiorstwa. [przypis edytorski]

[3]

weźrą — „weżrą” bądź „wejrzą” (tj. wpatrzą). [przypis edytorski]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Bez pomocy czytelników biblioteka przestanie się rozwijać. Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Nie umiem błyskotliwie odpowiedzieć na pytanie o to, dlaczego warto wspierać Wolne Lektury. Jedyna rozsądna, jaka się nasuwa, brzmi następująco: Wolne Lektury należy wspierać, bo są.

Filip Springer

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Nasi Przyjaciele pomagają nam stałymi, comiesięcznymi wpłatami. Jeśli będzie ich wystarczająco dużo, biblioteka będzie działać stabilnie, bez obaw o przyszłość. Kliknij i dorzuć się!

Czy wiesz, że żeby wciąż docierać do miejsc, w których nie wszyscy mają dostęp do biblioteki, potrzebujemy Twojego wsparcia? Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.