Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 158528 przypisów.

zapustny (daw.) — związany z zapustami, tj. hucznie i wesoło obchodzonymi ostatnimi dniami karnawału. [przypis edytorski]

zapustny — karnawałowy; zapusty (daw.) końcówka (ostatni tydzień) karnawału, kończący się środą popielcową, rozpoczynającą okres postu. [przypis edytorski]

zapust (starop.) — zagajnik. [przypis redakcyjny]

zapust — tu: gąszcz, plątanina. [przypis edytorski]

zapusty (daw.) — karnawał, przebierańce. [przypis edytorski]

zapusty — daw. ostatnie dni karnawału. [przypis edytorski]

zapusty — karnawał; czas po święcie Bożego Narodzenia (25 grudnia), a przed Wielkim Postem, stanowiącym okres obejmujący 40 dni przed świętem Wielkanocy (termin Wielkanocy jest zmienny i wypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca). [przypis edytorski]

zapusty — karnawał; okres po świętach Bożego Narodzenia, a poprzedzający Wielki Post, przypadający na styczeń i luty. [przypis edytorski]

zapusty — ostatnie dni karnawału; ostatki. [przypis edytorski]

zapusty — ostatni tydzień karnawału. [przypis edytorski]

zapuszczony (tu daw.) — opuszczony, przymknięty; zapuścić powieki (daw.) — opuścić powieki, przymknąć oczy. [przypis edytorski]

zapyrzony — dziś: zaperzony. [przypis edytorski]

Zapytaj się kryminalistów, psychiatrów, (…) formułę Pascalowską: qui fait l'ange, fait bête — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 53–54. [przypis autorski]

Zapytał Zofii o radę — dziś popr.: zapytał Zofię o radę. [przypis edytorski]

zapytana od posażney niewiasty ateńskiey, co by przyniosła mężowi w posagu? z tym się poszczycić może, iż mu przynosi poczciwość — dziś popr. pytajnik rozdzielający zdania składowe powinien być zastąpiony przecinkiem; tu: pozostawiono przykład daw. interpunkcji. [przypis edytorski]

zapytywa — dziś popr. forma: zapytuje; pyta. [przypis edytorski]

zarabiać (starop.) — tu: zasługiwać. [przypis edytorski]

zarabiać* — tu: pracować na roli. [przypis redakcyjny]

za radą towarzyszącego sobie wielkich przymiotów Michała (…) ustąpił — w oryg. łac.: Recessit inde Boleslavus magni Michaelis consilio extra muros. Chodzi o Michała z rodu Awdańców, krewnego wojewody skarbimira, wychowawcy Bolesława Krzywoustego, oraz kanclerza Michała, któremu dedykowane są dwie pierwsze księgi Kroniki Galla Anonima. [przypis edytorski]

Zaradza się jeszcze tej samej wadzie przez ustanawianie urzędników pośredniczących… — porównaj księgę IV, rozdz. V O trybunacie. [przypis tłumacza]

zaradzić się — tu: poradzić się, prosić o radę. [przypis edytorski]

zaradzim (daw.) — tu: forma krótsza użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: zaradzimy. [przypis edytorski]

zara — dziś popr.: zaraz; od razu. [przypis edytorski]

zara (gw.) — zaraz; od razu. [przypis edytorski]

zara (gw.) — zaraz. [przypis autorski]

Zaramo a. Samaro — wschodnioafrykańska grupa etniczna występująca wzdłuż wybrzeża Tanzanii, dominująca w Dar es Salaam i okolicach; w większości są muzułmanami. Uzaramo: w języku suahili przedrostek „u-” tworzy w szczególności nazwy terenów, np. Usaramo (ziemia Saramów), podczas gdy „wa-” określa grupę osób, np. Wasaramo (Saramowie). [przypis edytorski]

zaranek (daw.) — tu: poranek, początek. [przypis edytorski]

zaranek — poranek; D. lp. zaranku a. zaranka. [przypis edytorski]

zaranie — chwila wschodu słońca. [przypis edytorski]

Zaranie — w oryg. niem. Das Vorspiel als Epilog: Prolog jako epilog. [przypis edytorski]

zaranie — wschód słońca, jutrzenka; przen.: pierwszy okres. [przypis edytorski]

zaranku — dziś: poranka. [przypis edytorski]

za rano (daw.) — za wcześnie. [przypis edytorski]

zarastać — tu chodzi o związane z dojrzewaniem chłopców pojawienie się u nich zarostu. [przypis edytorski]

zaraszczać — dziś popr.: zarastać. [przypis redakcyjny]

Zaratustra Nietzschego — tytułowy bohater książki Tako rzecze Zaratustra (1883–1885) niemieckiego filozofa Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]

Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratustryzmem; przypisywane mu jest autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty; imię to nosi główny bohater dzieła Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]

Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; tu przywołany jako główna postać dzieła Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]

Zaratustra (ok. 628–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisywane jest mu autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty. Pojawia się też w dziele Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]

Zaratustra — prorok i reformator religii staroirańskiej, mazdaizmu, żyjący prawdopodobnie na przełomie VII i VI w. p.n.e. [przypis redakcyjny]

Zaratusztra (ok. 628 p.n.e.–ok. 551 p.n.e.) — legendarny perski prorok, twórca monoteistycznej religii nazwanej od jego imienia zaratusztrianizmem; przypisywane jest mu autorstwo Gaty, najstarszej części Awesty. Pojawia się też w dziele Tako rzecze Zaratustra Fryderyka Nietzschego [przypis edytorski]

Zara — wł. nazwa portowego miasta Zadar nad Morzem Adriatyckim, ważnego centrum w płn. Dalmacji (dziś w Chorwacji), w staroż. osada iliryjskiego plemienia Liburnów. [przypis edytorski]

zaraz by w bagnie skąpał się ten plucha — Adam Mickiewicz, Grażyna, w. 43. [przypis edytorski]

Zaraz by w bagnie skąpał się ten plucha (…) — nie dziw więc, że Prusacy i pobratymcy ich Litwini czuli wieczną ku Niemcom nienawiść, która stała się wrodzoną prawie ich charakterowi. Za czasów pogańskich, a nawet po przyjęciu chrześcijaństwa, kiedy grzebano Litwina albo Prusaka, płaczkowie śpiewali nad nim: Idź nieboże z nędzy tego świata na lepszy, gdzie drapieżni Niemcy tobie panować nie będą, ale ty im; o czem świadczą Bielski i Stryjkowski. Dotąd w głębokiej Litwie, pod panowaniem pruskim, nazwać wieśniaka Niemcem jest to zelżyć go najsromotniej. [przypis autorski]

zaraz (daw.) — tu: jednocześnie, zarazem. [przypis edytorski]

Zaraz do czoła sięgnąłem palcami — Pozbycie się jakiej bądź złej skłonności nie objawia się jako wypadek wyraźny i określony, ale raczej jest skutkiem długiej rozwagi, wewnętrznej walki; aż na koniec tajemniczym tryumfem dobrej woli, niewyraźnie jak noc do porannego zmroku, a zmrok do dziennego światła, na jaw wychodzi. Dlatego poeta nie uważa, że pierwsze P za powiewem anielskiego skrzydła zniknęło. [przypis redakcyjny]

zarazem (…) nieswój — skrót od: zaraz jestem nieswój. [przypis edytorski]

zarazem poznał — przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zaraz poznałem. [przypis edytorski]

zarazem sobie powiedziała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, znaczenie: zaraz sobie powiedziałam. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — od razu; niezwłocznie. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — od razu. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — tu: zaraz, od razu. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — zaraz, jednocześnie. [przypis edytorski]

zarazem (starop.) — zaraz, od razu. [przypis edytorski]

zarazkowaty — w oryginale jest pestilenzialisch. [przypis tłumacza]

Zaraz mu służyć będę — daw. forma grzecznościowa o znaczeniu: wrócę do pana za chwilę. [przypis edytorski]

Zaraz mu Starościanka musi dać swe włosy — nawiązanie do obyczaju, zgodnie z którym panna nosi długie włosy, a mężatka krótkie (lub schowane pod czepkiem). [przypis edytorski]

Zaraz napisałem do ojca, by się dowiedział o nich i doniósł mi (…) — synów Sołtana porwano na rozkaz cara Mikołaja i wywieziono do Moskwy do korpusu kadetów. Najmłodszy syn, Michał, miał wtedy niespełna cztery lata. [przypis redakcyjny]

Zaraz odsłania (…) przyczepiłIliada, IV, 105–111. [przypis redakcyjny]

zaraz padli w rzece — w czasie przeprawy na drugą stronę do taboru i obozu. [przypis tłumacza]

za raz — równoczesnie, razem. [przypis edytorski]

zaraz (starop.) — naraz, [nagle]. [przypis redakcyjny]

za raz (starop.) — równocześnie. [przypis redakcyjny]

zaraz zaś po nim Ziemi szeroka pierś… — Hezjod, Teogonia 116–120. [przypis edytorski]

zaraz z miejsca nasamprzód obwieszczam… — Mówione są ww. 1–111, 229–354, 465–568, 715–766, 898–916 (w oryginale w jambicznych senarach), przełożone wierszem trzynastozgłoskowym; cała reszta to partie śpiewane, względnie recytowane przy akompaniamencie muzyki (cantica, p. wyżej), przełożone wierszem czternastozgłoskowym. [przypis tłumacza]

Za: R. Deazley (2008), Commentary on Millar v. Taylor (1769), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), wyd. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org, (dostęp 31.01.2013). [przypis autorski]

Za: R. Deazley (2008), Commentary on Millar v. Taylor (1769), [w:] Primary Sources on Copyright (1450–1900), wyd. L. Bently, M. Kretschmer, www.copyrighthistory.org. [przypis autorski]

Za: R. Delzey, Rethinking copyright. History, Theory, Language, Cheltenham 2006, s. 16. [przypis autorski]

zardzały — dziś: zardzewiały. [przypis edytorski]

zardzawiałe (daw.) — dziś: zardzewiałe. [przypis edytorski]

zardzawiały — dziś popr.: zardzewiały. [przypis edytorski]

Zaręby Kościelne — wieś położona w powiecie ostrowskim (woj. mazowieckie), niedaleko której mieścił się ośrodek kolonijny Towarzystwa Kolonii Letnich „Michałówka”. [przypis edytorski]

za Regencji — w latach 1715–1723, kiedy władzę we Francji w imieniu małoletniego króla Ludwika XV sprawował książę Filip Orleański. [przypis edytorski]

Zarejestrowano w psychiatrycznych lecznicach nową chorobę, „chorobę katów”… — Mielgunow, op. cit., s. 147. [przypis autorski]

zarekwirować (z łac. requiro: odczuwać brak czegoś, domagać się) — tu: upatrzyć. [przypis edytorski]

zareński — przybywający zza Renu. [przypis edytorski]

z armaty — tu daw. forma N. lm, dziś popr.: z armatami. [przypis edytorski]