Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161961 przypisów.
Cantor, Eddie, właśc. Isidore Itzkowitz (1892–1964) — amerykański aktor filmowy i teatralny, komik, artysta wodewilowy, tancerz, piosenkarz. [przypis edytorski]
Cantor, Georg (1845–1918) — niemiecki matematyk, uznawany za za twórcę teorii mnogości, początkowo budzącej kontrowersje ze względu na nieintuicyjne wyniki dotyczące zbiorów o nieskończenie wielu elementach; w szczególności wprowadził pojęcie przeliczalności i wykazał, że zbiór liczb naturalnych jest równoliczny ze zbiorem liczb wymiernych, ale nie jest równoliczny ze zbiorem liczb rzeczywistych. [przypis edytorski]
canto (wł.) — pieśń; poeta używa wyrażeń włoskich jakby dla nadania kolorytu lokalnego utworowi. [przypis redakcyjny]
cantu (łac.) — cantus: poezja, muzyka, piosenka. [przypis edytorski]
Canty (ang.) — żwawy, wesoły. [przypis edytorski]
Canusium — miasto w Apulii. [przypis autorski]
canus (łac.) — pies. [przypis edytorski]
canyon (ang.) — kanion: głęboki wąwóz o stromych zboczach. [przypis edytorski]
canzona — liryczna forma poetycka; tu: wiersze, strofy. [przypis tłumacza]
canzona (wł.) — pieśń liryczna, zwł. włoska. [przypis edytorski]
canzonetta — krótka, popularna forma muzyczna z XVI i XVII w.; wywodzi się z Włoch. [przypis edytorski]
canzonetta (wł. dosł.: pioseneczka) — gatunek krótkich, popularnych utworów wokalnych o lekkim charakterze, powstały w poł. XVI w. we Włoszech. [przypis edytorski]
canzoniere (wł.) — pieśni. [przypis edytorski]
capado — kastrowany wieprz. [przypis autorski]
capa — szeroki fałdzisty płaszcz Hiszpanów. [przypis autorski]
capataz (hiszp.) — nadzorca, brygadzista, majster. [przypis edytorski]
capax, capacis (łac.) — zdolny, zdatny; tu M lm capaces. [przypis edytorski]
capa (z czes.) — skóra wielbłądzia, końska albo ośla, chropawo wyprawna. [przypis redakcyjny]
capere (łac.) — objąć. [przypis redakcyjny]
Cape Town (ang.) — ob. Kapsztad, miasto w Afryce Płd., dawna stolica bryt. Kolonii Przylądkowej oraz Związku Południowej Afryki; od 1961 stolica Republiki Południowej Afryki. [przypis edytorski]
Capetown — Kapsztad, miasto w Afryce Płd., dawna stolica bryt. Kolonii Przylądkowej. [przypis edytorski]
Capetown — miasto w Afryce Płd., dawna stolica bryt. Kolonii Przylądkowej. [przypis edytorski]
Capet, właśc. Ludwik XVI (1754–1793) — król Francji z dynastii Burbonów, bocznej linii Kapetyngów (zainicjowanej przez Hugo Capeta, ok. 940–996); w czasie rewolucji francuskiej zawieszony w swej funkcji (1792), zaczął być nazywany „obywatelem Capet” a. „Ludwikiem Capet”; oskarżony o zdradę stanu został uwięziony i skazany na śmierć przez zgilotynowanie; wyrok wykonano 21 stycznia. [przypis edytorski]
Capienda (…) est — Seneca Agamemnon II, 1, 47. [przypis tłumacza]
capiscis (z wł.) — zniekształcona forma capisci: rozumiesz (2 os. lp cz. ter.). [przypis edytorski]
capisco (wł.) — rozumiem. [przypis edytorski]
capita (łac.) — głowy. [przypis redakcyjny]
capitale (łac.) — sprawa gardłowa. [przypis redakcyjny]
capitale (łac.) — zbrodnią. [przypis redakcyjny]
Capite semper pectoreque laboro (…) serves amorem (łac.) — „Cierpię ustawicznie na głowę i piersi. Lecz niełatwo wypowiedzieć, ile bólu jest w mem sercu; brak mi obecności przyjaciela, któremu mógłbym wyśpiewać żałobne zwrotki i część ciężaru zrzucić na jego piersi. Bywaj zdrów! Proszę Cię, abyś mi zachował swą wdzięczną miłość!”. [przypis redakcyjny]
capitol — tu: ratusz. [przypis edytorski]
capitulum capitulantes (łac.) — Zebranie mnichów mających prawo głosu w kapitule, z wykluczeniem braciszków. [przypis tłumacza]
capivary (Hydrochoerus capibara) — w ob. klasyfikacji: Hydrochoerus hydrochaeris, kapibara, lądowo-wodny gryzoń mieszkający w Ameryce Płd; kapibara wielka jest największym z żyjących gryzoni (do 65 kg). [przypis edytorski]
cap — mowa o baranie. [przypis edytorski]
capo di stazione (wł.) — kierownik stacji. [przypis edytorski]
capo di stazzione (wł.) — kierownik stacji. [przypis edytorski]
capo d'oglio, dziś popr.: capodoglio (wł.) — kaszalot. [przypis edytorski]
capo d'opera (wł.) — arcydzieło. [przypis edytorski]
Capo Melio — staroż. Malleum promontorium w Peloponezie. [przypis tłumacza]
caprać się — pluskać się, rzucać się. [przypis autorski]
capri — białe włoskie wino wytrawne z wyspy Capri w Zat. Neapolitańskiej. [przypis edytorski]
Capricorn — Koziorożec. [przypis tłumacza]
caprifolium (łac., bot.) — wiciokrzew przewiercień, ozdobne pnącze o różowawych kwiatach i pomarańczowych owocach. [przypis edytorski]
Capri, Procida, Ischia — wyspy przy wybrzeżach Zatoki Neapolitańskiej: Capri w części południowej, naprzeciw Półwyspu Sorrentyńskiego, Procida i Ischia na północnym krańcu zatoki. [przypis edytorski]
Caprivi, Leo von (1831–1899) — pruski generał, polityk, w l. 1890–1894 kanclerz Rzeszy; okres jego rządów (tzw. era Capriviego) wiąże się z przejściowym złagodzeniem polityki zwalczania socjalizmu (Caprivi odwołał odnośne ustawy) oraz przeciwstawiania się mniejszościom narodowym, w tym Polakom; Caprivi stawiał raczej na rozwój i ekspansję gospodarczą Niemiec w Europie; ostatecznie został obalony przez opozycję junkrów. [przypis edytorski]
Capri — włoska wyspa na Morzu Tyrreńskim w Zatoce Neapolitańskiej. [przypis edytorski]
Capri — włoska wyspa znajdująca się na Morzu Tyrreńskim; rezydencja cesarzy Oktawiana Augusta i Tyberiusza. [przypis edytorski]
Capri — włoska wyspa znajdująca się na Morzu Tyrreńskim w Zatoce Neapolitańskiej. [przypis edytorski]
Capsa — starożytna nazwa miasta położonego w Tunezji (dziś: Kafsa a. Gafsa; arab. Qafṣa), będącego niegdyś ośrodkiem mezolitycznej kultury kapskiej. [przypis edytorski]
capstrzyk — [przypis edytorski]
capstrzyk — sygnał trąbki, oznaczający koniec zajęć dziennych w wojsku. [przypis edytorski]
capstrzyk — tu: przemarsz formacji wojskowej z orkiestrą przez miasto wieczorem w przeddzień uroczystości. [przypis edytorski]
capstrzyk — w wojsku ustalony sygnał udania się na spoczynek nocny; pierwotnie przekazywany uderzeniami w bęben lub wykonywany na rogu albo trąbce, obecnie tylko na trąbce. [przypis edytorski]
capstrzyk — w wojsku: ustalony sygnał wzywający na apel wieczorny lub do udania się na spoczynek. [przypis edytorski]
captain (ang.) — kapitan, przywódca. [przypis edytorski]
Captain of Long Distances (ang.) — Kapitan Żeglugi Wielkiej. [przypis tłumacza]
Captain van Toch, he is as good as his word (ang.) — Na słowie kapitana van Tocha można polegać jak na nim samym. [przypis tłumacza]
captatio benevolentiae (łac.) — zjednanie sobie względów. [przypis edytorski]
captif ballon (fr.) — balon na uwięzi. [przypis edytorski]
captisque (…) visa — Livius Titus, Ab Urbe condita, VIII, 18. [przypis tłumacza]
captivare (łac.) — ująć. [przypis redakcyjny]
captivatio ex consilio (łac.) — uwięzienie z nakazu rady, tj. senatorów. [przypis redakcyjny]
capu (port.) — żaba. [przypis edytorski]
caput et princeps Senatus (łac.) — głowa i pierwszy w Senacie. [przypis edytorski]
caput geworden (niem.) — zginął, przepadł. [przypis edytorski]
caput (łac. caput: głowa) — tu: koniec. [przypis edytorski]
caput (łac.) — głowa; w tekście chodzi raczej nie o samą głowę, ale jej pozbawienie w sposób gwałtowny (tj. dekapitację: ścięcie); por. też niem. kaputt: zepsuty, zniszczony, stracony oraz kaputt gehen zniszczyć się, zatracić się. [przypis edytorski]
caput mortuum (łac.) — martwa głowa; przen. coś bezwartościowego. [przypis edytorski]
Caput mortuum… (łac.) — Martwa głowo! Niechaj ci rozkaże Pan przez żywego i poświęconego węża!… Cherubie! Niechaj ci rozkaże Pan przez Adama-Jotchavah! Orle błędny! Niech ci rozkaże Pan przez skrzydła Byka!.. Wężu! Niech ci rozkaże Pan w znaku tetragramu przez anioła i lwa! Michale! Gabrielu! Rafaelu! Anaelu! Niechaj spłynie wilgoć przez ducha Eloim. — Niechaj trwa susza ziemi przez Adama-Jotchavahl — Niech się stanie przeźrocze niebios przez Jahve-Zebaoth. — Niech się stanie sąd przez ogień w mocy Michała! [przypis autorski]
Carabosse — postać z rosyjskiego baletu Śpiąca królewna (1890) z muzyką Piotra Czajkowskiego: zła wróżka, która rzuca czar na królewnę. [przypis edytorski]
Caracas — miasto nad Morzem Karaibskim, od 1821 r. stolica Wenezueli. [przypis edytorski]
Caracasu — dziś ndm.: od Caracas. [przypis edytorski]
Caracciolo, Domenico (1715–1789) — markiz di Villamaina; włoski polityk-reformator, od 1786 sekretarz stanu Królestwa Neapolu. [przypis edytorski]
Caracciolo, Francesco (1752–1799) — wybitny przywódca republikański w Neapolu, zwolennik rewolucji francuskiej, wrzucony w morze przez wojska kardynała Ruffo i Nelsona. [przypis redakcyjny]
Caractacus — wódz brytyjskiego plemienia Katuwelaunów w I w. n.e., który przez 10 lat opierał się Rzymianom, pokonany i ułaskawiony przez cesarza Klaudiusza. [przypis edytorski]
car Aleksander, oswobodziciel chłopów — nazywano tak cara Aleksandra II, ponieważ zniósł pańszczyznę w Imperium Rosyjskim. [przypis edytorski]
Caramba! (hiszp.) — Do licha! [przypis edytorski]
caramba — przekleństwo hiszpańskie. [przypis autorski]
Caramuel — Autor jezuicki. [przypis tłumacza]
cara patria — droga ojczyzna. [przypis edytorski]
cara persona (wł.) — droga osoba, dobry człowiek. [przypis edytorski]
Carathis — postać z wczesnoromantycznej powieści grozy pt. Watek (ang. Vathek, 1786) Williama Beckforda: matka bagdadzkiego kalifa, która razem z nim poszukuje zakazanej wiedzy, by zdobyć nadprzyrodzone moce. [przypis edytorski]
Carbonari (z wł.) — Karbonariusze, tajne stowarzyszenie rewolucyjne, założone we Włoszech na początku XIX wieku. [przypis edytorski]
carbonaro — karbonariusz, członek tajnego stowarzyszenia rewolucyjnego skierowanego przeciw absolutyzmowi w Europie (I poł. XIX w.). [przypis edytorski]
Carboneck — także Corbenic lub Corbin, zamek mieszczący Świętego Graala w legendach arturiańskich, w niektórych zwany zamkiem Króla Rybaka lub Monsalvatem. [przypis edytorski]
Carcassonne — miasto w płd. części Francji, słynne z fortyfikacji, założonych przez Rzymian w I w. p.n.e., a rozbudowanych przez Wizygotów w VI w. n.e. [przypis edytorski]
Carcel Modelo (hiszp.: więzienie modelowe) — główne więzienie w Madrycie na przełomie XIX i XX w., zamknięte i zburzone w 1939, po tym, jak zostało uszkodzone podczas hiszpańskiej wojny domowej. [przypis edytorski]
carcere duro (wł.) — ciężkie więzienie. [przypis edytorski]
carceri (wł.) — więzienia. [przypis edytorski]
Car chłodnymi ustami dotknął czoła żony i pojechał do tej… — żona Aleksandra II, księżniczka heska Maria Aleksandrowna (1824–1880), zmarła w czerwcu 1880 po długiej chorobie. Przez wiele lat małżeństwa musiała znosić trwający od 1865 związek cesarza z kochanką, Katarzyną Dołgorukową (1847–1922), z którą Aleksander miał czwórkę dzieci i która od 1876 zamieszkała z nimi w Pałacu Zimowym. Miesiąc po śmierci żony Aleksander poślubił Katarzynę. [przypis edytorski]
carcinoma ventriculi (łac., med.) — rak żołądka. [przypis edytorski]
Cardano, Geronimo (1501–1576) — matematyk, lekarz, filozof i astrolog włoski. [przypis edytorski]
Cardano, Geronimo (1501–1576) — włoski matematyk, lekarz, filozof i astrolog. [przypis edytorski]
Cardiff — miasto w Wielkiej Brytanii, stolica Walii, położone nad rzeką Taff, u jej ujścia do Kanału Bristolskiego. [przypis edytorski]
Cardiff — tu: niewielka wioska w stanie Nowy Jork, słynna z oszustwa archeologicznego z 1869 r., znanego jako „Gigant z Cardiff”; nazwana na cześć miasta w Walii, w XIX w. głównego brytyjskiego portu transportu węgla. [przypis edytorski]
Cardillac — den Namen Cadillac hat Hoffmann willkürlich aus Voiltaires „Siècle de Louis XIV” entnommen. [przypis edytorski]
Cardon s'il vous plait! — tłum pol. Panie Cardon, proszę! [przypis edytorski]
Carducci, Giosuè (1835–1907) — słynny włoski poeta i publicysta. [przypis edytorski]
Carducci, Giosuè (1835–1907) — włoski poeta i historyk literatury. [przypis edytorski]
Carducci, Giosuè (1835–1907) — włoski poeta, krytyk literacki, laureat literackiej Nagrody Nobla (1906), profesor uniwersytetu w Bolonii; autor m.in. płomiennego, sławiącego potęgę rozumu hymnu A Satana (Do Szatana), w którym Szatan zostaje ukazany jako symbol wolnej myśli i postępu. [przypis edytorski]
