Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161987 przypisów.
aczbymci (starop.) — chociaż bym. [przypis edytorski]
aczciby (daw.) — chociaż by. [przypis edytorski]
aczciem (starop.) — chociaż jestem. [przypis redakcyjny]
acz ci i owo zły (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci; znaczenie: jednak ci i tamten (jest) zły; jednakże i tamten (jest) zły. [przypis edytorski]
acz (daw.) — aczkolwiek, jednakże. [przypis edytorski]
acz (daw.) — choć, chociaż. [przypis edytorski]
acz (daw.) — choć. [przypis edytorski]
acz (daw.) — chociaż; aczkolwiek. [przypis edytorski]
acz (daw.) — chociaż. [przypis edytorski]
aczej — a może, a nuż. [przypis redakcyjny]
aczej — a nuż, może. [przypis edytorski]
a czej (gw.) — przecież, może. [przypis redakcyjny]
aczem (daw.) — chociażem. [przypis edytorski]
acześ — acz jesteś; chociaż jesteś. [przypis edytorski]
acześ — chociaż żeś (godzien). [przypis edytorski]
acześ nie rycerz (starop.) — choć nie jesteś rycerzem; chociaż nie rycerz z ciebie (ale mistrz ciesielski itd.). [przypis edytorski]
Acz jej (zbroi) była na drodze w on czas odbieżała, / Kiedy (…) z siebie ją skwapliwie zrzuciła / I Brunella złodzieja (…) goniła — Brunel, skradłszy Angelice pierścień, wyrwał także Marfizie mimojazdem szablę; ta goniła go przez całe dni czternaście, przeważnie piechotą, gdyż w szóstym dniu padł jej koń, ażeby zaś sobie ulżyć ciężaru, zrzuciła ze siebie ulubioną zbroję. Brunel zdołał jednak umknąć. [przypis redakcyjny]
aczkolwiek — choć, chociaż. [przypis edytorski]
Aczkolwiek więc rząd może normować swój wewnętrzny porządek jak mu się podoba, nigdy nie może przemawiać do narodu jak tylko w imieniu zwierzchnika, tzn. w imieniu samego narodu — w stosunku do narodu może być jedynie wykonawcą praw. [przypis tłumacza]
acz — lecz, jednak. [przypis edytorski]
acz (starop.) — aczkolwiek; jednakże. [przypis edytorski]
acz (starop.) — a jednak; chociaż. [przypis edytorski]
acz (starop.) — chociaż. [przypis edytorski]
A czym wielki Aleksander posiadł świat? Jedno miłością u poddanych swoich — Waleriusz Maksymus, Czyny i powiedzenia godne pamięci V 1.11 ext.1. [przypis edytorski]
A czymże jesteśmy my… oświeceni… — te myśli przypominają poglądy J. J. Rousseau. [przypis redakcyjny]
A czy ona jest tu jeszcze? — mowa o Filokomazjum. [przypis tłumacza]
A czy ona myślisz — też do rzeczy — ecquid fortis visast? [przypis tłumacza]
A czy… — Werter nie mógł się przemóc, by skrystalizować myśl, która go dręczyła. Pytanie niedokończone brzmieć mogło: „A czy wkrótce odbędzie się ślub Pani?” Por. list z 20 lutego. [przypis redakcyjny]
A czyż i ta okoliczność nie stanowi wyraźnego dowodu jego bezinteresowności… — Agesilaos mógł każdej chwili liczyć na wdzięczność tych, którym oddał jakieś usługi, i nieraz w potrzebie korzystał z ich gotowości. Dowód to, że usługi jego były bezinteresowne, a dług wdzięczności uważali owi przyjaciele za niespłacony. [przypis tłumacza]
A. D. 1884, Dec. m. 12-mo d… — Roku Pańskiego 1884, dnia 12 grudnia Polacy Stefan Rogoziński jako też Leopold Janikowski oraz Niemiec Hugo Zöller przybyli na tę najwyższą górę, która zwie się Mongo-ma-Lobah lub Górą Boga. [przypis edytorski]
ad abs. (łac.) — skrócone: ad absurdum: do absurdu (doprowadzenie wniosków z założonej tezy, świadczące o jej fałszywości). [przypis edytorski]
ad absurdum (łac.) — do absurdu. [przypis edytorski]
ad absurdum (z łac.) — do absurdu. [przypis edytorski]
ad acta (łac.) — do działania. [przypis edytorski]
ad actum (łac.) — czynności, do sprawy; praw.: z uprawnieniami nadanymi do załatwienia określonej sprawy (nieprzysługującymi na stałe). [przypis edytorski]
adagio — utwór muzyczny w powolnym tempie. [przypis edytorski]
adagio (wł. wolno) — wolne tempo w muzyce. [przypis edytorski]
Ada Kosmowska (1871–1944) — aktorka. [przypis edytorski]
Adalberg, Samuel (1868–1939) — historyk, paremiolog, tj. badacz przysłów. [przypis edytorski]
Adalberg, Samuel (1868–1939) — historyk żydowskiego pochodzenia, znany jako wydawca zbiorów przysłów. [przypis edytorski]
Adalbert z Magdeburga (ok. 910–981) — niemiecki mnich i opat benedyktyński, pierwszy arcybiskup Magdeburga, misjonarz, pracownik dworu cesarza Ottona I; święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
ad altiora (łac.) — do wyższych rzeczy. [przypis redakcyjny]
ada (mal.) — tutaj; tu jestem. [przypis edytorski]
adamantina corda (łac.) — serca twarde jak diament. [przypis redakcyjny]
Adam Asnyk — poeta polski, ur. w r. 1830 umarł w r. 1896. [przypis autorski]
Adamastor — olbrzym wywołujący burze morskie; postać z poematu Luizjady poety portugalskiego Luísa Vaz de Camõesa (XVI w.). [przypis redakcyjny]
adamaszek — gruba, wzorzysta tkanina jedwabna. [przypis redakcyjny]
adamaszek — gruba, wzorzysta tkanina jedwabna; zwana tak od Damaszku, gdzie ją początkowo wyrabiano. [przypis redakcyjny]
adamaszek — ozdobna tkanina, najczęściej jedwabna, z jednej strony mająca błyszczący wzór na matowym tle, z drugiej zaś matowy na błyszczącym; zwana tak od Damaszku, gdzie ją początkowo wyrabiano. [przypis edytorski]
adamaszek — ozdobna tkanina, w której wzór tworzą błyszczące i matowe sploty nitek. [przypis edytorski]
adamaszek — rodzaj tkaniny żakardowej (tj. o rozbudowanych, wielkoformatowych wzorach), dwustronnej, z matowym wzorem na błyszczącym tle lub odwrotnie, najczęściej jedwabnej. [przypis edytorski]
adamaszek — tkanina jedwabna o błyszczącym wzorze na matowym tle; tu: znak zamożności i luksusu. [przypis edytorski]
adamaszek — tkanina z jednej strony mająca błyszczący wzór na matowym tle, z drugiej zaś matowy na błyszczącym [przypis edytorski]
adamaszek — wzorzysta tkanina z rysunkiem z błyszczących i matowych splotów tkackich. [przypis edytorski]
adamaszek (z arab.) — gruba, wzorzysta tkanina jedwabna. [przypis redakcyjny]
adamaszkowy — wykonany z adamaszku, tj. wzorzystej tkaniny, której błyszczące części są na rewersie matowe. [przypis edytorski]
Adam (bibl.) — biblijny pierwszy człowiek, za złamanie wydanego przez Boga zakazu wygnany z żoną z rajskiego ogrodu Eden. [przypis edytorski]
Adamello — włoskie zdrobnienie od imienia Adam (Adamo). [przypis edytorski]
Adam forma futuri (łac.) — Św. Paweł, Rz 5, 14. [przypis tłumacza]
Adam Górowski — emigrant, osławiony awanturnik. [przypis redakcyjny]
Adam Grzymała-Siedlecki wspomina np. że redakcja krakowskiego miesięcznika „Młodość” mieściła się przy tym samym stoliku kawiarnianym (…) — we wstępie do: E. Leszczyński, Radość samotna, Warszawa 1923, s. 5. [przypis autorski]
Adam (hebr.: człowiek) — w Biblii: pierwszy człowiek stworzony przez Boga. [przypis edytorski]
adamici — określenie różnych chrześcijańskich grup religijnych z II–IV w., naśladujących nagość Adama jako pierwotną czystość człowieka. [przypis edytorski]
Adamie… — ta strofa pieśni została dopisana później. [przypis edytorski]
Adam, Juliette (1836–1936) — z domu Juliette Lambert; fr. pisarka i feministka; w 1879 założyła i przez 8 lat redagowała pismo „Nouvelle Revue”, zachowując w nim wpływy do 1899. [przypis edytorski]
Adam-Kadmon — według kabały i Hagady pierwszy człowiek. [przypis edytorski]
Adam Konarski (zm. 1574) — biskup, humanista, wielokrotnie posłował do różnych krajów w misjach dyplomatycznych. W r. 1573 był członkiem poselstwa, które towarzyszyło Walezemu z Francji do Polski. [przypis redakcyjny]
Adam-Lucifer — niektóre wierzenia utożsamiały Adama z Lucyferem, tj. aniołem zbuntowanym przeciw Bogu. [przypis edytorski]
Adam Mahrburg (1855–1913) — filozof pozytywistyczny, zwolennik Kanta, popularyzator i wykładowca filozofii na tajnych kompletach w Warszawie. [przypis redakcyjny]
Adam — Mickiewicz. [przypis edytorski]
Adam — Mickiewicz. [przypis redakcyjny]
Adam, na obraz i podobieństwo Boże stworzony, stanął „nowy i świecący nie tylko w ciele…” — List do Rembowskiego. [przypis autorski]
Adam — nawiązanie do biblijnej postaci Adama, pierwszego człowieka stworzonego przez Boga. [przypis edytorski]
Adamów (daw.) — Adamowy, Adama. [przypis edytorski]
Adamów — dziś popr. forma dzierżawcza: Adamowy. [przypis edytorski]
Adamowa — Adamowa Czartoryska. [przypis redakcyjny]
Adam, Paul (1862–1920) — pisarz fr., autor powieści historycznych z czasów napoleońskich, z czasem stał się symbolistą. [przypis edytorski]
Adam — Potocki. [przypis redakcyjny]
Adam — prawdopodobnie Adam Rzewuski (1805–1888), brat Eweliny Hańskiej, generał armii rosyjskiej. [przypis edytorski]
Adam Stanisław Krasiński (1814–1800) — biskup kamieniecki, niegdyś jeden z głównych przywódców Konfederacji Barskiej, porwany na Śląsku przez Rosjan i więziony w Warszawie w r. 1772, cieszył się opinią jednego z najgorliwszych patriotów; przybywszy na Sejm po raz pierwszy od lat 22, 28 sierpnia 1789 zdołał wymową swoją skłonić stany do zajęcia się reformą ustroju. [przypis redakcyjny]
Adam Stanisław Naruszewicz herbu Wadwicz (1733–1796) — poeta, publicysta, historyk, jezuita, biskup smoleński i łucki; współpracownik i nadworny poeta króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. [przypis edytorski]
Adams, Thomas (1818–1905) — fotograf ze State Island, zainspirowany przez meksykańskiego generała, który miał w zwyczaju żuć kawałki chicle, wyprodukował pierwszą gumę, używając tego surowca; pierwsza partia trafiła do sprzedaży w lutym 1871 r. [przypis edytorski]
ad amussim (łac., dosł.: pod sznur) — według reguły, tu: według zasad tragedii antycznej. [przypis edytorski]
ad apertionem rotuli (łac.) — do otwarcia spisu treści akt, skargi; w dawniejszych wydaniach drukowano tu mylnie: retuli. [przypis redakcyjny]
ad Apollinem (łac.) — do Apollina. [przypis edytorski]
adaptowany — przystosowany. [przypis redakcyjny]
Adar — dwunasty miesiąc żydowskiego kalendarza religijnego i szósty miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego. Wg kalendarza gregoriańskiego przypada na luty–marzec. [przypis edytorski]
adar — miesiąc pory deszczowej, mniej więcej odpowiada marcowi. [przypis tłumacza]
Adaś, właśc. Salo Kanał — członek żydowskiego ruchu oporu, należał do pierwszej piątki, która wyruszyła do lasu; zginął w czasie wojny. [przypis edytorski]
Adasia uściskaj, pani Arturowej złóż moje uszanowanie — hrabina Arturowa Potocka i syn jej Adam. [przypis redakcyjny]
Ad astra. Dwugłos — powieść epistolarna Elizy Orzeszkowej i Tadeusza Garbowskiego (pseud. Juliusz Romski), wyd. w 1904 r. (pierwodruk w odcinkach w „Bibliotece Warszawskiej” 1902–1903); wymiana listów między mieszkającą w Puszczy Białowieskiej Seweryną Zdrojowską a jej kuzynem, robiącym karierę w Wiedniu i spędzającym lato w Alpach biologiem Tomaszem Rodowskim stanowi dyskusję światopoglądową: między naukowym sceptycyzmem Tomasza a teistyczną postawą Seweryny, mistycznie przeżywającej swoją łączność z potęgą dzikiej rodzimej przyrody; powieść, osnuta wokół wątku romansowego i formalnie zbliżona do modernizmu (impresjonizm, symbolizm), jest zarazem sporem z modernistycznym dogmatem o egzystencjalnej samotności człowieka oraz filozoficznym pesymizmem nowego wówczas prądu artystycznego. [przypis edytorski]
ad astra (łac.) — do gwiazd. [przypis edytorski]
Ada, tuan (malaj.) — tutaj [jestem], panie. [przypis edytorski]
Ada, tuan! (mal.) — Jesteśmy, panie! [przypis edytorski]
Ada, tuan (mal.) — tak, panie. [przypis edytorski]
a (daw.) — „a” w funkcji spójnika łącznego. [przypis edytorski]
a (daw.) — i. [przypis edytorski]
a (daw.) — tu: oraz. [przypis edytorski]
ad calendas graecas (łac.) — na greckie kalendy, przen.: na długo. [przypis edytorski]
ad calendas graecas (łac.) — przysł.: na czas nieokreślony. [przypis edytorski]
