Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116699 przypisów.
gnozyjskie — kreteńskie; od nazwy gł. miasta Krety, Knossos. [przypis edytorski]
gnozyjski — kreteński, od nazwy miasta Knossos. [przypis edytorski]
gnozyjski — tu: kreteński; od gł. miasta Krety, Knossos. [przypis edytorski]
gnūsas (brus.) — smulkus gyvis, vabzdžiai. [przypis edytorski]
gnuśnieć — być bezczynnym, uchylać się od działania. [przypis edytorski]
gnuśnieć (daw.) — lenić się, pozostawać w bezczynności. [przypis edytorski]
gnuśnieć (daw.) — nic nie robić. [przypis edytorski]
gnuśnieć — unikać działania. [przypis edytorski]
gnuśnik — człowiek apatyczny, niechętny do działania. [przypis edytorski]
gnuśnik — człowiek leniwy, niechętny działaniu. [przypis edytorski]
gnuśność (daw.) — lenistwo, niechęć do działania. [przypis edytorski]
gnuśność (daw.) — lenistwo, niechęć do działania. [przypis edytorski]
gnuśność (daw.) — lenistwo. [przypis edytorski]
gnuśność — lenistwo, niechęć do działania. [przypis edytorski]
gnuśność — niechęć do działania. [przypis edytorski]
gnuśny (daw.) — leniwy, pozbawiony energii. [przypis edytorski]
gnuśny (daw.) — leniwy. [przypis edytorski]
gnuśny — leniwy, niechętny działaniu. [przypis edytorski]
gnuśny — leniwy, unikający działania. [przypis edytorski]
góra Aresa — Areopag, skalne wzgórze w Atenach, w pobliżu Akropolu; w starożytności miejsce obrad najwyższej rady państwowej. [przypis edytorski]
Góra (fr. La Montagne) — pot. francuskie określenie najbardziej radykalnej grupy politycznej okresu rewolucji, złożonej z jakobinów i kordelierów, pochodzące stąd, że na sali obrad Zgromadzenia Narodowego zajmowali górne ławki. [przypis edytorski]
góra Horeb — miejsce powołania Mojżesza przez Boga (Wj 3,1). [przypis edytorski]
góra Jowisza — póra i przełęcz św. Bernarda, gdzie w starożytności oddawano cześć Jowiszowi. [przypis edytorski]
Góra Kalwaria — miasto w województwie mazowieckim, nad Wisłą, ok. 35 km od centrum Warszawy. [przypis edytorski]
Górale Biali i Czarni — dwie podgrupy, należące do grupy tzw. Górali Sądeckich. [przypis edytorski]
góralów — dziś popr. forma B. lm: górali. [przypis edytorski]
góralów — dziś popr. forma D. lm: górali. [przypis edytorski]
Góra Oliwna — wzgórze położone we wschodniej Jerozolimie. [przypis edytorski]
Góra Oliwna — wzniesienie położone we wschodniej Jerozolimie, w czasach starotestamentowych oddawano tam cześć Bogu. [przypis edytorski]
Góra Pokłonna — pot. Pokłonka, wzniesienie kiedyś daleko poza granicami miasta, obecnie w centrum Moskwy, na terenie Parku Zwycięstwa. [przypis edytorski]
góra św. Bernarda — właśc. Wielka Przełęcz św. Bernarda, przełęcz w Alpach Zachodnich, na wys. 2469 m. [przypis edytorski]
Góra Świętego Marcina — wzgórze położone na płd. wschód od centrum Tarnowa. [przypis edytorski]
góra Seir — góra na południowo-wschodniej granicy biblijnych krain Edom i Juda. [przypis edytorski]
Góra stękać poczyna, zaraz ujrzymy mysi ogonek — nawiązanie do powiedzenia: „góra urodziła mysz”, używanego w sytuacji, kiedy coś, co wydaje się wielkie i ważne, okazuje się małe i niewiele warte, a. gdy czyjeś wielkie zapowiedzi lub wysiłki dają mizerny rezultat. [przypis edytorski]
Góra Synaj — druga, co do wysokości góra na półwyspie Synaj. Zgodnie z przekazem biblijnym w jej pobliżu Mojżesz ujrzał anioła w płonącym krzewie, który nakazał mu wyprowadzić Żydów z Egiptu (Wj 3,1–10). Później na górze Synaj Bóg zawarł przymierze z Mojżeszem dając mu tablice z przykazaniami (Wj 31,18). [przypis edytorski]
góra Synaj — góra w południowej części Półwyspu Synaj, utożsamiana z biblijną górą Synaj (Horeb), gdzie Bóg przekazał Mojżeszowi kamienne tablice. [przypis edytorski]
góra Szabli czy Szybli — Sabalan, nieaktywny wulkan w paśmie górskim Małego Kaukazu, trzeci z najwyższych szczytów w Iranie (4794 m n.p.m.). [przypis edytorski]
Góra — tu: radykalne stronnictwo polityczne w rewolucyjnym Konwencie Narodowym, złożone przede wszystkim z jakobinów, którzy zajmowali górne ławy na sali obrad (stąd nazwa stronnictwa, fr. Montagnards). Góralami byli przede wszystkim przedstawiciele inteligencji i burżuazji, w tym tej paryskiej. Ich poglądy i postulaty kształtowały się pod wpływem najbardziej radykalnie nastawionej części francuskiego społeczeństwa, tzw. sankiulotów, czyli miejskich robotników, rzemieślników i drobnej burżuazji. [przypis edytorski]
Góra z górą się nie zejdzie [ale człowiek z człowiekiem zawsze] — powiedzenie oznaczające, że ludzie mogą się nieoczekiwanie spotkać ze sobą po długim czasie niewidzenia, w nieprzewidywalnym miejscu i momencie; przytaczane zwykle w chwili takiego spotkania. [przypis edytorski]
gór, co mają wszystkie kształt sonetów — nawiązanie do Sonetów krymskich Mickiewicza. [przypis edytorski]
górę, co imieniem Mizena nazwana — Przylądek Mizenum, na płd. od Kume. [przypis edytorski]
górka — tu: piętro a. strych. [przypis edytorski]
górka — tu w znaczeniu: stryszek. [przypis edytorski]
Górki — prawdopobnie chodzi o część wsi Brzustów w powiecie tomaszowskim, w woj. łódzkim. [przypis edytorski]
górne (…) obłoki — w innym wyd.: górne wyroki. [przypis edytorski]
Górnicki, Łukasz (1527–1603) — polski humanista renesansowy, poeta, pisarz polityczny. Autor Dworzanina polskiego (1566), rozprawy opartej na włoskim oryginale, opisującej ideał dworzanina. [przypis edytorski]
Górnicki, Łukasz (1527–1603) — polski humanista renesansowy, poeta, pisarz polityczny; autor m.in. Dworzanina polskiego (1565), dostosowanej do realiów polskich adaptacji sławnego wówczas dzieła Il Cortegiano Baldassare Castiglione. [przypis edytorski]
Górnicki, Łukasz (1527–1603) — renesansowy poeta, pisarz polit., tłumacz, humanista; sekretarz i bibliotekarz króla Zygmunta Augusta; autor m.in. Dworzanina polskiego (1565), dostosowanej do realiów polskich adaptacji sławnego wówczas dzieła Il Cortegiano Baldassare Castiglione. [przypis edytorski]
Górnicki, Łukasz (1527–1603) — renesansowy poeta, pisarz polit., tłumacz, humanista; sekretarz i bibliotekarz króla Zygmunta Augusta; autor m.in. Dworzanina polskiego (1565), dostosowanej do realiów polskich adaptacji sławnego wówczas dzieła „Il Cortegiano” Baldassare Castiglione. [przypis edytorski]
Górnicki, Wiesław (1931–1996) — dziennikarz, felietonista, działacz polityczny. [przypis edytorski]
górnie bujając — latając wysoko. [przypis edytorski]
górnie (daw.) — patetycznie. [przypis edytorski]
górnie — górą, ponad. [przypis edytorski]
górniejszy — tu: wznioślejszy. [przypis edytorski]
górniejszy — wznioślejszy. [przypis edytorski]
górnie — tu: wysoko. [przypis edytorski]
górny (daw.) — dumny. [przypis edytorski]
górny (daw.) — tu: wzniosły. [przypis edytorski]
górny (daw.) — wzniosły. [przypis edytorski]
górny konsystorz — tu: sąd niebieski (w niebie). [przypis edytorski]
górny piaskowiec zielony, ang. upper greensand (geol.) — angielska formacja piaskowcowa z okresu kredowego, powstała ok. 112–94 mln lat temu. [przypis edytorski]
górny — tu: pochodzący z gór lub najwyższy. [przypis edytorski]
górny — tu: wzniosły. [przypis edytorski]
Górska, Stefania — właśc. Stefania Zadrozińska (1907–1986), aktorka, piosenkarka i tancerka, przed wojną znana z występów w teatrzyku Qui pro Quo, po wojnie zaś w teatrze Syrena. [przypis edytorski]
Górski, Artur (1870–1959) — pisarz, krytyk literacki, propagator idei odnowy romantycznego mesjanizmu, autor manifestu literackiego Młoda Polska, współredaktor tygodnika „Życie”; publikował pod pseud. Quasimodo. [przypis edytorski]
Górski, Artur (1870–1959) — pseud. Quasimodo; pisarz, krytyk literacki, propagator idei odnowy romantycznego mesjanizmu, autor manifestu literackiego Młoda Polska, współredaktor tygodnika „Życie”. [przypis edytorski]
Górski, Artur (ur. 1870–1959) — pisarz, krytyk literacki (jego cykl artykułów pt. „Młoda Polska” wprowadził i utrwalił nazwę odnośnej formacji literackiej), współredaktor wraz z Leonem Wyczółkowskim krakowskiego „Życia” w 1898 r. (od czerwca do października); autor książki o Mickiewiczu Monsalwat (1908); publikował pod pseud. Quasimodo. [przypis edytorski]
Górski, Konrad (1895–1990) — historyk i teoretyk literatury, prof. nadzw. na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1934–1939), prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (1945–1950, 1956–1965), pracownik Instytutu Badań Literackich PAN w Warszawie (1950–1956); autor szeregu publikacji dotyczących romantyzmu polskiego (m.in. Juliusz Słowacki jako poeta aluzji literackiej 1959, Mickiewicz — Lelewel 1986, Mickiewicz — Towiański 1986, Adam Mickiewicz 1989, a także interesującej wczesnej rozprawy Mickiewicz jako historyk i krytyk czeskiej literatury 1926), opracowań kompendialnych i podręcznikowych (Historia literatury polskiej do r. 1863 1932; podręczniki dla liceum ogólnokształcącego z wypisami), a także m.in. Literatura a prądy umysłowe: studia i artykuły literackie (1938), Nacjonalizm a katolicyzm (1934), François Mauriac: studium literackie (1935) Grzegorz-Paweł: monografia z dziejów polskiej literatury ariańskiej XVI wieku (1927). [przypis edytorski]
góruje nad skarby — dziś: góruje nad skarbami. [przypis edytorski]
Góry Alabastrowe — w środkowej części Egiptu, na wschodnim brzegu Nilu w pobliżu Amarna, ok. 250 km na południe od Memfis, 50 km na południe od dzisiejszego al-Minja, znajdowały się eksploatowane przez Egipcjan od czasów Starego Państwa złoża trawertynu, jasnego kamienia zwanego egipskim alabastrem. [przypis edytorski]
Góry Albańskie — pasmo wulkaniczne w pobliżu Rzymu. [przypis edytorski]
góry Arfaixs — zapewne Góry Śnieżne. [przypis edytorski]
góry dyktejskie — góry na Krecie (od góry Dikte); wśród nich legendarna grota Zeusa. [przypis edytorski]
góry Efraim — fragment ziemi należącej do pokolenia Efraima, być może tym terminem określono obszar Wyżyny Judejskiej. [przypis edytorski]
góry harcyńskie — góry Harz; góry harceńskie. [przypis edytorski]
góry idajskie a. Ida — pasmo gór w pobliżu Troi; Ida we Frygii była poświęcona bogini-matce Kybele (Cybele) i stanowiła ośrodek jej kultu. [przypis edytorski]
Góry Kaukaskie a. Kaukaz — łańcuch górski na pograniczu płd.-wsch. Europy i płd.-zach. Azji. [przypis edytorski]
Góry Kołomyjskie — najwyższe pasmo górskie w Beskidach Wschodnich. [przypis edytorski]
Góry Księcia Yorku — wg History of the British Colonies. Possessions in Africa and Australia (1835) grzbiet górski położony na płd. brzegu rzeki Oranje, ok. 22 stopnia dł. geogr. zach.; zapewne okolice ob. Neusbergu. [przypis edytorski]
Góry Księżycowe — góry w środkowej Afryce, które geograf Ptolemeusz z Aleksandrii uważał za źródło Nilu. Współcześnie identyfikowane z masywem Ruwenzori. [przypis edytorski]
góry libańskie — Liban, państwo położone między Syrią a Izraelem, wziął swą nazwę od słowa oznaczającego „biel”, a odnoszącego się do ośnieżonych szczytów tamtejszych gór. [przypis edytorski]
góry — m.in. Świnica, Kościelec, Kozi Wierch i Granaty. [przypis edytorski]
Góry — oficjalna nazwa części wsi Dąbrowica. [przypis edytorski]
Góry przyjmujcie ludkom pokój, i pagórki, spuszczajcie im sprawiedliwość — Ps 71, 3. [przypis edytorski]
Góry Rumbijskie — dziś: góry Rumpi: ang. Rumpi Hills, fr. Monts Rumpi. [przypis edytorski]
Góry Świętokrzyskie — niski łańcuch górski w płd.-wsch. Polsce. [przypis edytorski]
Góry Trackie — góry w Tracji, krainie na południe od Dunaju (dzisiejsza Bułgaria). [przypis edytorski]
Góry Trentyńskie — część Alp, położona we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w prowincji Trydent. [przypis edytorski]
Górzański, Jerzy (1938–2016) — poeta, prozaik, autor słuchowisk radiowych, związany z Orientacją Poetycką Hybrydy. [przypis edytorski]
Go ahead! (ang.) — Naprzód! [przypis edytorski]
go ahead (ang.) — naprzód. [przypis edytorski]
Goa — terytorium na zachodnim wybrzeżu Indii; od 1510 kolonia portugalska; w 1961 wcielone siłą do Indii, ob. stan Indii; inkwizytorzy z Goa: od 1560 działał w Goa trybunał inkwizycji portugalskiej, instytucji do ścigania heretyków i konwertytów wzorowanej na inkwizycji hiszpańskiej. [przypis edytorski]
Goa — terytorium na zach. wybrzeżu Indii; od 1510 kolonia portugalska; w 1961 wcielone siłą do Indii, ob. stan Indii; auto da fé w Goa: od 1560 działał w Goa trybunał inkwizycji portugalskiej, instytucji do ścigania heretyków i konwertytów wzorowanej na inkwizycji hiszpańskiej. [przypis edytorski]
gobelin — dekoracyjna tkanina przypominająca dzieło malarskie. [przypis edytorski]
gobelin — tkanina dekoracyjna przedstawiająca jakąś scenę na podobieństwo obrazu. [przypis edytorski]
Gobeliny, Sèvres, La Savonnerie i Drukarnia Królewska — francuskie manufaktury królewskie, założone w XVII i XVIII wieku; Gobeliny: paryska manufaktura gobelinów; Sèvres: na obrzeżach Paryża, siedziba manufaktury produkującej porcelanę; La Savonnerie: paryska manufaktura dywanów; Drukarnia Królewska: paryska drukarnia. [przypis edytorski]
Gobineau, Arthur (1816–1882) — fr. dyplomata, powieściopisarz i filozof; obecnie znany gł. z dzieła L'Essai sur Vinegalite des races humaines (1854), w którym przedstawił teorię „aryjskiej pasy panów”, wywierając wielki wpływ na rasizm niemiecki. [przypis edytorski]
Gobineau de, Joseph Arthur de (1816–1882) — francuski pisarz, filozof, dyplomata; autor tezy o wyższości rasowej Germanów, stąd uważany jest za twórcę doktryny rasizmu. [przypis edytorski]
gobulys — gobumas, gobšumas. [przypis edytorski]
Gocihar — meteor bądź ognista kometa. [przypis edytorski]