Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24072 przypisów.
Padła w drogie objęcie — Podobnie Medora: „She rose — she sprung — she clung to his embrace itd. [przypis redakcyjny]
P. Ad. — Mickiewicz. [przypis redakcyjny]
padnąc (…) gaśnie — gaśnie zapadając (za horyzont), zachodząc. [przypis redakcyjny]
padnie — pokrywa. [przypis redakcyjny]
padnie wedle jego chęci — wypadnie po jego myśli. [przypis redakcyjny]
padnie — zachodzi. [przypis redakcyjny]
padoły Palestyńskie — „lito Palestino”, w starożytności fossae Philistinae, dziś Chioggia. [przypis redakcyjny]
padre curato (wł.) — ksiądz proboszcz. [przypis redakcyjny]
padrone (wł.) — właściciel. [przypis redakcyjny]
pad — [tu:] padanie. [przypis redakcyjny]
Pafijej — Pafia, przydomek Wenus od miasta Pafos (jednego z głównych siedlisk jej kultu); Lais (IV w. p.n.e.) — słynna z piękności kurtyzana grecka. [przypis redakcyjny]
Paf — miasto Pafos na Cyprze, słynne z czci Wenery (Afrodyty). [przypis redakcyjny]
Paganini, Nicolo (1782–1840) — włoski wirtuoz, autor wielu kompozycji skrzypcowych. [przypis redakcyjny]
pagina — papier zapisany. Karta papieru, zapisana. [przypis redakcyjny]
pagody — modne w osiemnastowiecznych salonach porcelanowe figurki chińskie, poruszające głowami. [przypis redakcyjny]
paiża a. paiż (daw.) — tarcza. [przypis redakcyjny]
paiża (daw.) — tarcza. [przypis redakcyjny]
paiż (daw.) — tarcza. [przypis redakcyjny]
paiż (starop.) — tarcza. [przypis redakcyjny]
paiż — tarcza. [przypis redakcyjny]
pająk — pot. nazwa dużego żyrandola zwieszającego się z sufitu, posiadającego wiele ramion; dawniej umieszczano na nim jako źródło światła świece, obecnie najczęściej żarówki. [przypis redakcyjny]
Pajdos po grecku dzieci, gynajkes niewiasty lub żony, nomos ustawa albo zakon, fylakes stróżowie. [przypis redakcyjny]
pajuk — bogato ubrany służący. „Służby tej używano tylko w domu, w pokojach; dobierano do niej ludzi wysokiego wzrostu, pleczystych, z dużymi wąsami”. (J. D. Ochocki, Pamiętniki, s. 96.) [przypis redakcyjny]
pajuk (daw.) — członek służby lub straży przybocznej; lokaj. [przypis redakcyjny]
pajuk (z pers.) — pachołek ubrany w paradny pseudoturecki strój, towarzyszący panu na przejażdżkach konno lub w powozie (zajmował wtedy miejsce z tyłu karety). [przypis redakcyjny]
pajuk (z pers.) — pokojowiec. [przypis redakcyjny]
paketbotu — powinno być: packetboatu (ang.): statek pocztowy [niewielki statek kursujący regularnie na stałej trasie i przewożący przesyłki pocztowe, pasażerów oraz niewielkie ilości towarów]. [przypis redakcyjny]
pakta — śluby, tu: umowa pokojowa. [przypis redakcyjny]
Paktol — rzeka w Lidii, w Azji Mniejszej, niegdyś złotodajna. Według mitologii, król Frygii Midas otrzymał od Bachusa dar zamieniania wszystkiego, czego dotknął, w złoto. Gdy jednak potrawy i napoje również za jego dotknięciem stawały się złotem, prosił Midas Bachusa, by ten odebrał mu drogocenny dar. „Zezwala łaskawie Bacchus i aby się w Paktolu, rzece lidyjskiej obmył, rozkazuje. I od tego to czasu, którego się Midas w paktolskich kąpał wodach, złote ta rzeka poczęła mieć piaski”. (F. Pomey, Pantheum mithicum, s. 65). [przypis redakcyjny]
Paktol — złotonośna rzeka w Licji. [przypis redakcyjny]
Paktol — złotonośna rzeka w Małej Azji. [przypis redakcyjny]
pakuły — krótkie włókna lnu lub konopii. [przypis redakcyjny]
pakuły — wyczeszki lnu lub konopi. [przypis redakcyjny]
pakuły — wyczeszki z lnu lub konopi. [przypis redakcyjny]
pałąk — kabłąk, łuk, część rękojeści szabli. [przypis redakcyjny]
pałać — świecić; być rozpalonym. [przypis redakcyjny]
pałace… jusupowskie — Jusupowowie: rosyjska rodzina książęca (w pałacu ich zamordowany został w roku 1916 Rasputin). [przypis redakcyjny]
pałace — wśród nich i Pałac Elizejski zbudowany w w. XVIII, siedziba prezydenta republiki. [przypis redakcyjny]
Pałac Luksemburski — okazały pałac książęcy z XVII w., na lewym brzegu Sekwany, ze słynną galerią malarstwa nowożytnego. Był siedzibą senatu. [przypis redakcyjny]
Pałac Towarzystwa Przyjaciół Nauk — Towarzystwo Przyjaciół Nauk stanowiło główne ognisko polskiego ruchu naukowego i literackiego w latach 1800–1831. Mieściło się w pałacu na Krakowskim Przedmieściu. Pałac został wzniesiony staraniem Stanisława Staszica w r. 1823; stąd zwany jest pałacem Staszica. Po zamknięciu Towarzystwa przez władze carskie gmach został przebudowany i zamieniony na gimnazjum rosyjskie (zniszczony w powstaniu warszawskim, obecnie odbudowany jest siedzibą instytutów Polskiej Akademii Nauk). [przypis redakcyjny]
Pałata (ros.) — dosłownie: izba; nazwa niektórych instytucji państwowych w Rosji carskiej; tu: gubernialna izba sądowa. [przypis redakcyjny]
pałatka (ros.) — namiot. [przypis redakcyjny]
pałkier a. pałkierz (niem. Pauker) — bijący w kotły, bębnista. [przypis redakcyjny]
pałuba — jak chochoł, słomiana osłona krzewu, może być również upleciona z trzciny. [przypis redakcyjny]
palaestram (łac. forma B.) — szkołę. [przypis redakcyjny]
Palais Royal — wspaniały pałac z XVII w., naprzeciw Louvre'u, z pięknym parkiem, niegdyś rezydencja książąt orleańskich, później siedziba Rady Państwa i słynnego teatru Komedia Francuska. [przypis redakcyjny]
palam (łac.) — jawnie. [przypis redakcyjny]
palatynki — kołnierze futrzane. [przypis redakcyjny]
palcat (daw.) — kij używany do wprawiania się w szermierce. [przypis redakcyjny]
palcat (z wł.) — laska, kij. [przypis redakcyjny]
palcy — dziś popr. forma N.lm: palcami. [przypis redakcyjny]
Palemon — legendarny wódz rzymski, który miał założyć państwo litewskie. [przypis redakcyjny]
Palenca — miasto Palenzia w płn. Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
palestrant (daw.) — członek palestry, czyli adwokat. [przypis redakcyjny]
palestra — prawnicy. [przypis redakcyjny]
palestra — szkoła. [przypis redakcyjny]
palestra — tu: zawód. [przypis redakcyjny]
palestra (z łac.) — w Polsce szlacheckiej zgromadzenie prawników oraz ich pomocników (dependentów) i uczniów przy trybunałach. [przypis redakcyjny]
paleta — naszywka. [przypis redakcyjny]
paleta (z fr. paillete) — tutaj: obszycia. [przypis redakcyjny]
Palinodia — grecka nazwa utworu odwołującego wszystkie stawiane komuś zarzuty. Przykładem odwołania jest Pieśń 16 z ks. I Horacego, w której stara się on zjednać kochankę obrażoną uprzednio złośliwą satyrą: „Nad piękną matkę gładsza jeszcze córo! / Znam, żem przewinił wolnym rymem; którą / Chcesz włóż nań karę: czy komina warty, / Czy, by po morzu błędne gonił karty. / (………) / Poprzestań żalów; i mnie w wieku młodym, / Niebacznym bystra krew była powodem; / Kiedym się gniewnym uniesiony błędem, / Rzucił za piórka ostrego zapędem. // Już ci przyrzekam na sumnienie moje, / Że jadowite żądło mu przykroję / I wziętą z zyskiem przywrócę ci sławę, / Rzuć tylko na mnie oczy twe łaskawe.” (Przekład A. Naruszewicza, tytuł: Do Panny [w książce:] A. Naruszewicz, Dzieła, Warszawa 1778, t. IV, s. 17–18). Tytuł Palinodia (w wyd. Dmochowskiego tytuł Odwołanie) jest użyty przez Krasickiego w sensie ironicznym i jak cały utwór nie jest odwołaniem. [przypis redakcyjny]
palisander — drewno z drzew południowo-amerykańskich (jacarandy), używane na forniry. [przypis redakcyjny]
palka (z łac.) — podwójna, kwadratowa chusta do nakrywania kielicha i pateny. [przypis redakcyjny]
Pallas — Atena (Minerwa) u Greków ukochana córka Zeusa, szczególniejsza opiekunka Aten, bóstwo wpływowe. [przypis redakcyjny]
Pallas — [tu:] syn Ewandra. [przypis redakcyjny]
Pallentem morte futura (łac.) — cytat z Eneidy (ks. VIII, w. 709); [dosł.: „pobladłą od zbliżającej się śmierci”, red.WL]. [przypis redakcyjny]
Pallor in ore sedet, macies in corpore toto (łac.) — bladość na twarzy siedzi, wynędznienie na całym ciele. [przypis redakcyjny]
palmam (łac. forma B.) — palmę (pierwszeństwa). [przypis redakcyjny]
palmam praecipere (łac.) — zaszczyt wydrzeć. [przypis redakcyjny]
palma rzymska — miara nieco większa od stopy paryskiej. [przypis redakcyjny]
Palnatoko — legendowy bohater duński; Bartholinus, De causis contemptae a Danis, adhuc gentilibus, mortis, cap. I. [przypis redakcyjny]
pal — spalenie. [przypis redakcyjny]
paludament — płaszcz starożytnego kroju. [przypis redakcyjny]
paludament (z łac.) — płaszcz na sposób starorzymski. [przypis redakcyjny]
paludament (z łac.) — płaszcz starożytny. [przypis redakcyjny]
p. Ambroży — Ambroży Grabowski (1782–1868), archeolog i antykwariusz. [przypis redakcyjny]
Pamela — Pamela czyli cnota nagrodzona, słynny angielski romans Richardsona (1740). [przypis redakcyjny]
Pamela — tytułowa bohaterka sentymentalnego romansu (1740) angielskiego pisarza Samuela Richardsona. [przypis redakcyjny]
pamfil a. panfil, kinal, pancerola — nazwy kart w chapance, które w układzie atutowym odpowiadały waletowi treflowemu, waletowi kierowemu i szóstce pikowej. [przypis redakcyjny]
pamfila skinalą — waleta treflowego zamienią w atutowego (kinala). [przypis redakcyjny]
pamfil (daw.) — dama atutowa w grze w mariasza. [przypis redakcyjny]
Pamfilia — kraina w Małej Azji. [przypis redakcyjny]
pamflet (z gr.) — obelżywe pismo ulotne. [przypis redakcyjny]
pamiątka* (daw.) — upamiętniający znak (dziś znaczenie węższe); nieszczęsna pamiątka: znak świadczący o nieszczęściu i upamiętniający je. [przypis redakcyjny]
Pamiątka po dobrej Matce, czyli ostatnie jej rady dla córki — [zbeletryzowany traktat moralno-pedagogiczny z 1819] Klementyny Tańskiej (Hoffmanowej). [przypis redakcyjny]
pamiątka — tu: wspomnienie, ślad przeszłości, pamięć. [przypis redakcyjny]
pamięć haniebną (…) wuja i brata — Jakub, król wysp Majorki i Minorki, wuj, a Jakub, król Arragoński, brat Fryderyka, króla sycylijskiego. [przypis redakcyjny]
pamięć* — tu: znak upamiętniający lub pamiętanie. [przypis redakcyjny]
Pamiętasz wyjątek z Rufina Piotrowskiego — z Pamiętników Rufina Piotrowskiego drukowanych w „Przeglądzie poznańskim”, wydawanym przez Koźmiana. [przypis redakcyjny]
pamiętne — za trud sędziego ofiara w miarę jego stopnia rozmaita. [przypis redakcyjny]
Pamiętniki człowieka dobrze urodzonego — powieść księdza Prévost d'Exiles. Korespondencja milorda All-eye z milordem All-ear (1777–78) jest pióra M. F. Pidansat de Malrobert. [przypis redakcyjny]
p. Amorowski — car Mikołaj. [przypis redakcyjny]
pamroczyć się (daw.) — zmierzchać się. [przypis redakcyjny]
państwa multańskie — Mołdawia i Wołoszczyzna, księstwa naddunajskie, zhołdowane za Władysława Jagiełły Polsce, która jednak utraciła tu wszelkie wpływy na rzecz Turcji od czasu klęski cecorskiej (1620). [przypis redakcyjny]
państwo — tu: status wielkiego pana. [przypis redakcyjny]
panacea (daw.) — lekarstwo na wszystkie choroby. [przypis redakcyjny]
panacea — lekarstwo na wszystkie choroby. [przypis redakcyjny]
panacea (starop.) — lekarstwo na wszystko; panaceej (D.lp.r.ż): panacei, tj. lekarstwa. [przypis redakcyjny]
pan Adam — Adam Mickiewicz. [przypis redakcyjny]
Pan Adam — Adam Mickiewicz. [przypis redakcyjny]
