Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156973 przypisów.
Gdyż Pan Bóg sąd kapłański i duchowną jurysdycyą postawił i wyniósł pierwej i wyższej niżli świecką w swojej ś. Ewangeliej i we wszytkim na świecie chrześcijaństwie — Skarga wskazuje tutaj Mt 16[, 17-19] i 18[, 17–18] oraz J 20[, 22-23] i 21[, 15–17] (najważniejsze fragmenty tekstów Nowego Testamentu przywoływane jako argumenty za hierarchiczną władzą kościelną). [przypis edytorski]
Gdyż to nie my, ale Twoja to ręka niszczyła te prace ludzkie i wyrzynała tych ludzi. — Przed wojną Józef II Cesarz kazał z kościołów brać aparaty, z obrazów sukienki i sprzedawać. Widziałem sam Żydów chodzących z kapami i z ornaty po ulicach dla sprzedania: nieraz wlekła się za Żydem stuła po błocie. [Zostawszy samowładnym (śmierć Marii Teresy 1780 r.) Józef II zapoczątkował politykę jaskrawo przeciwną Kościołowi katolickiemu: zakaz odsyłania świętopietrza do Rzymu, zabór dóbr kościelnych, zniesienie zakonów. S.Cz.] Kiedy Belgradu oblężenie rozpoczęto, sam Cesarz, prosząc Boga o pomoc, poszedł z wielką uroczystością do Kościoła Najświętszej Panny i oddał Jej sukienkę. [przypis autorski]
gdyż — tu: skoro. [przypis redakcyjny]
gdy z Agesilaosem miał wyruszyć w pochód z Azji do Beocji — w roku 394 p.n.e., na wyprawę przeciwko koalicji Aten, Teb, Koryntu i Argos, zakończoną bitwą pod Koroneją. [przypis edytorski]
Gdy zań trzej z trzema zwiedli pojedynek — Horacjusze i Kuracjusze [trzej bracia Horacjusze i trzej bracia Kuracjusze, którzy pojedynkiem między sobą rozstrzygnęli wojnę między Rzymem a miastem Alba Longa; red. WL]. [przypis redakcyjny]
Gdy zaś na czele Plejad Hiady blask Oriona przyćmią — w oryginale mowa o zanurzaniu się Plejad, Hiad i silnego Oriona, tj. o ich zachodzeniu za horyzont. [przypis edytorski]
Gdy zaś następnie ujrzano, jak szybko drapałem się po masztach, zewsząd dały się słyszeć okrzyki podziwu — po tym zdaniu w innym wyd. znajduje się jeszcze zdanie: „Na statkach z ożaglowaniem łacińskim rejka pełni funkcję rei, ale o wiele trudniej jest się utrzymać na rejce niż na rei, reje bowiem umieszczone są w pozycji pionowej”. [przypis edytorski]
Gdy zaś ósmy z dziewiątym się wznosi miesiąc — omyłka tłumacza: w oryginale mowa o ósmym i dziewiątym dniu miesiąca, nie o ósmym i dziewiątym miesiącu. [przypis edytorski]
Gdy zdrowie w cale — gdy zdrowie jest zachowane w całości, tj. nie nadszarpnięte chorobą. [przypis edytorski]
gdy z gorących oczów — Stan psychiczny Wojewody objawia się fizycznie gorączką: myśl się żarzy, mękę chciałby zgasić, duszno mu, otwiera okno. [przypis redakcyjny]
Gdy z ludu kogoś spostrzegł, że upornie staje… — Cytat pomija 6 wierszy. [przypis tłumacza]
gdy zostałam pojmana i wybrana dla niego — łupy i jeńców rozdziela się między wojowników. Przy rozdziale branka Pantheja przypadła Cyrusowi. Ksenofont ciągle podkreśla, że Cyrus nie jest absolutnym panem, więc nie jest właścicielem zdobyczy wojennej, która stanowi wspólną własność wszystkich. [przypis tłumacza]
Gdy zstąpił z nieba ten, który Disowi Wziął wielką zdobycz — Wzmianka tu jest o trzęsieniu ziemi przy śmierci krzyżowej Chrystusa Pana i zstąpieniu jego do piekła. [przypis redakcyjny]
Gdy zszedł tatarskich śladów kręcone obłędy… — zszedł: napotkał; obłędy: labirynty; kręte linie zwodniczych śladów, porobione rozmyślnie dla zmylenia pogoni. [przypis redakcyjny]
Gdy z szyi mi zdejmą tę złotą kulę — do lat 17-u młodzi rzymianie nosili na szyi kulę złotą, na łańcuszku zawieszoną, jako znak wieku dziecinnego. Po skończeniu lat 17-u oblekano ich w t. zw. togę dojrzałości. O zwyczaju tym wiele wzmianek w poezyach Marcyalisa. [przypis autorski]
gdzie bądź jest teraz, jak Hermia szczęśliwa — sens: zgubił się podobnie jak Hermia. [przypis edytorski]
gdzie Bóg rządzi bez wpływów pośrednich, (…) ustaje moc praw przyrodzonych — Gdzie się kończy moc praw przyrodzonych, tam się kończy i przestrzeń ze wszystkimi swymi warunkami. [przypis redakcyjny]
gdziebych nie odżałował (starop.) — gdybym nie odżałował. [przypis edytorski]
gdzieby (daw.) — gdyby. [przypis redakcyjny]
Gdzie był ostatni klasztor Złych Tłumoków — Ostatni oddział kręgu ósmego poeta nazywa klasztorem Złych Tłumoków, prawdopodobnie bez głębszej myśli, bo duchy są tam jak wszędzie w piekle zamknięte jak mnichy za furtą klasztorną. [przypis redakcyjny]
gdziebym (starop.) — gdybym. [przypis edytorski]
gdziebym (starop.) — tu: gdybym. [przypis edytorski]
gdziebym — [tu:] jeżeli bym. [przypis redakcyjny]
gdzie by musieli ginąć wśród płomieni… — Tacyt. [przypis autorski]
gdzie by nie mieli górować swą przewagą nad obecnymi — bez silnej straży przybocznej, złożonej z najemnych żołnierzy. [przypis tłumacza]
gdzieby pan każdy miał — król każdy powinien mieć. [przypis redakcyjny]
gdziebyście (starop.) — tu: gdybyście. [przypis edytorski]
gdziebyśmy (starop.) — gdybyśmy. [przypis edytorski]
gdziebyś (starop.) — gdybyś. [przypis edytorski]
gdzieby (…) siedział (daw.) — dziś popr.: gdzie by siedział. [przypis edytorski]
gdzieby (starop.) — gdyby; jeśli by [nie zgubił, nie stracił]. [przypis edytorski]
gdzieby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
gdzieby (starop.) — jakżeby, niepodobna by. [przypis redakcyjny]
gdzieby (starop.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]
gdzieby (starop.) — [tu:] gdyby. [przypis redakcyjny]
gdzieby — [tu:] jeżeli by. [przypis redakcyjny]
gdzieby — [tu:] jeżeliby. [przypis redakcyjny]
gdzieć (…) nie przyniosę (starop.) — gdy ci nie przyniosę; jeśli ci nie przyniosę. [przypis edytorski]
gdzieć się kolwiek (…) być przytrefi (starop.) — gdziekolwiek ci się trafi (zdarzy) być. [przypis edytorski]
gdzieć się zda (starop.) — gdzie ci się zda; gdzie chcesz. [przypis edytorski]
gdzie ci, co kościoły i rzeczy Boskie połupili i Pana Boga odstąpili, łupieni i karani być mają. Jeśli dla jednego Achana takiego wszytkiego wojsku Pan Bóg szczęścia i zwycięstwa umknął, ani się im wróciło, aż się świętokradźca ukarał — Joz 7. [przypis edytorski]
gdzie co wadzi (starop. forma) — gdzie coś stoi na przeszkodzie. [przypis edytorski]
gdzie do tego przydzie (starop.) — gdy do tego przyjdzie; gdy do tego dojdzie. [przypis edytorski]
gdzie — dziś popr.: gdzieś. [przypis edytorski]
gdzie — dziś popr.: w którym. [przypis edytorski]
gdzie — gdy. [przypis redakcyjny]
gdzie gdzie już znany był pobyt — dziś: gdzie wiedziano już o pobycie. [przypis edytorski]
gdzie generał Lasalle odniósł porażkę, kapitan wąsal i rubacha wygrał sprawę — Poznań 1807. [przypis autorski]
gdzie indziej i z kim innym — dziś popr.: gdzieś indziej i z kimś innym. [przypis edytorski]
gdzieindziej (starop. forma ort.) — dziś popr.: gdzie indziej. [przypis edytorski]
Gdzie i samemu mocno zadrży pod kolany — objaw strachu. [przypis edytorski]
gdzie jeden mówi Mamertynomi, iż prawa nie mają głosu wobec wojsk (…) — Plutarch, Pompejusz, 10 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis edytorski]
Gdzie jeden z wodzów wzięty, drugiego w Stambole, Do dzisia dnia na wieży ożog w gębę kole — Koniecpolski w niewoli, a głowa Żółkiewskiego na żerdzi. [przypis redakcyjny]
Gdzie jest mędrzec — Por. fragm. 801. [przypis tłumacza]
gdziekolwiek się znajdę, wszędzie ze mną i we mnie pozostanie niepozbyte zwątpienie o prawdzie, piękności, wartości wszystkiego, mordercza zgryzota, która, jak dzieciożerczy moloch, pochłania mi każdą, zaledwie zrodzoną uciechę — E. Orzeszkowa, Melancholicy, Warszawa 1896, I, s. 17. [przypis autorski]
Gdzie kot we łbie przemieszkiwa — zwrot przysłowiowy: gdy ktoś jest niespełna rozumu. [przypis redakcyjny]
Gdzie królował Agatokles… — cały ten ustęp jest najlepszym dowodem, jak mało dbał Plautus o ścisłość historyczną. Agatokles i Hieron to znani w Rzymie ówczesnym tyranowie syrakuzańscy, ale ani Fintias, ani Liparo nigdy nie panowali w Syrakuzach; Fintias był władcą Agrigentu, nie Syrakuz, a Liparo w ogóle nie istniał. Ponieważ nazwisko Hierona pochodzi od wyspy Hiery, przeto Plautus zmyślił imię Liparona w związku z sąsiednią wyspą Liparą, tak jak zresztą najswobodniej tworzy komiczne imiona, np. miasto Karia, kraje Peredia, Perbibezja, Konterebromia w Kurkulionie i wielu innych. Hieronowi zaś nikt nie oddał władzy, ale zagarnął ją on sam przy pomocy wojska. Dokładność historyczna zresztą w tych szczegółach miała rację w greckiej sztuce, dla greckich widzów, zwłaszcza o ile wzmianki te miały być aktualne, ale była bez znaczenia dla Rzymu i Rzymian, i to w przeróbce niewątpliwie znacznie późniejszej od oryginału. Dlatego też z ustępu tego nie można wysnuwać żadnych wniosków co do chronologii Plautyńskiej sztuki. [przypis tłumacza]
gdzie… Litwa i Polska mają sejmy mieć społeczne — uchwałą sejmu lubelskiego z r. 1569 wyznaczono Warszawę na stałe miejsce zebrań sejmu „obojga narodów”, tzn. Polski i Litwy. [przypis redakcyjny]
gdziem mamki dostał (starop. forma) — gdzie dostałem mamkę (tj. gdzie wynająłem mamkę). [przypis edytorski]
gdziem mieszkała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie mieszkałam. [przypis edytorski]
gdziem (…) mieszkała (starop.) — gdzie mieszkałam. [przypis edytorski]
Gdzie moje Amazonki? — miasto Efez miały założyć wojownicze Amazonki, które zapoczątkowały w tym miejscu kult Artemidy. [przypis edytorski]
gdziem przedstawił — inaczej: gdzie przedstawiłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
gdziem się znajdował — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie się znajdowałem. [przypis edytorski]
gdziem (…) stał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie stałem. [przypis edytorski]
gdziem zawżdy robił (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: gdzie zawżdy robiłem (tj. gdzie zawsze pracowałem). [przypis edytorski]
gdzie najbardziej upragnionym grobowcem jest być pożartym (…) przez ptaki — Sekstus Empiryk, Zarysy pirrońskie, III, 24. [przypis tłumacza]
Gdzie Napoleon wielki? — parafraza Wielkiego testamentu François Villona, wers 357 i dalej. [przypis edytorski]
gdzie na stronę — dziś: gdzieś na bok. [przypis edytorski]
gdzieniegdzie kręgi konserwatywne ostro sprzeciwiały się wprowadzaniu na rynek nowych sił roboczych, upatrując w nich nieuczciwą konkurencję dla ludzkiej pracy — Por. poniższą wiadomość dziennikarską:
Ruch strajkowy w Australii (Havas)
Przywódca australijskich związkowców Harry Mac Namara ogłasza strajk generalny wszystkich pracowników portowych, komunikacji, elektrowni i innych. Organizacje związkowe żądają bowiem, żeby przywóz pracujących Płazów do Australii był ściśle limitowany, zgodnie z przepisami emigracyjnymi. W przeciwieństwie do tego australijscy farmerzy domagają się, żeby import Płazów został uwolniony, gdyż dzięki potrzebie ich wyżywienia znacznie wzrasta zbyt miejscowej kukurydzy i tłuszczów zwierzęcych, zwłaszcza owczego łoju. Rząd dąży do kompromisu. Syndykat Płazów proponuje, że będzie płacił organizacjom związkowym sześć szylingów za każdego przywiezionego Płaza. Rząd jest skłonny zagwarantować, że Płazy będą pracować wyłącznie w wodzie i że (ze względów obyczajowych) nie wynurzą się z niej bardziej niż na 40 centymetrów, czyli do piersi. Związkowcy obstają jednak przy 12 centymetrach i żądają za każdego Płaza opłaty w wysokości dziesięciu szylingów, oprócz podatku rejestracyjnego. Wydaje się, że dojdzie do porozumienia za pośrednictwem Skarbu Państwa.
[przypis autorski]
gdzie (…) obrały — gdzie mają miejsce. [przypis edytorski]
Gdzie okrętów tu dostanie? — inaczej: Gdzie tu można dostać okręt? [przypis edytorski]
gdzie ona teraz? — ślad rosyjskiej składni, pomijającej orzeczenie; po polsku raczej: gdzie ona teraz jest. [przypis edytorski]
Gdzie ona zwęża się — tzw. Brama Kraszewskiego. [przypis edytorski]
gdzie ono ziemię w się zawiera (starop.) — tzn. gdzie morze zawiera w sobie ziemię; gdzie ze wszech stron otacza ląd. [przypis edytorski]
gdzie opłakują śmierć dzieci, radośnie atoli obchodzą śmierć starców — Trausowie, jedno z plemion trackich, zob. Herodot, Dzieje, V, 3. [przypis tłumacza]
gdzie padł już przecież pierwszy strzał — 20 maja 1939 r. hitlerowskie bojówki w Kałdowie spaliły budynek, w którym urzędowali celnicy polscy. Przy próbie ataku na interweniujących urzędników polskich, został zastrzelony jeden z napastników. [przypis edytorski]
Gdzie Padus srogi zniża rozdwojone rogi — tj. rzeka traci swą siłę, gdyż się rozszczepiła na dwie odnogi. [przypis redakcyjny]
Gdzie Pius IX? Zniknął (…) — Pius IX. opuścił potajemnie zrewolucjonizowany Rzym i przeniósł się do Gaety. [przypis redakcyjny]
gdzie Plutarch powiada o sobie samym, iż Rustikus (…) — Plutarch, O wścibstwie, 14. [przypis tłumacza]
gdzie pod dawny mur bystry Tyber bieży — w Rzymie. [przypis redakcyjny]
gdzie (pot.) — tu: jak bardzo. [przypis edytorski]
Gdzie prąd przeciwnych ruchów się potrąca — poeta z Beatrycze wznoszą się na słońce, które, jak wyżej nadmieniliśmy, wtenczas stało w znaku Barana, a Baran i Waga są dwoma punktami, gdzie się krzyżują ekwator [tj. równik; red. WL] z zodiakiem. A jako gwiazdy stałe kołują w swoich kręgach, które z ekwatorem, jak słońce i planety kołujące też w swoich osobnych kręgach, z zodiakiem równolegle krążą. Poeta mówi, że tam ruch przeciwny a podwójny jeden drugiego potrąca. [przypis redakcyjny]
Gdzie prowansala rycerski duch pała — Prowansja; kraina w płd. Francji. [przypis edytorski]
Gdzie Przyszłość do Przeszłości (…) biegnie (…) łączyć się w spojrzeniu — Przyszłość szczęśliwa zlewa się z szczęśliwą przeszłością, co się odbija w zachwyconym spojrzeniu. [przypis redakcyjny]
Gdzie radość nie przyświeca, morderca ucieka — do Hadesu. [przypis redakcyjny]
Gdzie rola wzniosłych chęci zawsze się nie uda — poeta myślał oczywiście: nigdy się nie uda. [przypis redakcyjny]
gdzieściś — gdzieś. [przypis edytorski]
gdzieściś (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]
gdzieś czasu zmarnował tak wiele — Kassela na początku jubileuszu postanowionego w roku 1300 przez papieża Bonifacego VIII w Rzymie, na którym znajdował się i Dante, zszedł z tego świata. Poeta, który swą pielgrzymkę poetyczno-religijną rozpoczął na początku wiosny tegoż roku, zapytuje, dlaczego on o trzy miesiące później tu przychodzi, ponieważ ten czas ubiegły między jego śmiercią a początkiem oczyszczenia się z grzechu uważa za stracony. Jak i gdzie w tym przeciągu czasu znajdują się dusze, poeta wyraźnie nie oznaczył. [przypis redakcyjny]
Gdzieśkolwiek jest, jesliś jest — Jan Kochanowski, Tren X. [przypis edytorski]
gdzieś mniej znany — tu skrócone: gdzie [jeste]ś mniej znany. [przypis edytorski]
gdzieśmy (…) znaleźli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: gdzie znaleźliśmy. [przypis edytorski]
gdzieś na Węgry — cała ta historja działa się w Galicji, która należy do Austrji; stamtąd często posyłają rekrutów do Węgier. [przypis autorski]
gdzieś szukał — tu: gdzie szukałeś. [przypis edytorski]
gdzieśto dzban (daw.) — gdyby tak mieć dzban. [przypis edytorski]
Gdzieś to (…) przepadło — oby przeniknęło. [przypis redakcyjny]
Gdzieś (…) widział (…) zimne Heraklesa łaźnie? — ciepłe lub gorące źródła nazywano łaźniami Heraklesa na pamiątkę, że Atena, chcąc orzeźwić strudzonego Heraklesa, stworzyła takie źródła w Termopilach. [przypis tłumacza]
Gdzie święty kościół i krzyż (…) nad florenckimi panują murami — Na wierzchołku góry ponad Florencją wznosi się kościół św. Miniata. Do kościoła prowadzą w boku góry wycięte schody, które poeta porównywa z przejściem przez skały czyśćcowe. [przypis redakcyjny]
gdzie święty Ludwik umarł wśród popiołów — Ludwik IX Święty (1214–1270), król Francji, podczas zorganizowanej przez siebie wyprawy krzyżowej do Tunisu (1270) padł ofiarą epidemii. Rozkazał, by położono go na usypanym z popiołu łożu w kształcie krzyża, na którym zmarł. [przypis edytorski]
